Sự khốc liệt trong các bệnh viện tại Ukraine

Một cảnh tượng nghiệt ngã đang chờ đợi tiến sĩ Oleksandr Sherbina khi ông đi vòng qua Bệnh viện Lâm sàng số 7, một cơ sở y tế từng chuyên điều trị đột quỵ nhưng giờ đây bỗng chốc chìm trong sự tàn khốc của chiến tranh. Khi ông vào phòng mổ, thấy các bác sĩ phẫu thuật đang cắt cụt cẳng chân một binh sĩ Ukraine bị thương.

Bệnh viện nằm gần khu vực chiến đấu ở vùng ngoại ô phía tây bắc thủ đô Kyiv, nơi có thể nghe thấy tiếng pháo nổ bên ngoài xen lẫn tiếng xe cấp cứu đến cứ vài phút một chiếc. Trong một hành lang, một nhân viên y tế đang dùng giẻ lau sạch máu trên cáng cứu thương.

Bác sĩ Sherbina, bác sĩ phẫu thuật, là giám đốc bệnh viện cho biết: “Những người bị thương ngày càng nhiều". Trong những ngày gần đây, cuộc giao tranh giữa Nga và Ukraine đã len lỏi từ các thị trấn xa xôi đến ngoại ô Kyiv và ngày càng gần bệnh viện của ông hơn. "Chúng tôi cố gắng làm việc và chúng tôi hiểu rằng mọi thứ đang ngày càng tồi tệ", Sherbina nói.

Điều này khiến tiến sĩ Sherbina vô cùng lo lắng. Ngay cả khi ông và các bác sĩ điều trị cho những bệnh nhân bị thương do mảnh đạn từ súng cối và đạn pháo, họ biết rằng họ có nguy cơ đối  mặt với nguy hiểm bất cứ lúc nào.

"Đây là điều tôi sợ nhất vì chúng tôi làm việc gần nơi đang đánh nhau. Tôi hy vọng rằng những bức tường bảo vệ chúng tôi".

Xung quanh Ukraine, khi các vụ đánh bom của Nga ngày càng ác liệt hơn và có nhiều dân thường bị thương, thì bệnh viện càng trở thành nơi nguy hiểm để làm việc. Nhiều bác sĩ và y tá thiệt mạng khi đang làm nhiệm vụ. Bộ Y tế Ukraine cho biết đã có 34 cơ sở y tế bị hư hại và ít nhất 10 bác sĩ thiệt mạng.

Nhiều nhân viên cứu thương cũng đã chết. Bộ Y tế cho biết 7 xe cứu thương bị bắn phá, 6 kỹ thuật viên y tế cấp cứu đã thiệt mạng khi đang di chuyển trên xe ô tô dân sự để điều trị những người bị thương.

Điều kiện tồi tệ nhất không phải ở thủ đô Kyiv mà là ở các thành phố bị bao vây một phần hoặc toàn bộ, chẳng hạn như Kharkiv ở miền Đông Ukraine, nơi 3 cơ sở y tế đã bị pháo kích tàn phá, gồm Bệnh viện thành phố Kharkiv, Bệnh viện Nhi khu vực, và một ngân hàng máu. 

Một bác sĩ phẫu thuật làm việc trong bệnh viện quân sự ở Kharkiv cho biết bệnh viện này tiếp nhận 60 - 80 người bị thương mỗi ngày.

Yevheniy Ilin, bác sĩ phẫu thuật ung thư cho biết mình đang làm việc tại bệnh viện ung thư của thành phố Kharkiv, ngày 28.2 một quả bom nhắm vào gần đó, thổi bay tất cả các cửa sổ của tòa nhà. Bệnh viện mất điện hoàn toàn, vì vậy anh phải chuyển đến bệnh viện quân đội của thành phố. Nhiều bác sĩ khác đã từ bỏ công việc của mình và hòa vào dòng người tị nạn đang hướng về phía tây.

"Chúng tôi cố gắng chợp mắt bất cứ lúc nào có thể, dù chỉ là 15 hoặc 30 phút. Bạn không bao giờ biết khi nào trận pháo kích tiếp theo sẽ xảy ra và liệu bạn có ngủ được vào ban đêm hay không", Yevheniy Ilin chia sẻ.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) hôm 8.3 cho biết họ xác nhận có các cuộc tấn công vào các cơ sở y tế ở Ukraine và cho biết đang điều tra qua các báo cáo. WHO đã xác nhận 16 vụ tấn công vào các bệnh viện, trong đó 9 người thiệt mạng, 16 người bị thương.

