Mỹ siết chặt xuất khẩu chip AI đến Trung Quốc, card đồ họa Nvidia được săn lùng ở chợ điện tử lớn nhất

Cai Zhaojie, một nhà cung cấp tại Hoa Cường Bắc (quận Phúc Điền, thành phố Thâm Quyến, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc), nói: “Nhu cầu về card đồ họa cao cấp vẫn rất mạnh, đặc biệt là sau lệnh hạn chế xuất khẩu do chính phủ Mỹ áp đặt”.

Theo hãng tin Reuters, chính quyền Biden hôm 29.3 đã sửa đổi các biện pháp kiểm soát xuất khẩu sâu rộng mà họ thực hiện vào tháng 10.2023, khiến Trung Quốc khó tiếp cận hơn với chip AI tiên tiến, thiết bị sản xuất chất bán dẫn và thậm chí cả laptop tích hợp những chip đó. Các quy định sửa đổi sẽ có hiệu lực từ ngày 4.4.

Cai Zhaojie nói: “Sau khi tin tức về các hạn chế mới nhất của Mỹ xuất hiện, tất cả thương nhân bắt đầu tích trữ nhiều loại hàng hóa liên quan đến AI mà họ có thể mua và đang chờ bán những thứ này với giá cao”.

Điều đó khiến Nvidia GeForce RTX 4090, thiết bị hàng đầu được các game thủ và nhà thiết kế đồ họa sử dụng để nâng cao hiệu năng tính toán, trở thành card đồ họa được thèm muốn nhất trên thị trường.

Những nỗ lực của các thương nhân ở Hoa Cường Bắc nhằm tích lũy kho dự trữ card đồ họa Nvidia GeForce RTX 4090 cho thấy tác động sâu rộng từ các hạn chế xuất khẩu chip mới nhất của Mỹ, điều này càng củng cố thêm các biện pháp ban đầu được chính quyền Biden công bố hồi tháng 10.2022.

Theo bà Gina Raimondo - Bộ trưởng Thương mại Mỹ, bản cập nhật với các hạn chế năm 2022 (được công bố vào tháng 10.2023) nhằm lấp đầy các lỗ hổng trong các biện pháp trước đó và ngăn chặn sự phát triển AI của Trung Quốc cho mục đích quân sự.

Trung Quốc phản đối các biện pháp kiểm soát xuất khẩu sửa đổi của Mỹ được công bố hôm 29.3, đồng thời chỉ trích chính quyền Biden vì tùy tiện thay đổi các quy tắc và làm tổn hại đến quyền lợi của cả các công ty Trung Quốc lẫn Mỹ.

Đại diện Bộ Thương mại Trung Quốc nói: “Nó không chỉ tạo thêm trở ngại cho các công ty Trung Quốc và Mỹ trong việc thực hiện hợp tác kinh tế và thương mại bình thường, đồng thời đặt ra gánh nặng tuân thủ nặng nề hơn mà còn gây tổn hại cho ngành bán dẫn toàn cầu”.

Một số phiên bản nhất định của GeForce RTX 4090 có giá khoảng 20.000 nhân dân tệ (2.768 USD), cao hơn 70% so với giá bán lẻ đề xuất từ Nvidia. Cai Zhaojie, người bán card đồ họa và máy tính cá nhân, nói một số phiên bản GeForce RTX 4090 có giá khoảng 16.000 nhân dân tệ.

Trên nền tảng thương mại điện tử JD.com, giá GeForce RTX 4090 dao động từ 16.999 nhân dân tệ đến 19.999 nhân dân tệ.

Theo một kỹ sư tại Autra Technology, GeForce RTX 4090 cũng được sử dụng để giúp chạy chức năng nhận thức trên xe tự lái. Autra Technology là công ty Trung Quốc phát triển xe tải tự lái cấp độ 4 có thể hoạt động mà không cần sự can thiệp tích cực của tài xế.

Nhu cầu và giá card đồ họa GeForce RTX 4090 đã tăng vọt vào tháng 10.2023, khi các hạn chế xuất khẩu chip được cập nhật của Mỹ gây ra sự hoảng loạn trên thị trường tiêu dùng Trung Quốc.

Nvidia, hãng chip có giá trị nhất thế giới, đã loại bỏ kho card đồ họa GeForce RTX 4090 khỏi cửa hàng chính thức của mình trên nền tảng mua sắm JD.com vào thời điểm đó và cả trang web chính thức ở Trung Quốc.

Chính quyền Biden tiếp tục đưa ra các chính sách mới nhằm cản trở những tiến bộ công nghệ của Trung Quốc, đặc biệt là trong lĩnh vực bán dẫn.

Chính phủ Mỹ đã thúc giục các đồng minh gồm Hà Lan, Đức, Hàn Quốc và Nhật Bản mở rộng hơn các hạn chế với việc Trung Quốc tiếp cận công nghệ bán dẫn, nỗ lực gây tranh cãi và đang nhận phản đối từ một số quốc gia.

Những nỗ lực mới nhất từ chính quyền Biden nhằm mục đích lấp đầy lỗ hổng trong các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mà Mỹ đã áp dụng hai năm qua và hạn chế sự tiến bộ của Trung Quốc về phát triển năng lực chip nội địa, theo hai nguồn tin của trang Bloomberg.

Ví dụ, Mỹ đang thúc giục Hà Lan ngăn chặn ASML bảo trì và sửa chữa các thiết bị sản xuất chip nhạy cảm mà khách hàng Trung Quốc đã mua trước khi việc hạn chế bán các thiết bị đó được áp dụng trong năm 2024, một nguồn tin của Bloomberg cho biết.

