Mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Lê Hùng Sơn cho biết, 9 tháng đầu năm nay, số người tham gia BHXH là 15,51 triệu người, đạt tỷ lệ 94,7% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, chiếm khoảng 31,5% so với lực lượng lao động trong độ tuổi, số người còn phải phát triển đến cuối năm để đạt chỉ tiêu kế hoạch giao là 869.000 người.

Trong đó, số người tham gia BHXH bắt buộc là 14,67 triệu người, tăng 104.6000 người so với tháng 8.2020, đạt 93% kế hoạch Thủ tướng giao, số người còn phải phát triển đến cuối năm để đạt chỉ tiêu giao là 1,1 triệu người. Số người tham gia BHXH tự nguyện là 844.700 người, tăng 58.600 người so với tháng 8.2020, tăng 381.600 người so với cùng kỳ năm 2019; tăng 270.800 người so với cuối năm 2019, đạt 137,8% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao đầu năm, vượt kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao là 231.000 người.

Số người tham gia bảo hiểm thất nghiệp là 12,92 triệu người, đạt tỷ lệ khoảng 26,2% so với lực lượng lao động trong độ tuổi; tăng 104.900 người so với tháng 8, đạt 92,4% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, số người còn phải phát triển đến cuối năm để đạt chỉ tiêu giao là 1,06 triệu người.

Trong 9 tháng đầu năm, toàn ngành đã thực hiện giải quyết cho 94.913 người hưởng BHXH hàng tháng và tăng 13,2% so với cùng kỳ năm 2019. Trong đó, số người giải quyết hưởng chế độ hưu trí là 79.499 người, tăng 17% so với cùng kỳ năm 2019; giải quyết cho 646.812 người hưởng các chế độ BHXH một lần; 816.951 người hưởng trợ cấp thất nghiệp tăng 29% so với cùng kỳ năm 2019 và 11.596 người hưởng hỗ trợ học nghề giảm 31% so với cùng kỳ năm 2019.

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Lê Hùng Sơn cho biết ngay từ những tháng đầu năm 2020, tình hình dịch bệnh COVID-19 đã ảnh hưởng rất lớn đến công tác thu BHXH, bảo hiểm thất nghiệp. Việc phát triển đối tượng tham gia BHXH, bảo hiểm thất nghiệp gặp khó khăn do các doanh nghiệp không mở rộng sản xuất, kinh doanh.

Nhiều doanh nghiệp phải ngừng sản xuất kinh doanh hoặc giải thể, phá sản, người lao động phải ngừng việc (chấm dứt hợp đồng lao động, nghỉ không lương, tạm hoãn hợp đồng lao động). Từ đó, dẫn đến số thu BHXH, bảo hiểm thất nghiệp cũng bị ảnh hưởng lớn; các doanh nghiệp gặp khó khăn tiếp tục nợ thêm tiền đóng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp.

Trước những khó khăn trên, Phó Tổng Giám đốc Lê Hùng Sơn đề xuất cần phải quy định cụ thể, rõ ràng về hợp đồng lao động, các loại hợp đồng khác phải tham gia BHXH. Đặc biệt là cần sớm có thể chế để nhóm lao động có quan hệ lao động nhưng không có hợp đồng lao động được tham gia BHXH bắt buộc.

Bên cạnh đó là mở rộng các đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đối với các nhóm chủ hộ kinh doanh, người quản lý doanh nghiệp, người quản lý, điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương, người lao động làm việc theo chế độ linh hoạt.

Chỉ quy định doanh nghiệp, tổ chức sự nghiệp đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài lập danh sách tham gia và có trách nhiệm thu tiền của người lao động để đóng vào quỹ BHXH; Sửa đổi quy định tiền lương làm căn cứ đóng BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp đối với người lao động thấp nhất bằng 70% tổng tiền lương và các khoản thu nhập khác có tính chất lượng của người lao động; Tăng mức hỗ trợ mức đóng cho người lao động tham gia BHXH tự nguyện, linh hoạt hơn về mức hỗ trợ, cần quy định mức hỗ trợ tối thiểu để địa phương nào có điều kiện thì có cơ chế để hỗ trợ thêm một phần mức đóng BHXH tự nguyện.

"Ngoài ra, cần quy định xử lý nợ đối với đơn vị phá sản, rút giấy phép kinh doanh, chủ bỏ trốn còn nợ nhưng không còn khả năng trả nợ để đảm bảo quyền lợi cho người lao động", lãnh đạo BHXH Việt Nam nhấn mạnh.