Đại sứ Nga tại Mỹ nói về bản chất quan hệ Nga - Trung và lằn ranh đỏ Ukraine

Antonov đã phục vụ Bộ Ngoại giao hàng chục năm, nơi ông đã giữ một số chức vụ trải dài cả hai thời kỳ Liên Xô và Liên bang Nga. Ông được Tổng thống Nga Vladimir Putin bổ nhiệm làm đặc phái viên tại Washington vào tháng 9.2017.

Newsweek đặt câu hỏi: Tháng trước, ông đã viết một bài báo chung với Đại sứ Qin của Trung Quốc chỉ trích "Hội nghị thượng đỉnh vì dân chủ" do Mỹ tổ chức gần đây, và điều này đã trở thành đỉnh cao lịch sử trong quan hệ giữa Moscow và Bắc Kinh trong khi quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh rơi xuống điểm thấp nhất. Các cuộc tiếp xúc giữa Nga và Trung Quốc ngày nay gồm các cuộc thảo luận về nguy cơ xảy ra xung đột lớn đối với Đài Loan - một thành viên đã tham dự Hội nghị Thượng đỉnh vì Dân chủ và là một trong số các động thái của Mỹ nhằm khiêu khích Trung Quốc. Vậy một cuộc đối đầu như vậy sẽ gây ra rủi ro gì cho Nga?

Đại sứ Antonov: Một phần quan trọng của quan hệ đối tác chiến lược Nga-Trung là phối hợp về các vấn đề chính sách đối ngoại. Nga và Trung Quốc có quan điểm tương đồng về nhiều vấn đề toàn cầu và khu vực. Sự hợp tác như vậy của hai nước đã trở thành một nhân tố ổn định trong các vấn đề quốc tế. Tầm quan trọng của nó đã được nhắc lại trong cuộc điện đàm vào ngày 15.12 giữa Tổng thống Vladimir Putin và Chủ tịch Tập Cận Bình.

Đối với eo biển Đài Loan, cần chỉ ra rằng tất cả các tranh chấp khu vực cần được giải quyết trên cơ sở đối thoại giữa các bên liên quan. Chúng tôi tin tưởng mạnh mẽ rằng sự can thiệp của các cường quốc ngoài khu vực không thể làm cho tình hình tốt hơn, ổn định hơn hoặc có thể dự đoán được.

Về mặt này, việc Đài Loan tham gia Hội nghị Thượng đỉnh vì Dân chủ không góp phần củng cố hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan. Như chúng tôi đã nhấn mạnh trong bài báo chung Nga-Trung, sáng kiến ​​của Mỹ là sản phẩm hiển nhiên của tâm lý Chiến tranh Lạnh, nó sẽ gây ra sự đối đầu về ý thức hệ và tạo ra những ranh giới phân chia mới. Cách hiểu của Mỹ về nền dân chủ không phù hợp với Hiến chương Liên hợp quốc và các quy tắc cơ bản khác của luật pháp quốc tế. Không một quốc gia nào có quyền phán xét ai là "dân chủ" và ai là không.

Đặc biệt, tại Hội nghị Thượng đỉnh vì Dân chủ, tôi muốn nhấn mạnh rằng con đường dẫn đến thịnh vượng của các quốc gia là thông qua sự hợp tác tôn trọng lẫn nhau, bất chấp sự khác biệt trong quan điểm về các vấn đề cụ thể. Đó là lý do tại sao chúng tôi kêu gọi ngừng sử dụng "ngoại giao dựa trên giá trị".

Các cuộc tiếp xúc giữa Trung Quốc và Nga có bao gồm việc trao đổi về tình hình ở biên giới với Ukraine? Lần cuối cùng Bắc Kinh đăng cai Thế vận hội vào năm 2008, một cuộc chiến đã nổ ra giữa Nga và Gruzia. Moscow có đưa ra lời đảm bảo nào với Bắc Kinh rằng điều này sẽ không xảy ra nữa không hay đó không phải là điều Moscow cân nhắc?

