Gửi bình luận
Hungary đã trở thành nơi thử nghiệm áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để phát hiện ung thư. Hiện nay có rất nhiều ý kiến cho rằng liệu công nghệ này có thể thay thế các bác sĩ hay không.
Bên trong một căn phòng tối ở Bệnh viện Hạt Bács-Kiskun (Hungary), Tiến sĩ Éva Ambrózay, một bác sĩ X quang có kinh nghiệm đăng chăm chú nhìn vào màn hình máy tính hiển thị hình chụp quang tuyến vú của một bệnh nhân.
Hai bác sĩ X-quang trước đó cho biết phim chụp X-quang không cho thấy bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy bệnh nhân này bị ung thư vú. Nhưng Tiến sĩ Ambrózay đang xem xét kỹ một số khu vực quét được khoanh tròn màu đỏ, nơi phần mềm trí tuệ nhân tạo cho rằng là có khả năng gây ung thư.
"Đây có thể là điều bất thường", Ambrózay nói và yêu cầu bệnh nhân làm sinh thiết.
Những tiến bộ của AI đang bắt đầu mang lại những bước đột phá trong sàng lọc ung thư vú bằng cách phát hiện các dấu hiệu mà bác sĩ bỏ sót. Cho đến nay, công nghệ này đang cho thấy khả năng ấn tượng trong việc phát hiện ung thư. Theo các kết quả ban đầu, các bác sĩ chụp X-quang cho rằng đây là một trong những dấu hiệu tích cực cho thấy AI có thể cải thiện sức khỏe cộng đồng.
Hungary, nơi có chương trình sàng lọc ung thư vú mạnh mẽ, là một trong những cơ sở thử nghiệm lớn nhất cho công nghệ này trên bệnh nhân thực. Tại 5 bệnh viện và phòng khám thực hiện hơn 35.000 lượt khám mỗi năm, các hệ thống AI đã được triển khai bắt đầu từ năm 2021 và hiện giúp kiểm tra các dấu hiệu ung thư mà bác sĩ chụp X-quang có thể đã bỏ qua. Các phòng khám và bệnh viện ở Mỹ, Anh và Liên minh Châu Âu cũng đang bắt đầu thử nghiệm công nghệ này.
Song các bác sĩ và nhà phát triển AI cho biết việc sử dụng rộng rãi công nghệ phát hiện ung thư vẫn gặp nhiều trở ngại. Các thử nghiệm lâm sàng bổ sung là cần thiết trước khi các hệ thống này có thể được áp dụng rộng rãi hơn. Công cụ này cũng phải cho thấy nó có thể tạo ra kết quả chính xác đối với phụ nữ ở mọi lứa tuổi, sắc tộc và thể trạng cũng như chứng minh rằng nó có thể nhận ra các dạng ung thư vú phức tạp hơn và cắt giảm các kết quả dương tính giả.
Các công cụ AI cũng đã gây ra một cuộc tranh luận về việc liệu chúng có thay thế các bác sĩ chụp X-quang hay không khi các nhà sản xuất công nghệ phải đối mặt với sự giám sát của cơ quan quản lý và sự phản đối từ một số bác sĩ và tổ chức y tế. Hiện tại, những lo ngại đó dường như đã bị thổi phồng, nhiều chuyên gia cho rằng công nghệ này sẽ chỉ hiệu quả và được bệnh nhân tin tưởng nếu nó được sử dụng với sự hợp tác của các bác sĩ được đào tạo.
Tiến sĩ László Tabár, một bác sĩ X-quang hàng đầu ở châu Âu, cho biết ông đã bị công nghệ này chinh phục sau khi xem xét hiệu suất của nó trong sàng lọc ung thư vú từ một số nhà cung cấp.
Năm 2016, Geoff Hinton, một trong những nhà nghiên cứu AI hàng đầu thế giới, lập luận rằng công nghệ này sẽ làm lu mờ các kỹ năng của bác sĩ chụp X-quang trong vòng 5 năm tới.
Nhưng không phải ai cũng cảm thấy việc AI thay thế bác sĩ chụp X-quang sẽ dễ dàng như ông Hinton dự đoán. Peter Kecskmethy, một nhà khoa học máy tính, người đồng sáng lập Kheiron Medical Technologies, một công ty phần mềm phát triển các công cụ AI để hỗ trợ các bác sĩ chụp X-quang phát hiện các dấu hiệu sớm của bệnh ung thư, biết rằng thực tế sẽ phức tạp hơn.
