Bò rừng bison đầu tiên chào đời ở Anh sau 6.000 năm

Tom Gibbs, nhân viên bảo vệ rừng ở tổ chức bảo tồn đời sống hoang dã thiện nguyện Kent Wildlife Trust, cho biết anh cảm thấy lo lắng khi đi sâu vào cánh rừng hẻo lánh ở đông nam nước Anh để tìm Female 2 - con bò rừng cái đã tách khỏi đàn bò rừng bison châu Âu trong khu bảo tồn.

Gibbs đã phải nghĩ đến kịch bản tệ hại nhất là mất thêm một con trong đàn bò rừng ít ỏi mà dự án bảo tồn bò rừng bison Wilder Blean có được.

Vì sao bò rừng bison là “kỹ sư hệ sinh thái”?

Vài ngày sau, Gibbs nghe thấy tiếng móng guốc va trên nền đất và tiếng quẫy đuôi từ xa. Anh phát hiện Female 2 tách khỏi bầy đàn suốt 2 ngày để hạ sinh con bò rừng bison đầu tiên của nước Anh kể từ hơn 6.000 năm qua.

Là người đầu tiên trông thấy con vật vào ngày 9.9 (thông tin này từng hoãn công bố do Nữ hoàng Anh băng hà), Gibbs đã ngồi yên một chỗ suốt 2 giờ chỉ để nhìn ngắm hai mẹ con chúng. Anh cho biết bò rừng thường che giấu các dấu hiệu mang thai nhằm tránh bị thú săn mồi chú ý, nên anh không thể biết Female 2 đã mang đứa con trong bụng.

Gibbs giải thích bò rừng “là một công cụ linh hoạt và tuyệt vời” và anh hy vọng chúng sẽ là một trong những chìa khóa giúp đảo ngược xu hướng môi trường đáng lo ngại trong khu vực.

Bò rừng bison là “kỹ sư hệ sinh thái” - một thuật ngữ dùng để mô tả các loài có thể thay đổi và duy trì môi trường sống. Loài thú có bộ lông xù xì này từng được mô tả là “những chiếc máy ủi bằng lông cừu” và được các nhà khoa học coi là những “anh hùng” bảo vệ khí hậu.

Gibbs giải thích rằng bộ lông của bò rừng bison giúp khai hoang cây cối, miệng chúng nhai cắt cỏ, thân hình to lớn của chúng tạo ra những con đường xuyên suốt khu rừng rậm và phân giàu chất dinh dưỡng giúp các loài khác sinh sôi nảy nở.

Anh nói: “Chúng khá to và khỏe. Mọi thứ chúng làm đều có tác động tích cực và định hình thế giới xung quanh chúng”.

Nỗ lực bảo tồn bò rừng bison

Việc bò rừng bison con chào đời là một bất ngờ hạnh phúc cho những người bảo vệ rừng của dự án bảo tồn Wilder Blean. Dự án này tập trung loài thú hoang dã vào các cánh rừng West Blean và Thornden ở Hạt Kent như một cách phòng cuộc khủng hoảng đa dạng sinh học và biến đổi khí hậu.

Dự án Wilder Blean do hai tổ chức bảo tồn Kent Wildlife Trust và Wildwood Trust điều hành. Đây là dự án bảo tồn đầu tiên ở Anh dù đã có nhiều chương trình bảo tồn bò rừng bison tương tự đang được tiến hành ở một số vùng thuộc châu Âu và Bắc Mỹ.

Ba con bò rừng cái đã được đưa từ các công viên động vật hoang dã ở Scotland và Ireland đến một khu vực rộng 500 mẫu Anh hồi tháng 7, và chúng sẽ có sự hòa nhập của ngựa hoang cùng lợn hoang.

Trong khi mục tiêu chính là để các loài thú này tự chống chọi trong tự nhiên, chúng vẫn được theo dõi chặt chẽ và từ từ được cai thực phẩm bổ sung vốn là thức ăn trước đây dành cho chúng trong các công viên.

Nhóm nghiên cứu đang chú ý theo dõi con bò rừng bison con, thành viên thứ tư của đàn. Sự ra đời của nó là một sự kiện lớn vì nhiều lý do, trong đó có việc bò rừng bison đã từng trên bờ vực tuyệt chủng. Bò rừng bison châu Âu gần như đã bị diệt vong vào đầu thế kỷ 20 do bị săn bắn quá mức, chỉ có một số nhỏ sống sót và được giữ trong các công viên động vật hoang dã và vườn thú.