ASML thống trị thị trường toàn cầu về hệ thống in thạch bản, sử dụng tia laser để giúp tạo ra mạch điện tử. Công ty Hà Lan độc quyền về các hệ thống in thạch bản cực tím (EUV) tiên tiến - không thể thiếu để sản xuất những chip cao cấp nhất, đồng thời cung cấp những máy quang khắc cực tím sâu (DUV) cần thiết để tạo ra chất bán dẫn hoàn thiện hơn.

Mỹ cũng muốn các công ty Nhật Bản hạn chế xuất khẩu sang Trung Quốc các hóa chất chuyên dụng quan trọng cho sản xuất chip, gồm cả chất quang điện. Nhật Bản là quê hương của nhiều nhà sản xuất chất quang dẫn hàng đầu, trong đó có JSR và Shin-Etsu Chemical.

Theo Bloomberg, Nhật Bản và Hà Lan đã phản ứng "lạnh lùng" trước đề xuất mới nhất từ Mỹ, lập luận rằng họ muốn đánh giá tác động của các biện pháp hạn chế hiện tại trước khi xem xét những biện pháp chặt chẽ hơn. Theo một nguồn tin, các quan chức Bộ Thương mại Mỹ đã nêu vấn đề này tại Tokyo (thủ đô Nhật Bản) trong cuộc họp về kiểm soát xuất khẩu vào tháng 2.

Chính quyền Biden đã nhắm vào ngành công nghiệp bán dẫn Trung Quốc kể từ năm 2022, áp đặt các biện pháp kiểm soát sâu rộng với việc xuất khẩu máy sản xuất chip tiên tiến và chip phức tạp như loại dùng để phát triển AI. Nhật Bản và Hà Lan, hai quốc gia quan trọng phát triển thiết bị sản xuất chip, đã tham gia nỗ lực của Mỹ vào năm ngoái.

Song vẫn còn những lỗ hổng, đặc biệt là ở khả năng các kỹ sư Nhật Bản và Hà Lan tiếp tục sửa chữa một số thiết bị và cung cấp linh kiện thay thế được sử dụng trong thiết bị sản xuất bán dẫn.

Các quan chức Mỹ bất ngờ khi Huawei vào tháng 8.2023 trình làng smartphone Mate 60 Pro, được trang bị chip Kirin 9000s hỗ trợ 5G được SMIC (hãng sản xuất chip số 1 Trung Quốc) chế tạo theo tiến trình 7 nanomet, vượt xa một thế hệ so với thời điểm Mỹ tìm cách ngăn chặn sự phát triển chip của quốc gia châu Á này.

Bộ trưởng Thương mại Mỹ tuyên bố sẽ thực hiện hành động “mạnh nhất có thể” sau bước đột phá của Huawei, trong khi các nhà làm luật đảng Cộng hòa kêu gọi ngăn chặn hoàn toàn Huawei và cùng đối tác sản xuất chip của họ là SMIC tiếp cận công nghệ Mỹ.

Động thái mới nhất của Mỹ gồm cả nỗ lực thắt chặt các giới hạn hiện có. Theo nguồn tin của Bloomberg, ASML cần giấy phép để bảo dưỡng và sửa chữa các thiết bị bị hạn chế ở Trung Quốc, nhưng Hà Lan có phần lỏng lẻo trong việc phê duyệt. Vì thế, Mỹ muốn Hà Lan có cách tiếp cận nghiêm ngặt hơn.

Mỹ cũng muốn lôi kéo thêm nhiều quốc gia vào vòng phong tỏa kiểm soát xuất khẩu sang Trung Quốc. Chính quyền Biden đang cố gắng đưa Đức và Hàn Quốc vào thỏa thuận đã có Nhật Bản và Hà Lan, vì cả 4 quốc gia này đều là nơi đặt trụ sở của các công ty chủ chốt trong chuỗi cung ứng chất bán dẫn.

Với Đức, một trong những công ty quan trọng là Carl Zeiss, nhà sản xuất kính chuyên dụng cung cấp cho ASML các thành phần quang học cần thiết để sản xuất chip tiên tiến. Mỹ muốn Đức yêu cầu Carl Zeiss ngừng vận chuyển những linh kiện như vậy sang Trung Quốc.

Theo Bloomberg, giới chức Hà Lan cũng hy vọng Đức sẽ tham gia nhóm kiểm soát xuất khẩu sang Trung Quốc và chính quyền Biden đang thúc đẩy một thỏa thuận trước hội nghị thượng đỉnh G7 vào tháng 6.

Năm ngoái, Đức đã cân nhắc xem có nên hạn chế xuất khẩu hóa chất chip sang Trung Quốc hay không, nhưng Thủ tướng Olaf Scholz (dự kiến ​​đến thăm Trung Quốc vào tháng 4) vẫn chưa đưa ra lập trường về vấn đề này.

Ngoài ra, Mỹ đã tiến hành đàm phán với Hàn Quốc về vấn đề kiểm soát xuất khẩu chip, do nước này đóng vai trò dẫn đầu trong sản xuất chip nhớ và cung cấp phụ tùng cho thiết bị sản xuất chip.

Theo Bloomberg, hai nước này đã tiến hành một cuộc đối thoại có cấu trúc vào tháng 2 sau khi các quan chức Mỹ đề nghị những người đồng cấp của họ ở Hàn Quốc tham gia nhóm đa phương trong năm ngoái.

Tuần trước, Mỹ cũng yêu cầu đồng minh ngăn chặn các công ty trong nước cung cấp dịch vụ về một số thiết bị sản xuất chip cho khách hàng Trung Quốc.