Nhà khoa học người Pháp phát hiện ra vi rút HIV qua đời

Theo thông tin từ tòa thị chính khu vực, ông Montagnier qua đời hôm thứ Ba (8.2) tại Bệnh viện Mỹ ở Neuilly-sur-Seine, vùng ngoại ô phía tây Paris (Pháp).

Luc Montagnier sinh năm 1932 tại làng Chabris, miền trung nước Pháp. Ông là người dẫn đầu nhóm nghiên cứu phát hiện ra vi rút làm suy giảm miễn dịch ở người (HIV) gây bệnh AIDS.

Trong cuốn tự truyện của mình, Montagnier cho biết ông đã học y khoa ở Poitiers và Paris. “Sự tham gia của tôi vào việc phát hiện ra căn bệnh AIDS bắt đầu từ năm 1982, khi có thông tin lan truyền rằng một tác nhân có thể lây truyền - có thể là vi rút - là nguồn gốc của căn bệnh bí ẩn mới này”, Montagnier viết.

Những khám phá khoa học vào năm 1957 đã truyền cảm hứng cho Montagnier trở thành một nhà vi rút học trong lĩnh vực sinh học phân tử đang phát triển nhanh chóng. Ông gia nhập Trung tâm Nghiên cứu Khoa học quốc gia (CNRS) năm 1960 và trở thành Trưởng khoa Vi rút học của Viện Pasteur vào năm 1972.

Năm 1983, nhóm nghiên cứu của ông Montagnier và nhà khoa học Françoise Barré-Sinoussi tại Viện Pasteur đã phân lập được loại vi rút mà sau này được biết đến với tên gọi HIV, giúp giải thích cách nó gây ra bệnh AIDS. Tuy nhiên, nhà khoa học người Mỹ Robert Gallo cũng đã công bố những phát hiện tương tự trong cùng một số của tạp chí Science.

Mỹ và Pháp đã giải quyết tranh chấp về bằng sáng chế cho một thử nghiệm AIDS vào năm 1987. Montagnier sau đó được ghi nhận là người phát hiện ra vi rút, còn Gallo là người tạo ra thử nghiệm đầu tiên.

Năm 2008, Montagnier cùng với Barré-Sinoussi được trao Giải Nobel Sinh lý và Y khoa cho công trình phát hiện ra HIV. Họ chia sẻ giải thưởng với Harald zur Hausen, người đã phát hiện ra rằng vi rút papilloma có thể gây ung thư cổ tử cung.

Khi đó, Montagnier nói rằng ông “ngạc nhiên” khi Robert Gallo không được Ủy ban Nobel công nhận: “Điều quan trọng là phải chứng minh rằng HIV là nguyên nhân gây ra AIDS và Gallo có vai trò rất quan trọng trong đó. Tôi rất tiếc cho Robert Gallo”.

Trong những năm trước khi xảy ra đại dịch AIDS, Montagnier đã có nhiều phát hiện quan trọng liên quan đến vi rút và đóng góp vào hiểu biết về cách thức các vi rút có thể thay đổi thông tin di truyền của sinh vật chủ. Nghiên cứu của ông về interferon, một trong những biện pháp bảo vệ cơ thể chống lại vi rút, cũng đã mở ra con đường điều trị những bệnh do vi rút gây ra.

Từ cuối những năm 2000, Montagnier bắt đầu bày tỏ những quan điểm không có cơ sở khoa học. Ý kiến ​​của Montagnier đã khiến ông bị nhiều cộng đồng khoa học quốc tế xa lánh. Ông Montagnier từng gây ra tranh cãi vào năm 2020 khi nói rằng vi rút gây bệnh COVID-19 được tạo ra trong một phòng thí nghiệm của Trung Quốc.

Trong một cuộc phỏng vấn năm 2020 với đài truyền hình CNews của Pháp, ông tuyên bố rằng coronavirus không có nguồn gốc trong tự nhiên và đã bị thao túng. Tuy nhiên, các chuyên gia xem xét trình tự bộ gien của vi rút đã nói rằng tuyên bố của Montagnier là không chính xác.

Năm ngoái, Montagnier tuyên bố trong một bộ phim tài liệu của Pháp rằng vắc xin COVID-19 đã dẫn đến việc tạo ra các biến thể coronavirus. Các chuyên gia được Associated Press liên hệ giải thích rằng các biến thể được tìm thấy trên toàn cầu đã bắt đầu xuất hiện từ rất lâu trước khi vắc xin được phổ biến rộng rãi. Họ cho biết bằng chứng cho thấy các biến thể mới phát triển do việc nhiễm vi rút kéo dài trong dân số chứ không phải do vắc xin.

Luc Montagnier từng giành nhiều giải thưởng khoa học cao quý như Huy chương bạc của CNRS (Médaille d'argent du CNRS), Giải Y học Louis-Jeantet (1986), Giải Lasker hay Giải thưởng Nhật Bản. Ông cũng được trao Bắc đẩu bội tinh cấp chỉ huy (commandeur) và là thành viên của Viện Hàn lâm Khoa học Pháp.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã ca ngợi “đóng góp to lớn” của ông Montagnier trong cuộc chiến chống lại căn bệnh thế kỷ AIDS, đồng thời gửi lời chia buồn tới gia đình của ông.