Vì sao tiền kiểm đối với OTT nước ngoài là bất khả thi, nhưng trong nước lại tiền kiểm?

Góp ý về nội dung liên quan đến quy định hình thức phổ biến phim trên không gian mạng trong buổi thảo luận về Luật Điện ảnh (sửa đổi) ngày 25.5, Đại biểu Đỗ Thị Việt Hà cho rằng, với sự phát triển của các nền tảng trực tuyến, khối lượng phim trên không gian mạng rất lớn, nhu cầu sử dụng ứng dụng xem phim trên không gian mạng chiếm phần lớn lưu lượng truy cập trên internet, khiến thị trường phim trên không gian mạng phát triển ngày càng sôi động.

Tuy nhiên, bên cạnh các bộ phim hay cũng còn những bộ phim thiếu lành mạnh, lạm dụng hình ảnh bạo lực, phản cảm. Do vậy, cần có những quy định chặt chẽ để ngăn chặn tình trạng này.

Từ quan điểm đó, đại biểu để nghị cần quy định mở về hình thức để các cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu chủ thể phổ biến phim phải gỡ bỏ phim theo hướng khái quát. Đồng thời, bổ sung quy định về thời hạn gỡ phim; cơ chế phối hợp giữa các cơ quan trong công tác thanh tra, kiểm tra đối với phim phát hành, phổ biến trên không gian mạng.

Đại biểu Phạm Trọng Nhân (Bình Dương) cũng cho rằng cần thận trọng trước những ảnh hưởng của các nền tảng xuyên biên giới và phổ biến phim trên không gian mạng.

Cho rằng việc quản lý chưa hiệu quả các nền tảng không gian mạng đã gây nên tổn thương không nhỏ đến đời sống tinh thần của xã hội, Đại biểu Phạm Trọng Nhân nêu quan điểm cần nghiên cứu kỹ lưỡng việc quy định cơ chế hậu kiểm đối với quản lý phim trên không gian mạng, để giảm thiểu các tình trạng xuyên tạc sự thật lịch sử, đưa các thông tin xấu, độc.

Theo đại biểu, việc gỡ bỏ các nội dung vi phạm không mang nhiều ý nghĩa khi nội dung đó đã tiếp cận được nhiều khán giả, có thể được tải xuống và đăng trên các nền tảng khác.

Trong khi đó, việc sử dụng các công cụ mạng xã hội là rất phổ biến, thông tin trên các nền tảng mạng xã hội lan tỏa mọi lúc, mọi nơi. Đại biểu cho rằng cần có giải pháp để cha mẹ, người giám hộ của trẻ có thể tự kiểm soát, quản lý, đảm bảo trẻ em xem phim trên không gian mạng đúng độ tuổi theo quy định tại điểm c Khoản 2 Điều 21.

Đại biểu đề nghị cần đánh giá thận trọng những nguy hiểm khôn lường của các nền tảng xuyên biên giới, việc phổ biến phim trên không gian mạng cần áp dụng quy trình quản lý chặt chẽ để được cấp phép, cần đảm bảo sự công bằng cho các cá nhân, tổ chức tham gia vào nền công nghiệp điện ảnh, tránh tình trạng “nhờn thuốc” với hình thức hậu kiểm.

Từ các phân tích trên, Đại biểu Phạm Trọng Nhân đề nghị cần tiếp tục rà soát các quy định tại điểm a, Khoản 2 Điều 18; điểm b Khoản 2 Điều 41 và Khoản 1 Điều 27 dự thảo Luật về hậu kiểm đối với việc phổ biến phim trên không gian mạng; đảm bảo khi các quy định của luật có hiệu lực thì các nền tảng xuyên biên giới không có được được bất kỳ cơ hội nào xâm lấn bờ cõi tư tưởng văn hóa của người xem.

Đại biểu Trần Văn Khải (Hà Nam) cho biết liên quan tới nội dung phổ biến phim trên không gian mạng, dự thảo luật đã chỉnh lý, chọn quy định hậu kiểm đối với hình thức phổ biến phim này. Đồng thời, bổ sung một số nội dung quy định trách nhiệm của tổ chức, cá nhân, phổ biến phim, gỡ bỏ phim vi phạm, biện pháp quản lý phim, phổ biến phim trên mạng để tạo cơ sở cho công tác hậu kiểm.

“Đối với một xã hội số, một không gian mạng mênh mông, không biên giới như hiện nay, tôi nghĩ quy định tiền kiểm là bất khả thi và không phù hợp với thông lệ quốc tế”, đại biểu Khải nhấn mạnh và bày tỏ đồng tình với quy định hậu kiểm đối với hình thức phổ biến phim trên không gian mạng.  

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa đặt vấn đề: Vì sao lại cho rằng tiền kiểm đối với các nền tảng OTT là bất khả thi, còn đối với điện ảnh trong nước lại tiền kiểm?

Đại biểu phân tích thêm, ngành điện ảnh Việt Nam có thể ngưng lúc nào cũng được, thậm chí có thể xử lý hình sự nêu vi phạm pháp luật hình sự. Nếu quy định như vậy thì nền điện ảnh Việt Nam bị ràng buộc, trói buộc, cản trở rất nhiều và mất đi sức cạnh tranh đối với OTT.

Theo ông Nghĩa, các nhà sản xuất điện ảnh Việt Nam vừa phải phim hay, vừa bán được phim, vừa phải cạnh tranh với OTT nước ngoài. Trong khi đó, các nền tảng OTT không có nghĩa vụ bảo vệ chủ quyền Việt Nam, không có nghĩa vụ bảo toàn bản sắc Việt Nam. Do đó, đại biểu cho rằng, nên bỏ các nguyên tắc tiền kiểm đối với điện ảnh Việt Nam để tạo ra sự bình đẳng đối với OTT nước ngoài, và nếu sai phạm ở Việt Nam sẽ có khả năng xử lý, ngăn chặn.

Đại biểu tin rằng, các nhà sản xuất điện ảnh, các diễn viên, đạo diễn và nền công nghiệp điện ảnh Việt Nam luôn luôn có trách nhiệm, cố gắng tuân tuân thủ đến mức cao nhất và đồng thời cũng cố gắng sản xuất những cái tác phẩm hay nhất để cạnh tranh, giành lấy khán giả trên thị trường trong nước.

Đại biểu Tô Ái Vang (Sóc Trăng) cho rằng để đảm bảo chặt chẽ, đại biểu đề nghị chỉnh lý khoản 5 Điều 21 theo hướng: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức nhân lực, phương tiện kỹ thuật để thực hiện kiểm tra nội dung phim, việc phân loại hiển thị kết quả phân loại phim phổ biến trên không gian mạng; phối hợp với các cơ quan nhà nước có liên quan thực hiện các biện pháp ngăn chặn các hành vi vi phạm quy định pháp luật.