Thường vụ Quốc hội bàn thảo về quy mô đầu tư dự án PPP

Sáng 20.4, thực hiện chương trình Phiên họp thứ 44, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến lần 2 về một số vấn đề còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP).

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết Thường trực Ủy ban Kinh tế đã tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật theo hướng thu hẹp lĩnh vực, chỉ tập trung đầu tư PPP ở những lĩnh vực trọng tâm, trọng điểm, quan tâm đến các dự án lớn có tính liên kết vùng miền, tính lan tỏa đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của ngành, địa phương.

Về quy mô đầu tư dự án PPP, sau phiên họp thứ 43 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, dự thảo luật gửi xin ý kiến đại biểu quốc hội chuyên trách đề xuất 2 phương án.

Phương án 1, Chính phủ quy định chi tiết quy mô tổng mức đầu tư tối thiểu của dự án PPP đối với từng lĩnh vực quy định tại khoản 1 điều 5, nhưng không thấp hơn 200 tỉ đồng.

Quy định này thống nhất với định hướng thu hẹp lĩnh vực đầu tư dự án PPP như đã nêu ở trên, xác định quy mô tổng mức đầu tư tối thiểu của dự án PPP nhằm bảo đảm có sự tập trung đầu tư lớn vào các dự án PPP quan trọng cần khuyến khích, ưu tiên thu hút nguồn lực đầu tư từ khu vực tư nhân.

Đối với các dự án đầu tư tại vùng sâu vùng xa, chủ yếu thực hiện thông qua đầu tư công vì nếu đầu tư qua phương thức PPP sẽ không bảo đảm nguồn thu để duy trì việc cung cấp các sản phẩm, dịch vụ công cũng như khó thu hút khu vực tư nhân tham gia đầu tư cùng Nhà nước.

Phương án 2, Chính phủ quy định chi tiết quy mô tổng mức đầu tư tối thiểu của dự án PPP không thấp hơn 100 tỉ đồng đối với từng lĩnh vực như đầu tư cơ sở hạ tầng, giáo dục - đào tạo, y tế... hoặc theo địa bàn như đô thị, đồng bằng, miền núi, vùng sâu vùng xa.

Quy định này nhằm phục vụ phát triển kinh tế - xã hội ở những địa bàn khó khăn, có ý nghĩa to lớn về mặt xã hội và giúp nhiều đối tượng được thụ hưởng trong khi nguồn lực đầu tư công còn hạn hẹp, không đáp ứng nhu cầu.

Theo báo cáo tổng hợp ý kiến các đại biểu quốc hội chuyên trách, có 9 ý kiến nhất trí phương án 1, 7 ý kiến nhất trí phương án 2.

Liên quan đến hoạt động kiểm toán nhà nước trong đầu tư theo phương thức PPP (Điều 86), Thường trực Ủy ban Kinh tế thấy rằng cơ chế, chính sách pháp luật vừa phải bảo đảm chất lượng dịch vụ công nhưng đồng thời phải tạo điều kiện thu hút, huy động tối đa nguồn vốn từ khu vực tư nhân đầu tư vào các dự án PPP.

Mặt khác, Hiến pháp và pháp luật về kiểm toán nhà nước quy định cơ quan Kiểm toán Nhà nước chỉ thực hiện kiểm toán tài chính công, tài sản công. Do đó, Thường trực Ủy ban Kinh tế sửa đổi, bổ sung quy định về hoạt động kiểm toán nhà nước.

Cụ thể, kiểm toán tuân thủ về quá trình chuẩn bị dự án, kết quả lựa chọn nhà đầu tư; Kiểm toán việc sử dụng vốn nhà nước bồi thường, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ, tái định cư, sử dụng tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư thực hiện dự án BT; Kiểm toán hoạt động để đánh giá tính kinh tế, hiệu lực và hiệu quả; Khi chuyển giao cho Nhà nước, thực hiện kiểm toán toàn bộ giá trị tài sản của dự án PPP.

Tổng thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc đề nghị cần xem xét vấn đề thủy lợi có thể đầu tư theo hình thức PPP hay không; khái niệm nhà máy điện nên ghi theo lĩnh vực sản xuất điện hoặc công nghiệp điện để hiểu cho rõ ràng hơn.

Về điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án PPP, ông Phúc cho hay việc điều chỉnh tăng vốn nhà nước lên mà không tăng vốn tư nhân lên thì cũng cần phải cân nhắc. Tỷ lệ này nếu tăng thì phải cùng tăng, không lên quy định quá nguyên tắc sẽ khó khả thi. Đồng thời cũng cần làm rõ vấn đề những dự án thuộc lĩnh vực quốc phòng sẽ chỉ định thầu, như vậy có hợp lý trong dự luật này không?

Phó chủ tịch thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng đề nghị cần có tư duy quy định cởi mở một số vấn đề trong dự án luật. Nhiều nội dung không nên quy định chặt quá, không thu hút được các nhà đầu tư tư nhân quan tâm và đầu tư.

Theo bà Phóng, về quy mô đầu tư, nên quy định không thấp hơn 200 tỉ đồng, tập trung vào những công trình khuyến khích ưu tiên thu hút nguồn lực như các công trình giao thông miền núi...

Đối với thẩm quyền quyết định dự án PPP thì nên tiếp thu theo hướng để hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định chủ trương đầu tư các dự án thuộc phạm vi quản lý của địa phương, quy định như vậy vừa đảm bảo được trách nhiệm giám sát và đảm bảo tính cởi mở, không áp đặt.

Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nêu rõ Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị dự án luật cần đảm bảo nguyên tắc thống nhất trong hệ thống pháp luật, ngoài ra cần có những quy định đặc thù để thu hút đầu tư.

Lam Thanh