Tehran nói ông Trump bị 'nhóm B' thao túng trong chính sách thù địch với Iran

Ý vị Ngoại trưởng Mohammad Javad Zarif nói “nhóm B” là các ông Benjamin Netanyahu, Thủ tướng Israel;ông John Bolton, Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ và là một “diều hâu” chống Iran, theo chữ của hãng tin Anh.

Trong cuộc trả lời phỏng vấn của Reuters, ông Zarif nói: “Tôi không nghĩ Tổng thống Mỹ muốn chiến tranh, nhưng điều đó không loại trừ khả năng ông ấy bị lôi kéo vào một cuộc xung đột. Những người thiết kế các chính sách đang được thúc đẩy này không đơn giản chỉ muốn một giải pháp thương lượng. Nhưng hãy để tôi nói rõ, rằng Iran không muốn đối đầu nhưng sẽ không thoát được chuyện phải tự vệ”.

Ông Zarif còn cảnh báo nguy cơ “ai đó có thể lập mưu gây tai nạn”, điều có thể dẫn đến một cuộc khủng hoảng lớn hơn.

“Iran có bằng tiến sĩ về lách lệnh trừng phạt”

Căng thẳng Mỹ-Iran leo thang từ năm 2018, sau khi Tổng thống Trump rút Mỹ khỏi Thỏa thuận hành động chung toàn diện (JCPOA). Thỏa thuận hạt nhân Iran 2015 này buộc Iran ngưng chương trình hạt nhân, đổi lại được quốc tế dỡbỏ lệnh cấm vận kinh tế.

Sau khi rút khỏi JCPOA, Mỹcũng tái lập lệnh trừng phạt Iran, chủ yếu cấm nước này tiếp cận hệ thống tài chính toàn cầu, phong tỏa hoạt động xuất khẩu dầu thô của Iran. Nhưng Mỹ tạm miễn trừ trừng phạt đối với Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ý, Hy Lạp, Thổ Nhĩ Kỳ, Đài Loan, để 8 nhà nhập khẩu dầu thô Iran lớn nhất này tiếp tục nhập một số lượng hạn chế trong thời gian tối đa 180 ngày (6 tháng).

Tuy nhiên kể từ ngày 2.5, Mỹ sẽ không cấp quyền miễn trừ trừng phạt cho bất cứ quốc gia nào đang nhập dầu của Iran.

Theo Reuters, từ Mỹ gây sức ép, kinh tế Iran suy yếu và đồng tiền bị trượt giá. Nhưng ông Zarif nói Iran sẽ kiên trì trước cuộc trừng phạt của Mỹ: “Ý tôi là luôn có các cánh lách những trừng phạt. Chúng tôi có bằng tiến sĩ về lĩnh vực này”.

Ông xác nhận lệnh trừng phạt dầu thô đã tác động đến dân thường Iran, và chính phủ nước này sẽ làm mọi cách bán được dầu thô để nuôi dân. Khi được hỏi Iran có thể bán dầu cho nước nào, ông đáp: “Nếu tôi cho bạn biếtthì chúng tôi sẽ không thể bán cho họ”.

Hồi đầu tháng 4, Mỹ cũng liệt lực lượngVệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) vào danh sách tổ chức khủng bố nước ngoài. Đây là lần đầu tiên có một quốc gia đưa quân đội nước khác vào danh sách này. IRGC là một lực lượng an ninh nhưng cũng nắm quyền kiểm soát kinh tế Iran.

Ông Zarif nói quyết định của Mỹ đối với IRGC là “vô lý”, nhưng nói ám chỉ rằng Iran không có kế hoạch trả đũa quân sự, trừ phi Mỹ đổi quytrình tương tác với lực lượng quân sự Iran. Quân đội Mỹ không có ý sẽ đổi hành vi sau khi đưa IRGC vào danh sách đen.

Ngoại trưởng Iran Zarif- Ảnh: Daily Republic

Iran lại bóng gió khả năng phong tỏa eo biển Hormuz

Ngoại trưởng Zarif nói Iran sẽ hành động “cẩn trọng”, nhằm đối phó điều mà ông gọi là “các chính sách nguy hiểm” của Mỹ. Ông nói một ví dụ là Iran sẽ tiếp tục cho phép tàu chiến Mỹ đi qua eo biển Horzmuz, tuyến vận chuyển dầu thô quan trọng nhất của thế giới, với 1/5 lượng dầu toàn cầu tiêu thụ đi qua vùng biển này mỗi ngày.

Gần như toàn bộ xuất khẩu dầu của Ả Rập Saudi, Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE), Oman và Iraq đều được vận chuyển qua tuyến hàng hải quốc tế này, để đến các thị trường ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương, châu Âu, Bắc Mỹ và xa hơn.

Iran đã từng dọa sẽ phong tỏa eo biển Hormuzđể trả đũa bất kỳ hành động thù địch nào của Mỹ. Điều này sẽkhông chỉ tác động tới vận chuyển hàng hóa nói chung, mà còn đặc biệt tới vận chuyển dầu thô cũng như tới nền kinh tế của những quốc gia khu vực này thân phương Tây.

Hồi tháng 7.2018, Tổng thống Hassan Rouhani và một số chỉ huy quân đội cấp cao Iran đã dọa gây hỗn loạn tuyến vận chuyển dầu từ các nước vùng Vịnh, nếu Mỹ toan tính “bóp cổ” dầu thô Iran xuất khẩu.

Ngày 22.7, Tổng thống Hassan Rouhani phát biểu với các nhà ngoại giao Iran, cảnh cáo ông Trump chớ theo đuổi các chính sách thù địch với Iran, nói “chiến tranh với Iran là mẹ của tất cả các cuộc chiến tranh”. Ông còn nói “ông Trumpchớ đùa với đuôi sư tử, điều đó chỉ dẫn đến sự tiếc nuối”, theo hãng thông tấn IRNA.

Đến khuya, ông Trump viết Twitter nhằm gửi ông Rouhani: “Chớ bao giờ dọa Mỹ nữa, hoặc ông sẽ phải chịu hậu quả như vài người trong lịch sử từng chịu. Chúng tôi không còn là quốc gia sẽ chấp nhận những ngôn từ bạo lực và chết chóc của ông. Hãy cẩn thận!”.

Theo các chuyên gia nhận định, Tư lệnh lực lượng đặc nhiệm Quds (nhánh hoạt động ở nước ngoài của IRGC), thiếu tướng Qassem Soleimani là người xuất hiện khắp Syria.

Ngoại trưởng Zarif nói Iran sẽ tiếp tục “cảnh giác” ở Syria và Iraq, sau khi đã đầu tư nguồn lực ở các cuộc chiến tranh ở hai nước này: “Và chúng tôi sẽ không từ bỏ cuộc chiến này một cách dễ dàng”.

Mỹ Trinh (theo Reuters)