Hàn Quốc công bố quan chức bị bắn chết không trốn sang Triều Tiên

Hồi tháng 9.2020, chính quyền Hàn Quốc cáo buộc lính biên phòng Triều Tiên bắn chết vị quan chức trước khi đốt xác ông ở vùng lãnh hải tranh chấp giữa hai miền, thời điểm Triều Tiên có các biện pháp phòng dịch COVID-19 nghiêm ngặt. Các quan chức Hàn Quốc nói rằng vị quan chức 47 tuổi đã biến mất khỏi con tàu của chính phủ đang đi kiểm tra hoạt động đánh bắt trên vùng biển đó.

Chính phủ Tổng thống Moon Jae-in lúc đó đã lên án hành động của phía Triều Tiên, nhưng sự chỉ trích dần dịu xuống sau khi Bình Nhưỡng gửi thông điệp mang nội dung nhà lãnh đạo Kim Jong-Un xin lỗi vụ việc.

Theo thông điệp mà Hàn Quốc công bố, lính biên phòng Triều Tiên bắn chết vị quan chức vì ông ta tính bỏ trốn sau khi từ chối trả lời các câu hỏi. Phía Triều Tiên cũng nói rằng chỉ đốt chiếc phao chứ không đốt xác người này.

Để giải quyết bất đồng, Tổng thống Moon đề nghị mở cuộc điều tra chung nhưng phía Triều Tiên không trả lời. Một tuần sau, chính quyền Hàn Quốc tuyên bố vị quan chức nghiện bài bạc và mắc nợ nên đã bơi vượt biển nhằm tái định cư ở Triều Tiên.

Tại một cuộc điều trần, Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc lúc đó là Suh Wook cho biết, cơ quan này tin rằng vị quan chức toan tính bỏ trốn vì ông ta bỏ đôi giày trên tàu, mặc áo phao và leo lên một bè nổi.

Sau đó, cảnh sát biển nói vị quan chức bơi ngược dòng nhờ có áo phao và một phương tiện nổi. Ông ta đã để lại thông tin muốn tái định cư ở Triều Tiên.

Vụ việc này đã gây chia rẽ ở Hàn Quốc, với phe bảo thủ cáo buộc chính phủ Tổng thống Moon đã không phản ứng mạnh với Triều Tiên chỉ vì hy vọng hai miền liên Triều có quan hệ tốt hơn.

Trong cuộc tranh cử, ứng cử viên Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol đã hứa sẽ công bố tài liệu mật của Hàn Quốc về cái chết của vị quan chức ngư nghiệp. Ông Yoon trúng cử tổng thống ngày 9.3 với quan điểm cứng rắn hơn với Triều Tiên.

Ngày 15.6, các quan chức Bộ Quốc phòng và cảnh sát biển Hàn Quốc đồng tuyên bố tại một cuộc họp báo chung: không tìm ra chứng cứ cho thấy vị quan chức tính trốn sang Triều Tiên.

Yoon Hyeong-jin, lãnh đạo mảng chính sách của Bộ Quốc phòng Hàn Quốc, nói việc gây hoang mang cho người dân khi nghi ngờ vị quan chức ngư nghiệp toan tính bỏ trốn, cùng việc không công bố đầy đủ các thông tin liên quan cho nhân dân biết là “đáng tiếc”.

Park Sang-chun, chỉ huy đơn vị cảnh sát biển Incheon, nói chính quyền đã tạm ngưng điều tra về người lính Triều Tiên được cho là đã bắn chết vị quan chức.

Hôm 15.6, Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc cho biết sẽ rút một đơn kháng nghị - của chính quyền Tổng thống tiền nhiệm Moon - đối với một phán quyết tòa đã tuyên phải công bố một số tài liệu chính phủ về cái chết của vị quan chức.

Tổng thống Yoon nói tại cuộc họp báo: “Tôi có thể cho quý vị biết rõ rằng có bằng chứng quân đội Triều Tiên đã bắn chết một công dân của chúng ta và đốt xác công dân này”.

Theo AP, tuyên bố của nhà lãnh đạo Hàn Quốc diễn ra vào lúc sự thù địch gia tăng giữa Hàn Quốc - Triều Tiên, với việc Bình Nhưỡng trong năm nay đã nhiều lần phóng tên lửa và thử nghiệm các loại vũ khí khác. Các quan chức Hàn Quốc cũng nói Triều Tiên đã hoàn tất khâu chuẩn bị thử hạt nhân đầu tiên trong vòng 5 năm.

Triều Tiên chưa phản ứng lập tức với thông tin mới nhất của chính phủ Hàn Quốc liên quan vị quan chức bị bắn chết. Nhưng trang web nhà nước Uriminzokkiri đã lên tiếng chỉ trích Tổng thống Yoon, gọi ông là “kẻ ngu xuẩn và cuồng Mỹ”, do có thông tin ông Yoon gợi ý đặt tên tiếng Anh cho một công viên mới ở thủ đô Seoul.

Tổng thống Yoon đã đề nghị “một kế hoạch táo bạo” để cải thiện kinh tế Triều Tiên nếu Bình Nhưỡng từ bỏ chương trình hạt nhân. Triều Tiên đã nhiều lần bác bỏ các đề nghị tương tự của những vị tổng thống Hàn Quốc trước đây.

Vào ngày 22.9.2020, quan chức ngư nghiệp Hàn Quốc (47 tuổi) bị bắn chết khi làm nhiệm vụ gần đảo Yeonpyeong ở hải giới hai nước. Triều Tiên sau đó xác nhận người này đã bị bắn chết trong hải giới.

Sự việc diễn ra trong bối cảnh quan hệ hai miền Triều Tiên đóng băng do đình trệ trong đàm phán phi hạt nhân hóa giữa Bình Nhưỡng và Washington.

Lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un sau đó đã gửi thư cho Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in, bày tỏ lấy làm tiếc vì sự việc. Bình Nhưỡng cũng thông báo kết quả điều tra sự việc cho Seoul và xác nhận binh sĩ nước này đã bắn hơn 10 phát đạn vào người đàn ông Hàn Quốc "xâm phạm vùng biển Triều Tiên" sau khi người này "không cho biết danh tính và tìm cách bỏ trốn".