Báo Mỹ lý giải việc nhiều người Nga ủng hộ "oanh tạc Ukraine"

Đừng đếm gà của bạn trước khi chúng nở, một câu ngạn ngữ cổ của Anh (tương đương câu Đừng đếm cua trong lỗ của người Việt Nam). Nhưng một số ngạn ngữ Nga khuyên bạn nên đếm số gà của mình ngay vào mùa thu.

Ở Nga, mùa thu bắt đầu xuất hiện vào tháng 8 và thường có nhiều biến động. Cuộc khủng hoảng tài chính tháng 8.1991 đã mở ra những rạn nứt trong giới tinh hoa đẩy nhanh sự tan rã của Liên Xô và cuộc khủng hoảng tài chính tháng 8.1998 làm cho nhà nước Nga mới bị kiệt quệ. Các vụ đánh bom khủng bố năm 1999, vụ thảm sát Beslan năm 2004 và thậm chí cả cuộc Cách mạng năm 1917 đều diễn ra vào mùa thu. Dường như không chỉ thiên nhiên mà cả các lực lượng chính trị và xã hội đều chín muồi và đơm hoa kết trái vào mùa thu.

Vào mùa thu năm 2022, người Nga buộc phải đối mặt với thực tế của chiến tranh. Vào tháng 9, quyết định huy động quân đội một phần của Tổng thống Vladimir Putin đã vén bức màn mỏng manh cuối cùng khỏi cái mà chính phủ vẫn tiếp tục gọi là một chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine. Nhiều gia đình Nga, sau nhiều tháng ly tán, đã phải đối mặt với nửa tối của cuộc chiến, kéo dài suốt 210 ngày. Theo các cuộc khảo sát do Trung tâm Levada độc lập thực hiện sau thông báo (về lệnh động viên một phần), gần một nửa số người Nga cảm thấy "lo lắng, sợ hãi và kinh hoàng", trong khi 13% tức giận.

Tuy nhiên, đối với tất cả cảm xúc đã lan tỏa ra xã hội, sự leo thang dường như không ảnh hưởng đến quan điểm của hầu hết người Nga về cuộc chiến. Theo một nghiên cứu gần đây, 43% người Nga ủng hộ việc oanh tạc các thành phố của Ukraine và sự ủng hộ tổng thể cho cuộc chiến không thay đổi nhiều. Với tình trạng khó khăn của đất nước - bị cô lập trên bình diện quốc tế và kinh tế chịu dao động - và nhận thức rõ ràng hơn về những gì cuộc chiến ở Ukraine, thì việc tỷ lệ hỗ trợ vững chắc như vậy cho các hành động của Điện Kremlin có vẻ đáng ngạc nhiên. Nhưng nó nổi lên từ một tinh thần tập thể sâu sắc, được nuôi dưỡng trong những thập niên gần đây, kết hợp lợi ích của mỗi cá nhân với lợi ích của nhà nước, được đại diện bởi ông Putin. Sự ủng hộ đó có thể mờ đi, nhưng nó sẽ không biến mất.

Khi chiến tranh bắt đầu, những hy vọng rằng người Nga sẽ vùng lên và gây áp lực giới lãnh đạo đất nước của họ đã nhanh chóng trở thành thất vọng. Chỉ có số ít thường thuộc thế hệ trẻ, đã xuống đường hoặc tham gia vào các cuộc phản đối ngầm đối với cuộc chiến. Nhưng các cuộc biểu tình, mặc dù có hàng nghìn người tham dự trong những ngày đầu tiên cuộc chiến chưa bao giờ thực sự nổi lên quy mô lớn.

Việc huy động quân đội một phần vốn là một cú sốc thứ hai, nhưng một lần nữa, lại bị tâm lý xã hội tác động vào nội bộ. Bất chấp những trường hợp bất ổn và bất ổn ở một số khu vực, công chúng Nga đã đồng tình rộng rãi. Những người Nga có trình độ học vấn cao hơn và có nguồn lực tài chính tốt hơn đã tìm mọi cách để lách dự thảo; Các lựa chọn xuất cảnh khác nhau, từ việc rời khỏi đất nước đến việc lấy giấy tờ chính thức để tránh phải nhập ngũ. Nhưng với nhiều người Nga bình thường, nghĩa vụ đối với nhà nước và nhân dân được coi là nghĩa vụ không thể thoái thác.

Điều này không nên quá ngạc nhiên. Rốt cuộc, chiến tranh làm tăng cường vai trò của bản sắc tập thể - bản thân nó là quan điểm chính mà từ đó nhiều cá nhân Nga hiểu được thực tế của họ. Đây không chỉ là vấn đề tuyên truyền mà nó thể hiện mức độ nhận thức và giải thích sâu hơn, nơi công dân định hình ý kiến ​​của họ trên cơ sở những gì họ biết - hoặc tưởng tượng - là những quan điểm chủ đạo, mong muốn về mặt xã hội.

Phản xạ này giải thích những mâu thuẫn dường như nảy sinh trong cuộc thăm dò ý kiến. Một cuộc thăm dò gần đây cho thấy gần 40% người Nga theo giả thuyết đã sẵn sàng ủng hộ bất kỳ quyết định nào của ông Putin, cho dù ông ký hiệp định hòa bình hay hành quân tới Kyiv. Có thể giải thích là mọi người trả lời các cuộc khảo sát này không phải trong vai trò cá nhân mà là tập thể - họ ủng hộ bất cứ điều gì được cho là phục vụ lợi ích tập thể, thông qua quyết định của Tổng thống. Trong thời chiến, khi cả nước phải đọ sức với hàng loạt kẻ thù, những động lực này chỉ được tăng cường.

Tất nhiên, việc tập hợp lá cờ vào thời điểm chiến tranh không phải chỉ có ở Nga. Sự độc đáo của nước Nga ngày nay là sự hợp nhất mang tính biểu tượng của bản sắc dân tộc với hình ảnh của Vladimir Putin. Sự đồng dạng kỳ lạ này là kết quả của một quá trình phi chính trị hóa kéo dài hai thập kỷ, trong đó mọi người được khuyến khích đặt tin tưởng vào ông Putin - một nhân vật được coi là anh hùng duy nhất đã cứu đất nước khỏi những năm 1990 đầy hoang dã và đau đớn.

Trong những năm 2000, chiến lược thành công phần lớn này phụ thuộc vào việc nâng cao mức sống. Trong thập kỷ qua, khi tăng trưởng kinh tế bị đình trệ và sự bất mãn bùng phát, nó đã trở thành hình thức chính trị bản sắc dân tộc. Lòng yêu nước, sự tôn kính các biểu tượng của nhà nước và sự ngưỡng mộ đối với những vinh quang của lịch sử Nga và những thành công gần đây của đất nước đã trở thành một tấm gương sáng trong đó người dân nhìn thấy chính mình. Trung tâm của ý tưởng quốc gia này là ông Putin, hiện thân của một nước Nga mạnh mẽ và thành công hơn.