Xử lý dự án thua lỗ: Đang đau đầu về pháp lý với nhà thầu EPC

Kiến nghị đưa DAP 1 Hải Phòng ra khỏi danh sách các doanh nghiệp, dự án yếu kém

Phó Thủ tướng cho biết, trong số 6 nhà máy trước đây có hoạt động sản xuất kinh doanh thì tới nay có 2 nhà máy bước đầu có lãi là Phân bón DAP 1 Hải Phòng và Thép Việt - Trung.

Bốn nhà máy còn lại đang khắc phục khó khăn để ổn định sản xuất và giảm dần mức độ thua lỗ là đạm Hà Bắc (giảm lỗ 226,2 tỉ đồng), DAP 2 Lào Cai (288,5 tỉ đồng), đạm Ninh Bình (10 tỉ đồng). Các nhà máy này đang tiếp tục giảm lỗ trong 2 tháng đầu năm 2019.

Trong số 3 nhà máy dừng sản xuất kinh doanh, đến nay đã có 2 dự án vận hành ổn định trở lại là Nhà máy xơ sợi Đình Vũ (PVTex) và Ethanol Quảng Ngãi. Còn Ethanol Bình Phước đang xây dựng kế hoạch và xác định thời điểm vận hành sản xuất phù hợp với điều kiện thị trường.

Theo Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) Nguyễn Phú Cường, DAP số 1 Hải Phòng đã có lợi nhuận đạt 195,5 tỉ đồng (tăng 180,7 tỉ đồng so với 2017) và trong 2 tháng đầu năm 2019, Nhà máy tiếp tục duy trì thành tích này với lợi nhuận ước đạt 12 tỉ đồng.

Ông Cường kiến nghị với Ban chỉ đạo đưa DAP 1 Hải Phòng ra khỏi danh sách các doanh nghiệp, dự án yếu kém vì đã hoạt động ổn định trong 3 năm liền, bảo đảm được các tiêu chí mà Bộ Công Thương đang dự thảo.

Theo đó, Bộ Công Thương đã dự thảo 5 tiêu chí để đưa dự án ra khỏi danh sách gồm: Đã hoàn thiện nhiệm vụ giải quyết dứt điểm các thủ tục quyết toán dự án hoàn thành, các vướng mắc, tranh chấp với nhà thầu trong hợp đồng EPC. Sản xuất kinh doanh ổn định, có lãi từ 1 năm trở lên đồng thời phải có phương án sản xuất kinh doanh ổn định và có lãi trong các năm tiếp theo. Không có nợ quá hạn (gồm gốc và lãi) liên tục trong thời gian tối thiểu 3 tháng tại các tổ chức tín dụng. Chấp hành đầy đủ pháp luật về nghĩa vụ thuế và các khoản thu nộp ngân sách có liên quan khác. Đã hoàn thành các nhiệm vụ được giao trực tiếp trong kế hoạch hành động xử lý các tồn đọng, yếu kém.

Đồng tình với kiến nghị của Vinachem, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương nhanh chóng hoàn tất các tiêu chí, thủ tục, phối hợp với Vinachem sớm đưa DAP 1 Hải Phòng ra khỏi danh sách nhằm gia tăng tín nhiệm cho nhà máy, huy động tốt hơn vốn sản xuất, kinh doanh.

Bên cạnh đó, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia (PVN) đã xử lý dứt điểm tranh chấp pháp lý với nhà thầu EPC tại Nhà máy xơ sợi Đình Vũ (PVTex) mà PVN không phải thanh toán các chi phí lên tới 23 triệu USD, tạo ra cơ sở để thực hiện định giá, kiểm toán kết quả định giá nhà máy và cơ cấu lại PVTex.

Phó tổng Giám đốc PVN Lê Mạnh Hùng cho biết PVTex vận hành ổn định 10 dây chuyền sợi cho ra hơn 4.000 tấn sản phẩm, lợi nhuận thu về bù đắp được các chi phí sản xuất. PVTex đang làm việc với các ngân hàng để thu xếp vốn khởi động toàn bộ nhà máy trong năm nay.

