Luật Thuế thu nhập cá nhân sẽ được sửa đổi thế nào?

Thời gian qua, nhiều ý kiến đề nghị việc sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) trong thời gian tới cần được tiến hành chặt chẽ, phù hợp và linh hoạt với thực tiễn cuộc sống, đáp ứng được nguyện vọng của người nộp thuế.

Bên cạnh việc đề xuất giảm bậc tính thuế TNCN từ 7 xuống 5 bậc tại dự thảo Luật Thuế TNCN (sửa đổi), nhiều ý kiến kiến nghị các cơ quan chức năng cần điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh ít nhất đến năm 2026, khi luật có hiệu lực thi hành.

Về vấn đề này, Bộ Tài chính ngày 17.8 cho biết đang tiến hành rà soát, đánh giá các luật thuế, trong đó có Luật Thuế TNCN để báo cáo Chính phủ, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét sửa đổi, bổ sung đảm bảo phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của Việt Nam cũng như thông lệ quốc tế.

Bộ Tài chính cho biết, theo quy định của Luật Thuế TNCN hiện hành, cá nhân được trừ các khoản bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp đối với một số ngành nghề phải tham gia bảo hiểm bắt buộc, trừ đi mức giảm trừ gia cảnh, các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo, các khoản phụ cấp, trợ cấp theo quy định..., số còn lại mới là thu nhập làm căn cứ tính thuế TNCN.

Đồng thời, quy định về giảm trừ trước khi tính thuế đảm bảo nguyên tắc cá nhân cần phải có một mức thu nhập nhất định nhằm đáp ứng được nhu cầu thiết yếu của cuộc sống như: ăn, ở, đi lại, học tập, khám chữa bệnh..., vì thế thu nhập trên ngưỡng này mới phải nộp thuế và việc thực hiện chính sách thuế TNCN có vai trò rất quan trọng để triển khai chính sách phân phối lại.

Việc áp dụng các khoản giảm trừ còn hướng tới mục tiêu loại trừ các đối tượng có thu nhập thấp ra khỏi diện phải nộp thuế TNCN. Mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế, người phụ thuộc của người nộp thuế theo quy định của pháp luật về thuế TNCN là mức cụ thể theo mặt bằng chung của xã hội, không phân biệt người có thu nhập cao hay thấp, với nhu cầu tiêu dùng khác nhau.

Bên cạnh đó, cá nhân có khó khăn do thiên tai, hỏa hoạn, tai nạn, bệnh hiểm nghèo thì Luật Thuế TNCN đã có quy định giảm thuế cho các trường hợp này. Mức giảm trừ gia cảnh cụ thể cần được nghiên cứu, tính toán một cách kỹ lưỡng, đảm bảo cao hơn GDP bình quân đầu người, tiền lương tối thiểu vùng, mức chi tiêu bình quân đầu người trong một giai đoạn nhất định.

Theo Báo cáo khảo sát mức sống dân cư năm 2021 của Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch - Đầu tư) thì thu nhập bình quân đầu người/tháng của Việt Nam trong năm 2021 (theo giá hiện hành) là 4,2 triệu đồng và nhóm hộ có thu nhập cao nhất (nhóm gồm 20% dân số giàu nhất - nhóm 5) có thu nhập bình quân là 9,184 triệu đồng/tháng/người.

Như vậy, mức giảm trừ cho người nộp thuế hiện nay (11 triệu đồng/tháng) là hơn 2,6 lần so với mức thu nhập bình quân đầu người (cao hơn nhiều so với mức phổ biến mà các nước đang áp dụng từ 0,5 đến 1 lần), đồng thời cũng cao hơn mức thu nhập bình quân của nhóm 20% dân số có thu nhập cao nhất. Mức giảm trừ đối với người phụ thuộc (4,4 triệu đồng/tháng) cũng tương đương với mức thu nhập bình quân đầu người hiện nay.

Với mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế hiện nay là 11 triệu đồng/tháng và cho mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng thì người có thu nhập từ tiền lương, tiền công ở mức 17 triệu đồng/tháng (nếu có 1 người phụ thuộc) hay mức 22 triệu đồng/tháng (nếu có 2 người phụ thuộc) sau khi trừ các khoản bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp thì cũng chưa phải nộp thuế TNCN.

"Thuế TNCN điều tiết vào thu nhập của cá nhân. Việc thực hiện chính sách thuế TNCN có vai trò rất quan trọng để triển khai chính sách phân phối lại. Cùng với các nguồn thu khác, nguồn thu từ thuế TNCN đã tạo nên quỹ ngân sách nhà nước để đáp ứng rất nhiều các nhu cầu chi cho đầu tư phát triển, an ninh - quốc phòng, đảm bảo an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo", Bộ Tài chính khẳng định.

Còn liên quan đến việc thu thuế trong kinh doanh thương mại điện tử (TMĐT) còn gặp nhiều khó khăn, có nguy cơ gây thất thu nguồn ngân sách quốc gia, Bộ Tài chính cho biết hiện đang trong quá trình phối hợp với các bộ ngành như Bộ Công Thương, Bộ Thông tin - Truyền thông, Bộ Công an, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam để xây dựng kế hoạch chi tiết triển khai việc kết nối, chia sẻ dữ liệu từ đó góp phần chống thất thu thuế trong kinh doanh TMĐT.

Đồng thời, Bộ Tài chính đã chỉ đạo các đơn vị chức năng thuộc bộ xây dựng và đưa vào vận hành cơ sở dữ liệu dùng chung về TMĐT theo chức năng, nhiệm vụ, trên cơ sở đó triển khai kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các bộ ngành phục vụ quản lý nhà nước theo đúng quy định và sử dụng các biện pháp bảo đảm an toàn, an ninh mạng để kiểm soát các hoạt động TMĐT.

Mục tiêu mà Bộ Tài chính và các bộ ngành hướng đến đó là đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động đấu tranh phòng chống tội phạm liên quan đến TMĐT, xây dựng hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu dùng chung về TMĐT giữa các lực lượng thực thi pháp luật.

Theo đó, Bộ Tài chính tiếp tục tăng cường phối hợp với các bộ ngành rà soát, hoàn thiện các quy định pháp luật thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước được giao nhằm nâng cao hiệu quả quản lý đối với hoạt động TMĐT, đảm bảo thống nhất, phù hợp với yêu cầu của chuyển đổi số quốc gia.