WHO lưu ý rằng đã có những cuộc tấn công trực tiếp vào các bệnh viện và quân xâm lược đôi khi còn chiếm đoạt xe cứu thương hoặc chuyển hướng chúng vì mục đích phi y tế.  Số lượng các cuộc tấn công đã tăng lên nhanh chóng trong những ngày gần đây.

WHO cho biết họ đã gửi 76 tấn vật tư y tế khẩn cấp đến Ukraine nhưng một số vật dụng cứu sinh như oxy, insulin và vật tư phẫu thuật đang bị thiếu hụt do chiến tranh.

Tiến sĩ Hans Kluge, Giám đốc WHO khu vực châu Âu cho biết nguồn cung cấp oxy ngày càng cạn kiệt là điều đặc biệt đáng lo ngại. Ông lưu ý rằng các trường hợp tử vong do COVID-19 ở Ukraine, nơi chỉ có khoảng 30% người trên 60 tuổi được tiêm chủng, có khả năng tăng cao vì thiếu oxy.

Bệnh viện của bác sĩ Sherbina ở Kyiv hiện gần như chỉ tập trung vào việc cứu chữa những người bị thương trong các cuộc giao tranh. Các bác sĩ và y tá sống trong tầng hầm của bệnh viện kể từ khi cuộc chiến bắt đầu ngày 24.2. Họ cũng đã thiết lập hai phòng cấp cứu dự phòng ở tầng hầm và đặt xe để có thể di chuyển bệnh nhân dưới lòng đất nếu cần. Họ có một máy phát điện và nhiên liệu diesel có thể dùng được vài ngày.

Yaroslav Linko, một bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình cho biết mọi thứ bắt đầu tồi  tệ khoảng 5 ngày trước, khi quân đội Nga tràn qua các thị trấn xa xôi để tiến về thủ đô Kyiv. Sau đó, những người bị thương ngày càng nhiều.

Tiến sĩ Pavel Oblap, bác sĩ gây mê cho biết: "Khi các y tá trẻ nhìn thấy những người lính bị thương, họ đã khóc".

Tiến sĩ Oblap đã từng điều trị cho các nhân viên cứu hỏa bị nhiễm phóng xạ trong thảm họa hạt nhân Chernobyl, ông chia sẻ: "Đó chính xác là một  tình cảnh bi thảm, nhưng tôi đã làm việc trong các phòng cấp cứu hơn 40 năm, tôi đã chuẩn bị sẵn sàng".

Ông cho biết nhiều bác sĩ đã rời Kyiv khi chiến tranh bắt đầu, trong đó có một số người lo lắng cho con cái của họ và di tản đến các khu vực phía tây của Ukraine hoặc rời khỏi đất nước. Ông nói: "Chỉ có những người không sợ hãi mới ở lại".

Tiến sĩ Oblap nói với chúng tôi khi ông đang chăm sóc một người lính sắp bị mổ do thương tích ở tay. Người lính nằm trên cáng và bắt đầu mê sảng.

Những câu chuyện về chiến tranh và số phận của Kyiv có sức lan tỏa lớn. Tiến sĩ Oblap nói rằng ông không tin vào việc người Nga cố gắng chiếm thủ đô Kyiv trong các cuộc giao tranh trên đường phố. Theo ông, sẽ quá tốn kém tổn hại cho quân đội của họ. Nhưng một bác sĩ khác đứng gần đó thì lại có ý nghĩ trái ngược. "Họ sẽ làm điều đó và họ không quan tâm tới thứ khác", bác sĩ này nói.

Bên ngoài, những cơn mưa tuyết thổi qua Kyiv, phủ trắng các con phố và phủ kín mũ trùm đầu của những người đứng xếp hàng dài để mua hàng tại các cửa hàng tạp hóa. Tại Bệnh viện Lâm sàng số 7, khi có thêm nhiều xe cấp cứu đến, bác sĩ Sherbina cho biết ông sẵn sàng tiếp tục làm việc ngay cả khi giao tranh lan sang các con phố gần đấy.

"Chúng tôi sẽ làm việc tối đa. Dù phải làm bất cứ việc gì, chúng tôi cũng sẽ làm", Sherbina nói.