Tổng thống Ukraine đã gây ra một phản ứng giận dữ từ Nga sau khi ông Volodymyr Zelensky kêu gọi NATO tấn công phủ đầu Nga trước mối lo hạt nhân.
Vào thứ năm, tổng thống Zelensky đã có buổi video trực tuyến với Viện Lowy. Trong buổi video đó, ông Zelensky đưa ra nhận xét để trả lời cho câu hỏi từ giám đốc điều hành của Viện Lowy là Michael Fullilove.
Ông Fullilove hỏi: “Thưa Tổng thống, trong phát biểu của mình, ngài đã đề cập đến vụ đe dọa hạt nhân”.
“Hôm trước, ông Putin đã nói với chúng ta rằng ông ấy không lừa dối. Vì vậy, tôi có thể hỏi ngài là ngài có tin rằng khả năng Nga sử dụng vũ khí hạt nhân chống lại Ukraine đã tăng lên, và ngài muốn NATO làm gì hơn nữa để ngăn chặn Nga sử dụng vũ khí hạt nhân?”
Ông Zelensky trả lời rằng NATO nên "loại bỏ khả năng sử dụng vũ khí hạt nhân của Nga".
“Nhưng điều quan trọng, tôi một lần nữa kêu gọi cộng đồng quốc tế, như tôi đã làm trước ngày 24.2 - chúng tôi cần các cuộc tấn công phủ đầu, để họ biết điều gì sẽ xảy ra với họ nếu họ sử dụng vũ khí hạt nhân, và không có đường nào khác nữa”.
“Đừng chờ đợi các cuộc tấn công hạt nhân của Nga, rồi nói: “Ồ, vì các anh đã làm điều này, hãy chờ chúng tôi đáp trả!”. Hãy xem xét lại cách các vị gây áp lực. Đây là những gì NATO nên làm - xem xét lại trình tự áp dụng (đối với Nga)”.
Đáp lại, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết bình luận của ông Zelensky “không là gì khác ngoài lời kêu gọi bắt đầu một cuộc chiến tranh thế giới” sẽ dẫn đến “hậu quả tai hại không thể lường trước được”.
Bộ Ngoại giao Nga cũng cáo buộc ông Zelensky cố gắng kích động một cuộc chiến tranh hạt nhân. Nữ phát ngôn viên Maria Zakharova tuyên bố rằng "mọi người trên hành tinh" nên nhận ra rằng nhà lãnh đạo Ukraine "không bình thường" và “có bàn tay có thể hủy diệt hành tinh”.
Văn phòng của ông Zelensky sau đó đã đưa ra một tuyên bố làm rõ rằng ông “không kêu gọi các nước NATO sử dụng vũ khí hạt nhân trước để chống lại Liên bang Nga - ông đã nói về giai đoạn trước khi bắt đầu một cuộc chiến toàn diện”.
Thư ký báo chí Serhiy Nikiforov viết trên Facebook: “Các đồng nghiệp, các bạn đã đi xa một chút với cơn cuồng loạn hạt nhân của mình và bây giờ các vị nghe thấy các cuộc tấn công hạt nhân ngay cả ở những nơi không có”.
“Tổng thống đã nói về khoảng thời gian cho đến ngày 24.2. Sau đó cần phải thực hiện các biện pháp phòng ngừa để ngăn chặn Nga bắt đầu chiến tranh. Hãy để tôi nhắc các bạn rằng các biện pháp duy nhất được thảo luận vào thời điểm đó là các biện pháp trừng phạt phòng ngừa”.
Ông Nikiforov cũng lưu ý rằng chỉ có Nga mới đủ khả năng đe dọa thế giới bằng các vụ nổ tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia và ám chỉ việc sử dụng vũ khí hạt nhân, và thông cáo phía Kyiv nêu “Ukraine sẽ không bao giờ đưa ra những lời kêu gọi như vậy”.
Thông cáo nói: “Như các bạn đã biết, Mỹ đã cảnh báo về một phản ứng ‘thảm khốc ’đối với bất kỳ việc sử dụng vũ khí hạt nhân nào của Liên bang Nga”.
“Chúng tôi sẽ nhắc các bạn rằng vào ngày 21.9, Tổng thống Nga Vladimir Putin một lần nữa dùng đến cảnh báo đe dọa hạt nhân trong bài phát biểu của mình. Trong khi đó, chính quyền Mỹ cùng với các đối tác đang thảo luận về phương án ứng phó trong trường hợp Liên bang Nga sử dụng vũ khí hạt nhân”.
Phương Tây đang lo ngại về một sự leo thang lớn liên quan đến vũ khí hạt nhân đã tăng lên kể từ khi Moscow sáp nhập bốn khu vực của Ukraine. Các khu vực Donetsk, Lugansk, Kherson và Zaporizhzhia được "chấp nhận vào Liên bang Nga theo hiến pháp của Liên bang Nga".
Các khu vực sau đó sẽ được coi là một phần của Nga và chiếc ô hạt nhân của Nga sẽ mở rộng đến chúng. Nga đã tung ra thanh kiếm hạt nhân của mình sau cuộc trưng cầu dân ý về việc sáp nhập vào tuần trước. Ông Putin đã cảnh báo rằng Moscow có thể sử dụng vũ khí hạt nhân để bảo vệ lãnh thổ Nga khỏi bị tấn công.
Trong bài phát biểu của Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 21.9, người đứng đầu điện Kremlin đã 2 lần nhắc đến vũ khí hạt nhân khi đưa ra lời cảnh báo. Lần cảnh báo thứ nhất là dành cho phương Tây: “Tôi muốn nhắc nhở những ai tự cho phép mình tuyên bố như vậy (đe dọa hạt nhân) với Nga rằng, đất nước chúng tôi có nhiều phương tiện hủy diệt khác nhau, trong đó có một số thành phần hiện đại hơn so với các nước NATO. Nếu sự toàn vẹn lãnh thổ của đất nước chúng tôi bị đe dọa, chúng tôi chắc chắn sẽ sử dụng tất cả các phương tiện theo ý mình để bảo vệ nước Nga và người dân của chúng tôi. Đây không phải là cách nói phóng đại đâu".
Lần cảnh báo thứ hai là trấn an công dân Nga: “Tôi nhấn mạnh lại điều này: các công dân Nga có thể vững tin rằng, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc của chúng ta, nền độc lập và tự do của chúng ta sẽ được giữ vững bằng tất cả các phương tiện hiện có của chúng ta. Còn những ai đang mưu toan đe dọa chúng ta bằng vũ khí hạt nhân nên biết rằng đón đáp trả sẽ ngay lập tức giáng xuống đầu họ”.