Đối với câu hỏi của anh về cuộc xung đột quân sự năm 2008, điều rất quan trọng cần lưu ý là chúng ta đang nói về một cuộc xâm lược vũ trang của chế độ Saakashvili (Tổng thống Gruzia lúc bấy giờ là Mikheil Saakashvili) - Người được Mỹ và các đồng minh o bế này đã sử dụng thời điểm trong khi sự chú ý của toàn thế giới đang bị thu hút bởi Thế vận hội mùa hè ở Bắc Kinh để thực hiện tội ác đối với người dân Abkhazia và Nam Ossetia. Cuộc tấn công vô cớ đã cướp đi sinh mạng của hơn 1.000 người, gồm cả lực lượng gìn giữ hòa bình của Nga. Chúng tôi đã kêu gọi Mỹ ngăn chặn kẻ điên ở Tbilisi và buộc quân đội của chúng tôi phải phản ứng chỉ 24 giờ sau khi hành vi phạm tội trắng trợn và ghê tởm chống lại hòa bình được thực hiện ở Caucasus.

Vì vậy, bất kỳ sự tương đồng nào về sự phối hợp giữa Nga và Trung Quốc đối với Ukraine đều là vô nghĩa. Mặc dù nói rộng hơn, chắc chắn rằng tình hình thế giới hiện nay thúc đẩy tăng cường hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược giữa Moscow và Bắc Kinh. Nhưng không giống như Mỹ và các đồng minh NATO của họ, chúng tôi không có kế hoạch địa chính trị và nhằm chống lại bất kỳ quốc gia có chủ quyền nào.

Chính sách đối ngoại của Nga nhằm tạo ra một hệ thống quan hệ quốc tế ổn định và bền vững dựa trên luật pháp quốc tế và các nguyên tắc bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau và không can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia.

Các vấn đề khác trên một số điểm nóng quốc tế cũng được quan tâm

Gần đây, chúng tôi đã nghe nhiều báo cáo từ phương Tây và Kyiv về việc quân đội Nga tăng cường gần biên giới với Ukraine trong bối cảnh lo ngại rằng một cuộc tấn công nào đó đang được lên kế hoạch. Moscow đã phủ nhận điều này, nhưng với tình hình căng thẳng hiện tại, tôi muốn đặt câu hỏi: Ông có thể loại trừ hoàn toàn một cuộc tấn công của Nga vào Ukraine và ông có cảm thấy Mỹ, Ukraine và những nước khác có thể thực hiện các bước đi cụ thể để đảm bảo không có cuộc đối đầu nào nổ ra không? Liệu tuyên bố về sự trung lập của Ukraine và kết thúc quá trình trở thành thành viên NATO của nước này có nằm trong số đó không?

Cảnh báo hàng ngày của Bộ Ngoại giao Mỹ và Lầu Năm Góc về việc Nga tăng cường hiện diện quân sự gần biên giới Ukraine chỉ là tuyên truyền. Tôi muốn nhắc rằng Nga có mọi quyền tự do di chuyển quân trên lãnh thổ của mình và tiến hành các hoạt động huấn luyện. Chúng tôi không đe dọa bất cứ ai. Những luận điệu của báo chí phương Tây và giới chức Mỹ về các kế hoạch gây hấn của Moscow là hoàn toàn không có cơ sở.

Cách duy nhất để ổn định ở khu vực Donbas là thực hiện các thỏa thuận Minsk. Chúng tôi kêu gọi Mỹ gây áp lực để Kiev thực hiện các nghĩa vụ của mình theo văn bản này.

Chúng tôi muốn Washington gửi một tín hiệu rõ ràng cho Ukraine về việc không thể chấp nhận sửa đổi các hiệp định Minsk, vốn là cơ sở không thể kiểm chứng để giải quyết tình hình. Mỹ có các nguồn lực để kích thích (Tổng thống Ukraina Volodymyr) Zelensky thực hiện các thỏa thuận Minsk, đã được phê duyệt bởi Nghị quyết 2202 của UNSC và có giá trị ràng buộc về mặt pháp lý.

Nhân tiện, nhiều chuyên gia Mỹ đã bắt đầu làm rõ: Kiev công khai phá hoại các Hiệp định, không tham gia vào một cuộc đối thoại trực tiếp với Donetsk và Lugansk.