Trên thực tế, theo Paul Whitfield, Tổng giám đốc của Wildwood Trust, tất cả 9.000 con bò rừng sống ở châu Âu chỉ là hậu duệ của 12 con từng phải sống trong vườn thú. Ông nói thêm việc con bò rừng con chào đời là một bước tiến quan trọng đối với việc tăng đàn. Bò rừng có tuổi thọ khoảng 15 đến 20 năm trong tự nhiên.

Whitfield cho biết: "Ở Vương quốc Anh, chúng tôi đã mất gần như tất cả các loài động vật có vú, và Anh là một trong những quốc gia cạn kiệt thiên nhiên nhất trên thế giới. Chúng ta đã dần dần ăn hết tất cả các loài thú hoang dã. Theo thời gian và qua hàng trăm năm săn lùng, về cơ bản chúng ta đã giết chết mọi thứ".

Ông nói dự án Wilder Blean là một nỗ lực để đảo ngược tổn hại đó và nó đã mang lại hiệu quả, “có tác dụng khôi phục lại các quy trình còn thiếu trong hệ sinh thái. Chúng ta đã canh tác và quản lý đất đai dày đặc trong hàng trăm năm. Thực sự không còn nhiều vùng đất hoang dã còn sót lại”.

Tia hy vọng từ một chú bò rừng bison con

Hiện tại đang có những hoạt động gây quỹ cho dự án Wilder Blean, tất cả sẽ được chuyển sang mục đích phục hồi hoang dã - một nỗ lực bảo tồn nhằm bổ sung đất và khôi phục đất về trạng thái tự nhiên.

Whitfield nói: “Đối với tôi, phục hồi hoang dã là làm việc với thiên nhiên và sử dụng các quy trình tự nhiên của thiên nhiên để tái tạo động vật hoang dã”.

Ông còn giải thích rằng bò rừng bison sẽ hoàn thành nhiệm vụ đó “chỉ bằng cách sống và di chuyển trong rừng. Không giống như con người, bò rừng tự nhiên nuôi dưỡng đất và hoạt động bằng trực giác để tạo ra các hốc cho các loài khác di chuyển đến và phát triển. Chúng tạo ra một môi trường sống phức tạp, phong phú và đa dạng hơn nhiều".

Whitfield nói: “Các phương pháp bảo tồn truyền thống do con người quản lý - chẳng hạn như chặt cây trong rừng, chặt cây để kích thích cây mới - thì không hiệu quả, và đó là lý do chúng ta cần có giải pháp phục hồi hoang dã.

Trong một thời gian ngắn kể từ khi có bò rừng, chúng đã bắt đầu biến đổi môi trường sống tốt hơn, bằng cách tạo ra những con đường xuyên suốt trong rừng cho phép ánh nắng tràn vào và bón phân cho đất, khuyến khích sự phát triển của các loại thảo mộc, nấm và các loài khác. Chúng tạo ra tiểu môi trường cho các loài bò sát, địa y, các loại thảo mộc quý hiếm và nấm”.

Whitfield cho rằng sẽ có nhiều loài động vật khác ​​sẽ đến khu bảo tồn trong thời gian ngắn, gồm một con bò rừng đực để phối giống với ba con bò rừng cái hiện có.

Ông nói: “Chúng tôi nghĩ rằng thời điểm sớm nhất mà chúng tôi có được những con bò rừng con là vào mùa thu năm sau. Khi có nhiều động vật tham gia, chúng tôi hy vọng sẽ có nhiều điều bất ngờ".

Cho đến nay, sự ra đời bất ngờ của bò rừng bison con là điểm nhấn của dự án Wilder Blean. Whitfield nói thêm: “Không ai nói rằng Hạt Kent này sẽ thay đổi thế giới, nhưng những gì nó cho thấy là chúng tôi có thể làm được. Chú bò rừng con đã truyền cảm hứng cho những người khác. Trong một thế giới đang nóng lên, ở góc nhỏ này của Kent, đây là một tia hy vọng nhỏ bé”.