Tuy nhiên, việc xử lý vướng mắc pháp lý với nhà thầu lại không dễ dàng tại các nhà máy, dự án còn lại, nhất là nhà máy đạm Ninh Bình và dự án mở rộng Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2.

Có khởi kiện nhà thầu?

Tổng Giám đốc Tổng công ty Thép cho biết không đàm phán được với nhà thầu MCC vì điều kiện tiên quyết của nhà thầu là phải tăng vốn đầu tư thêm 100 triệu USD để hoàn thành dứt điểm dự án. Hiện Tổng công ty Thép chờ ý kiến của Bộ Tư pháp về xử lý pháp lý.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu cho rằng phía Tổng công ty Thép phải tiếp tục làm rõ các vướng mắc với nhà thầu, cáo bạch rõ thực trạng của dự án để xử lý theo hướng có lợi hơn cho Tổng công ty.

Với nhà máy đạm Ninh Bình, ông Phan Chí Hiếu cho biết công ty luật đề xuất chưa khởi kiện nhà thầu mà tiếp tục đàm phán. Tuy nhiên, Bộ Tư pháp nhận thấy nhà thầu EPC có nhiều vi phạm và Vinachem cũng gặp hạn chế về nghĩa vụ tài chính nhưng không nhiều.

“Nhưng dù sao thì cũng phải khởi kiện thôi vì đây là phương án có nhiều khả năng hơn trên cơ sở bàn rõ hơn với Tập đoàn”, Thứ trưởng Bộ Tư pháp nói về trường hợp đạm Ninh Bình.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng các vướng mắc pháp lý như "hóc xương", phải xử lý được thì mới thực hiện được tiếp các thủ tục bán, thoái vốn được khỏi các nhà máy, dự án.

Theo đó, các bộ và doanh nghiệp tập trung xử lý vấn đề này cũng như việc quyết toán các dự án trên tinh thần kiên nhẫn để đạt được thoả thuận với các bên liên quan, theo hướng có lợi nhất.

Nhưng nếu khó đàm phán được với nhà thầu EPC, Trưởng Ban chỉ đạo bày tỏ đồng tình với Bộ Tư pháp về việc “đưa ra toà xử lý”, đồng thời giao Bộ Tư pháp nghiên cứu phương án chưa giải quyết được pháp lý thì liệu tập đoàn, tổng công ty có thể thoái vốn khỏi các nhà máy?

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương, Ủy ban quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, các tập đoàn, tổng công ty nhanh chóng báo cáo việc nhà máy Ethanol Quảng Ngãi sẽ thoái vốn hay sáp nhập với Công ty lọc hóa dầu Bình Sơn. Nhà máy Ethanol Phú Thọ lựa chọn phương án phá sản hoặc sớm thoái vốn; xử lý Nhà máy bột giấy Phương Nam thận trọng, bảo đảm nguyên tắc tách ra khỏi Tổng công ty Giấy để áp dụng đấu giá tài sản thanh lý và tồn kho.

Với nhà máy Ethanol Bình Phước, Phó Thủ tướng đề nghị PVN phối hợp với doanh nghiệp nắm cổ phần chi phối khởi động nhà máy để thoái vốn Nhà nước.

Bộ Công Thương chuyển giao Tổng công ty Thép về Tổng công ty đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước quản lý, xử lý dứt điểm hợp đồng EPC và giải chấp bảo lãnh của Tổng công ty Thép trước khi cổ phần hoá.

“Các bộ, cơ quan liên quan chủ động triển khai nhiệm vụ được giao, xử lý theo thẩm quyền và báo cáo kịp thời tới Ban chỉ đạo các vướng mắc”, Phó Thủ tướng yêu cầu.

Lam Thanh