Thủ tướng Ba Lan chỉ trích Đức không ‘hào phóng’ với Ukraine

Trong một cuộc phỏng vấn với Politico sau hội nghị thượng đỉnh của các nhà lãnh đạo EU tại Brussels, Thủ tướng Ba Lan cho biết Đức phải dẫn đầu kêu gọi EU và NATO sửa đổi các quy tắc chi tiêu và giải phóng các khoản đầu tư quân sự lớn.

“Các đồng minh NATO nên tăng mạnh mục tiêu chi tiêu của họ lên 3% GDP. Các nước EU nên đẩy nhanh nỗ lực tái sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga”, ông Morawiecki đề xuất. Song những bình luận gay gắt nhất của ông Morawiecki lại nhắm vào Đức, quốc gia gần đây có mối quan hệ căng thẳng với Ba Lan.

“Đức đã thất bại trong việc hỗ trợ Ukraine. Họ nên gửi thêm vũ khí, đạn dược và cung cấp nhiều tiền hơn cho Ukraine, bởi vì họ là quốc gia giàu nhất và lớn nhất EU cho đến nay. Họ đã không hào phóng. Tôi vẫn khuyến khích họ làm như vậy”, Thủ tướng Ba Lan cho hay.

Ba Lan, quốc gia dẫn đầu EU trong việc hỗ trợ quân sự cho Ukraine, đã cùng với các nước Đông Âu liên tục thúc giục các quốc gia phương Tây khác viện trợ riêng cho Kyiv. Dù các cường quốc như Đức và Pháp đã cam kết cung cấp cho Ukraine kho dự trữ vũ khí, phương tiện và tiền bạc đáng kể, những nỗ lực của này vẫn là chưa đủ đối với các nước Đông Âu.

“Tôi không đả kích họ. Tôi chỉ nói rõ ràng thôi”, ông Morawiecki nói và thừa nhận rằng Berlin đã thực hiện những thay đổi chính sách tích cực, bao gồm các khoản đầu tư lớn để hiện đại hóa quân đội và đảo ngược lệnh cấm đưa vũ khí vào vùng chiến sự.

Đặc biệt, nhà lãnh đạo Ba Lan đề cao quyết định của Đức trong việc gửi xe tăng chiến đấu Leopard tới Ukraine. “Ba tháng trước, Đức nói rằng điều đó là không thể, nhưng bây giờ điều đó là có thể. Họ đang thay đổi cách tiếp cận của mình”, ông nói.

Thủ tướng Ba Lan cũng chỉ trích các chính sách năng lượng trong quá khứ của Đức, vốn phụ thuộc nhiều vào việc nhập khẩu khí đốt của Nga, cho rằng chính sách này đã dẫn châu Âu vào con đường nguy hiểm.

“Thông qua chính sách khí đốt và dầu mỏ rất sai lầm của Đức đối với Nga, họ phải chịu trách nhiệm về những gì đang xảy ra, về tình trạng lộn xộn này trên thị trường năng lượng. Đức đã phạm sai lầm nghiêm trọng khi hoàn toàn phụ thuộc vào mô hình kinh doanh vào Nga bằng nhiên liệu hóa thạch. Chúng tôi đã yêu cầu họ không làm như vậy”, ông Morawiecki nói.

Morawiecki tiết lộ ông đã thảo luận quan điểm của mình về sự hỗ trợ của Berlin đối với Ukraine với người đồng cấp Đức Olaf Scholz. “Tôi đã yêu cầu ông ấy hỗ trợ lớn như vậy. Đây là tất cả những gì tôi có thể làm”, ông nói.

Theo Politico, Ba Lan đang được hưởng lợi từ những đóng góp của Đức cho một quỹ chung của EU có tên “Cơ sở Hòa bình châu Âu” nhằm hoàn trả một phần các quốc gia đã quyên góp vũ khí cho Ukraine. Đức cung cấp phần lớn số tiền cho quỹ này, và Ba Lan đã không ngại gửi hóa đơn của mình.

Thủ tướng Morawiecki cho biết ông không đánh giá cao đóng góp của Berlin cho quỹ, gọi đây chỉ là "tỷ lệ thuận" với quy mô của nền kinh tế Đức. Ông cho biết Ba Lan sẽ tiếp tục yêu cầu EU hoàn trả một phần các khoản đóng góp của mình, bao gồm cả xe tăng và máy bay phản lực.

Tại hội nghị thượng đỉnh của các nhà lãnh đạo EU trong tuần này, Ba Lan cùng với Slovakia đề xuất kêu gọi đóng góp thêm 3,5 tỉ euro vào năm 2023 cho quỹ này nhưng đã bị từ chối. Morawiecki cho biết ông có rất nhiều ý tưởng sẵn sàng tung ra.

Ông Morawiecki nói các nước EU có thể xem xét phát hành trái phiếu quốc phòng để thu hút tài trợ cho các nỗ lực quân sự. Ông hy vọng EU sẽ tìm ra “một số khoản tiền không được chi tiêu theo dự tính” để chuyển sang hỗ trợ Ukraine.

Nhà lãnh đạo Ba Lan thúc đẩy sử dụng tài sản của Nga bị đóng băng trên khắp EU để tăng cường viện trợ Kyiv. Nhưng các quan chức EU cho biết có những vấn đề pháp lý phải được giải quyết trước khi có thể chuyển giao số tài sản này cho phía Ukraine.

Morawiecki đang cố gắng thể hiện mình là một chính trị gia nặng ký trên sân khấu châu Âu. Tuy vậy, Thủ tướng Ba Lan cũng đang đối mặt với một tương lai bất định. Ngoài cuộc bầu cử sắp tới, Ba Lan cũng đang đối đầu với EU về các cáo buộc nhằm làm suy yếu sự độc lập tư pháp. Các khoản tiền phạt đã bắt đầu tăng lên và Brussels hiện đã đóng băng các khoản ngân sách phục hồi sau đại dịch của Warsaw.

Đồng thời, Ba Lan cũng đang phải vật lộn với cơn đau đầu khi đề cập đến đồng minh thân cận nhất và cũng là “kẻ gây rối” của EU và NATO - Hungary. Khi được hỏi liệu Ba Lan có lo ngại rằng Budapest hiện tại quá thân thiện với Nga hay không, Thủ tướng Morawiecki đã trả lời ngay lập tức là “có”.

“Chúng tôi chỉ đang tách biệt trong tất cả các khía cạnh liên quan đến Ukraine và Nga. Tuy nhiên, về mọi thứ khác, chúng tôi là những quốc gia có cùng chí hướng”, ông Morawiecki nói thêm.