Thủ tướng New Zealand: Khác biệt với Trung Quốc ngày càng khó dung hòa

Phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh kinh doanh Trung Quốc tổ chức ở Auckland (New Zealand) hôm 3.5, bà Ardern cho biết có những vấn đề mà cả New Zealand và Trung Quốc đều "không thể và sẽ không nhất trí với nhau", nhưng nói thêm rằng những khác biệt này không ảnh hưởng tới việc xác định lại mối quan hệ giữa hai nước.

"Khi vai trò của Trung Quốc trên thế giới ngày càng phát triển và thay đổi, sự khác biệt giữa hai hệ thống của chúng ta, những lợi ích và giá trị định hình trên hai hệ thống ấy trở nên ngày càng khó có thể dung hòa", Thủ tướng Ardern nói.

Theo bà Ardern, đây là thách thức mà New Zealand gặp phải trong quan hệ với Trung Quốc cũng như là bài toán mà nhiều quốc gia ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, châu Âu và các khu vực khác đang phải đối mặt.

Đề cập đến về việc Trung Quốc áp đặt các chế tài thương mại với Úc, sau khi chính quyền Canberra kêu gọi điều tra nguồn gốc COVID-19, Thủ tướng New Zealand nói cách Bắc Kinh đối xử với các đối tác là một vấn đề cần thảo luận kỹ.

"Chúng tôi hy vọng Trung Quốc nhận ra lợi ích cốt lõi của nước này khi hành xử theo cách phù hợp với trách nhiệm là cường quốc đang nổi lên, cũng như với tư cách là một ủy viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc", bà Ardern nhấn mạnh.

Tuyên bố trên được đưa ra trong bối cảnh chính quyền của Thủ tướng Ardern đang phải đối mặt với áp lực từ một số đồng minh phương Tây về việc New Zealand “miễn cưỡng” sử dụng liên minh an ninh và tình báo Five Eyes (Ngũ nhãn) cùng Mỹ, Anh, Úc và Canada để chỉ trích Trung Quốc.

Trong những bình luận gây ra phản ứng gay gắt từ các đồng minh phương Tây, Bộ trưởng Ngoại giao New Zealand Nanaia Mahuta hồi tháng trước cho biết bà không thoải mái khi mở rộng vai trò của Five Eyes.

Ông Geoffrey Miller, nhà phân tích quốc tế cho biết: “Bài phát biểu của Thủ tướng Jacinda Ardern dường như được tạo ra để làm chệch hướng những lời chỉ trích gay gắt sau bình luận của Ngoại trưởng Mahuta tháng trước. Các bình luận của Thủ tướng Ardern và Ngoại trưởng Mahuta thể hiện cho việc New Zealand đang thực hiện chính sách đối ngoại độc lập, không trung thành với bất kỳ khối lớn nào”.

Được biết Trung Quốc - đối tác thương mại lớn nhất của New Zealand - đã cáo buộc Five Eyes can thiệp vào công việc nội bộ của Bắc Kinh khi đưa ra các tuyên bố về Hồng Kông và Tân Cương.

Liên quan tới những vấn đề này, phát biểu trong sự kiện ở Auckland hôm 3.5, Thủ tướng Ardern cho biết New Zealand sẽ trao đổi riêng với phía Trung Quốc hoặc thông qua các đối tác.

Nhà lãnh đạo New Zealand cũng nói thêm rằng xử lý quan hệ với Trung Quốc không phải lúc nào cũng “dễ dàng” và cũng như “không có sự đảm bảo chắc chắn” nào.

Trong khi đó, Đại sứ Trung Quốc tại New Zealand Wu Xi, người cũng phát biểu tại sự kiện nói trên, cảnh báo rằng các vấn đề liên quan đến Hồng Kông và Tân Cương là công việc nội bộ của Trung Quốc. "Chúng tôi hy vọng rằng phía New Zealand có thể giữ một lập trường khách quan và công bằng, tuân thủ luật pháp quốc tế và không can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc để duy trì sự phát triển lành mạnh của quan hệ song phương", bà Wu nói.