Ukraine bị cúp điện, cúp nước thường xuyên hơn khi mùa đông đang đến gần

Chiến dịch quân sự Nga - Ukraine vẫn đang diễn ra chưa hồi kết. Chính phủ Ukraine thông tin, Nga đã phá hủy 40% cơ sở hạ tầng năng lượng, ảnh hưởng đến 16 khu vực ở Ukraine. 

Vụ tấn công mới nhất xảy ra ngày 31.10, với những tên lửa hành trình Nga và tấn công bằng máy bay tự hành trút xuống Kyiv, Kharkiv và một số thành phố khác đã phá hủy nguồn cung cấp điện nước của khu vực. Hành động này nhằm trả đũa việc Ukraine tấn công Hạm đội Biển đen của hải quân Nga.

Tình trạng cúp điện đột xuất bắt đầu ở thủ đô Kyiv của Ukraine từ đầu tháng 10 và khoảng 80% người dân tại thành phố 3 triệu người này không có nước sinh hoạt, vì một cơ sở cấp nước đã bị phá hủy hôm 31.10.

Qua ngày hôm sau, nguồn nước được phục hồi hoàn toàn, cùng một vài cơ sở phát điện. Thống đốc vùng Kyiv là Oleksiy Kuleba nói trong vùng có 20.000 căn hộ không có điện.

Việc cúp điện hoàn toàn và đột xuất ngày càng tăng, khi chính phủ Ukraine chật vật ổn định và sửa chữa lưới điện trước khi mùa đông lạnh giá đang đến dần. Tình trạng cúp điện càng gây bất an và lo lắng cho người dân Ukraine vốn đã bị căng thẳng trong gần 9 tháng chiến tranh.

Ăn tối dưới ánh nến 

Nhằm giảm bớt nỗi lo cho người dân, các công ty năng lượng ngày ngày công bố thời điểm các khu vực sẽ bị mất điện, nhưng động thái này không bảo đảm chính xác khi các đợt tấn công ngày càng tăng mức độ. Tuần trước, một trạm điện ở vùng trung tâm bị thiệt hại, chính phủ Ukraine phải cảnh báo người dân về nguy cơ mất điện lâu dài.

Tại Kyiv, người dân đã phải tính đến chuyện dùng máy sưởi, chăn và quần áo ấm cùng máy phát điện. Từ ngày 1.11, chính phủ Ukraine lên kế hoạch sửa đổi lịch chạy tuyến xe điện ngầm Kyiv, gồm thời gian chờ tàu sẽ lâu hơn nhằm tiết kiệm năng lượng.

Tại Kyiv, những người dân như Yaroslav Vedmid ăn tối dưới ánh nến thường xuyên đến độ họ không thể nhớ hết những bữa ăn trong bóng tối.

Vedmid là một doanh nhân 44 tuổi, sống ở vùng ngoại ô Bilohorodka. Ông cho biết chuyện cúp điện ngày càng kéo dài, gần 12 giờ/ngày.

Những cây nến trang trí mà ông từng mua cách đây vài năm cứ ngỡ như sẽ không dùng đến, nay đã có lớp sáp khô bám dày trên thân nến, điều chứng tỏ chúng đã được thắp trong rất nhiều buổi tối.

Khi Vedmin nói chuyện với AP, nhà ông đã phải chịu cảnh cúp điện đột xuất suốt 5 giờ và thêm 1 giờ có báo trước, đúng vào bữa tối. Mỗi khi bị cúp điện, gia đình ông mất sóng internet. Và vì mạng lưới điện thoại trong làng sóng yếu nên gia đình ông thường xuyên không thể liên lạc với các nhà khác.

Điều Vedmid lo nhất là những tháng tới, khi nhiệt độ sẽ hạ xuống âm 20 độ C. Nhà ông đã đặt mua một máy phát điện và lẽ ra sẽ được lắp đặt vào tháng 12 tới, nhưng nhu cầu sử dụng máy này quá cao và không phải ai cũng có thể mua máy hoặc nhiên liệu để vận hành. Giá dầu cũng đã tăng gấp đôi từ khi chiến tranh nổ ra.

Vợ Vedmin cho biết, trong thời gian bị cúp điện, bà đọc sách nhiều hơn thay vì liên tục kết nối internet để theo dõi tình hình chiến sự. Cách thư giãn này giúp bà cảm thấy bớt lo lắng.

Cuộc sống người dân trong vùng chiến sự

Các chuyên gia năng lượng nói nếu không vì Nga pháo kích liên tục và không vì thiếu phương tiện (đa số phải nhập khẩu) thì các tổn thất về lưới điện có thể được phục hồi trong vài tuần tới.

Giáo sư Gennadii Riabtsev, nhà nghiên cứu trưởng về an ninh năng lượng ở Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc gia Ukraine nói rằng: “Mối nguy chính là những cuộc tấn công bằng tên lửa vẫn lặp đi lặp lại. Người dân ở các thành phố gần chiến tuyến như Mykolaiv, Zaporizhzhia và Kharkiv sẽ phải chịu cảnh cúp điện nhiều nhất”.

DTEK là công ty điện lực chính ở Ukraine, cho biết họ đã cạn nguồn thiết bị sửa chữa. Giá mua các phương tiện này lên tới hàng trăm triệu USD.

Nga có thể sẽ tiếp tục kéo dài cuộc chiến vào mùa đông, hy vọng làm suy yếu sự hỗ trợ của phương Tây cho Ukraine, “đẩy châu Âu vào cảnh phải nhượng bộ”, theo một báo cáo của Viện Nghiên cứu Chiến tranh, một tổ chức nghiên cứu ở Mỹ.

Trong bối cảnh đó, người dân ở vùng chiến sự nói họ chấp nhận và tiếp tục chiến đấu, kể cả trong điều kiện tệ hại hơn.

Mariia Chupinina từng chịu cảnh mất điện ở Kharkiv từ trươc khi việc cúp điện hoàn toàn bắt đầu ở vùng này trong tuần này. Bà nhận nuôi trẻ mồ côi trong một căn hộ trên tầng năm của một chúng cư và chăm sóc 4 trẻ chưa được 12 tháng tuổi. Khi không có điện, căn hộ không hề được sưởi ấm, và mỗi khi rời căn hộ, cả 5 người phải đi bộ xuống 5 tầng lầu trong bóng tối.

Nếu người mẹ nuôi quên không chuẩn bị trước, 4 đứa bé sẽ không có gì để ăn.

Chupinina cho biết: “Nếu tôi không chuẩn bị trước, tôi sẽ không có thời gian đun nước cho bình giữ nhiệt, và không có nước ấm để pha sữa bột”.