Ông Kecskemethy lớn lên ở Hungary và có thời gian làm việc tại một trong những bệnh viện lớn nhất Budapest. Mẹ của ông là một bác sĩ chụp X-quang, điều này đã cho ông cái nhìn trực tiếp về những khó khăn trong việc tìm ra một khối u ác tính nhỏ trong một hình ảnh. Các bác sĩ chụp X-quang thường dành hàng giờ mỗi ngày trong phòng tối để xem hàng trăm hình ảnh và đưa ra quyết định thay đổi cuộc sống cho bệnh nhân.
Tiến sĩ Edith Karpati, mẹ của ông Kecskemethy, hiện là giám đốc sản phẩm y tế tại Kheiron, cho biết: "Rất dễ bỏ sót những tổn thương nhỏ. Chúng tôi không thể không tập trung".
Ông Kecskmethy, cùng với người đồng sáng lập Kheiron, Tobias Rijken, một chuyên gia về máy tính học, cho biết AI nên hỗ trợ các bác sĩ. Để huấn luyện hệ thống AI của mình, họ đã thu thập hơn 5 triệu ảnh chụp X-quang tuyến vú của những bệnh nhân đã được chẩn đoán, được cung cấp bởi các phòng khám ở Hungary và Argentina. Công ty có trụ sở tại London này cũng trả tiền cho 12 bác sĩ chụp X-quang để dán nhãn hình ảnh bằng phần mềm đặc biệt dạy AI phát hiện sự phát triển của khối u ung thư bằng hình dạng, mật độ, vị trí và các yếu tố khác.
Với khả năng xem xét từng hình ảnh theo cách chi tiết hơn so với mắt người, AI sẽ tìm ra những điểm bất thường trong mỗi hình chụp X-quang tuyến vú.
Năm ngoái, sau khi thử nghiệm trên hơn 275.000 trường hợp ung thư vú, Kheiron đã báo cáo rằng phần mềm AI của họ phù hợp với hiệu suất của các bác sĩ X-quang khi đóng vai trò là người thứ hai trong việc chẩn đoán hình ảnh. Nó cũng giúp cắt giảm ít nhất 30% khối lượng công việc của các bác sĩ chụp X-quang vì nó giảm số lượng tia X mà họ cần đọc. Trong các kết quả khác từ một phòng khám ở Hungary năm ngoái, công nghệ này đã tăng tỷ lệ phát hiện ung thư lên 13% vì nhiều khối u ác tính đã được xác định.
Tiến sĩ Tabár đã dùng thử phần mềm này vào năm 2021 bằng cách truy xuất một số trường hợp khó, trong đó các bác sĩ chụp X- quang đã bỏ sót các dấu hiệu của bệnh ung thư đang phát triển. Trong mọi trường hợp, AI đã phát hiện ra nó.
Công nghệ của Kheiron lần đầu tiên được sử dụng cho bệnh nhân vào năm 2021 tại một phòng khám nhỏ ở Budapest có tên là MaMMa Klinika. Sau khi chụp X-quang tuyến vú xong, các bác sĩ xem xét các dấu hiệu ung thư. Sau đó, AI sẽ đồng ý với các bác sĩ hoặc đánh dấu các khu vực để kiểm tra lại.
Tại 5 phòng khám của MaMa Klinika ở Hungary, 22 trường hợp đã được ghi nhận kể từ năm 2021, trong đó AI xác định được bệnh ung thư mà các bác sĩ X quang đã bỏ sót, với khoảng 40 trường hợp khác đang được xem xét.
"Đó là một bước đột phá lớn", Tiến sĩ András Vadászy, Giám đốc của MaMMa Klinika, cho biết.
Kheiron cho biết công nghệ này hoạt động tốt nhất cùng với các bác sĩ chứ không phải thay thế họ. Dịch vụ Y tế Quốc gia của Scotland sẽ sử dụng nó như một công cụ đọc bổ sung các bản chụp X-quang tuyến vú và nó sẽ có mặt ở khoảng 30 địa điểm sàng lọc ung thư vú do Dịch vụ Y tế Quốc gia của Anh vận hành vào cuối năm nay. Bệnh viện Đại học Oulu ở Phần Lan cũng có kế hoạch sử dụng công nghệ này và một chiếc xe buýt sẽ đi vòng quanh Oman trong năm nay để thực hiện sàng lọc ung thư vú bằng AI.
Viện Ung thư Quốc gia đã ước tính rằng khoảng 20% bệnh ung thư vú bị bỏ qua trong quá trình chụp X-quang tuyến vú.