Đối với Nga, việc NATO liên tục quân sự hóa Ukraine, sự hiện diện của quân đội phương Tây trên lãnh thổ của mình và úp mở việc nước này trở thành thành viên trong Liên minh là không thể chấp nhận được. Những bước đi như vậy nằm ngoài ranh giới đỏ của lợi ích quốc gia chúng tôi. Cần có một thỏa thuận ràng buộc pháp lý bao gồm Mỹ và các đồng minh châu Âu của họ để ngăn chặn việc mở rộng biên giới NATO về phía Đông và triển khai vũ khí ở biên giới phía Tây của Nga. Tổng thống của Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Joe Biden, gần đây đã phát biểu về điều này.

Theo thỏa thuận trong thời gian Hội nghị thượng đỉnh trực tuyến Nga-Mỹ, chúng tôi đã đệ trình một đề xuất toàn diện về đảm bảo an ninh pháp lý trong cuộc họp giữa Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Ryabkov và Trợ lý Ngoại trưởng Karen Donfried vào ngày 15.12 tại Moscow. Vấn đề này cũng đã được thảo luận trong một cuộc điện đàm cùng ngày giữa Trợ lý Tổng thống Nga Yury Ushakov và Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan. Nhân tiện, để làm cho công việc của chúng tôi về các thỏa thuận an ninh được minh bạch cho công chúng, chúng tôi đã công bố đề xuất của Nga về đảm bảo an ninh.

Mỹ tiếp tục sử dụng các biện pháp trừng phạt chống lại Nga nhằm tác động đến chính sách liên quan đến dự án Nord Stream 2, qua đó Washington và các đồng minh châu Âu cho rằng Moscow đang sử dụng năng lượng như một vũ khí chống lại các chính sách bất lợi của phương Tây. Liệu Nga có bác bỏ những cáo buộc này và liệu Nga có trả đũa các lệnh trừng phạt của Mỹ?

Người ta đã nói nhiều lần rằng đường ống dẫn khí là một dự án thương mại độc quyền. Các biện pháp trừng phạt và các mối đe dọa khác đối với các thành viên của tập đoàn này được sử dụng để cạnh tranh không lành mạnh.

Bất chấp những nỗ lực để phá vỡ dự án, việc xây dựng đã được hoàn thành. Bây giờ quá trình chứng nhận đang được tiến hành. Qua nhiều năm tương tác trung thực với Châu Âu và các nước tiêu thụ hydrocacbon khác của Nga, đất nước chúng tôi đã chứng tỏ rằng mình là một đối tác đáng tin cậy. Chúng tôi chưa bao giờ áp đặt nguồn cung cấp của mình cho bất kỳ ai, không sử dụng các nguồn năng lượng như một công cụ gây áp lực chính trị hoặc để đạt được cái gọi là các mục tiêu cơ hội gán cho chúng tôi.

Chúng tôi tin tưởng rằng việc lựa chọn các nguồn cung cấp năng lượng vẫn nên thuộc về người tiêu dùng Châu Âu, gồm cả Đức. Nga sẵn sàng cung cấp nhiều hydrocacbon khi người tiêu dùng cần.

Một nơi khác trên thế giới mà các lực lượng của Mỹ và Nga có mâu thuẫn với nhau là Syria. Tuy nhiên, theo thời gian, Mỹ đã chuyển sự ủng hộ từ phe nổi dậy đòi thay đổi chế độ sang Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) do người Kurd lãnh đạo, những người tìm kiếm quyền độc lập nhiều hơn và gần đây chúng tôi đã nghe báo cáo rằng SDF và Damascus đã nối lại đối thoại. Nga đang đóng vai trò gì trong nỗ lực thúc đẩy hòa bình mới nhất này và ông có cảm thấy rằng chính quyền của Tổng thống Biden có khả năng hoặc sẵn sàng hỗ trợ một dàn xếp như vậy không?

Nga và Mỹ vẫn duy trì liên lạc về vấn đề Syria. Về vấn đề này, hợp tác thông qua các kênh quân sự là đặc biệt đáng đề cập. Loại tương tác này đã được chứng minh là có hiệu quả. Chúng tôi coi việc tiếp tục đối thoại giảm xung đột về Syria là điều cần thiết. Việc trao đổi thông tin giữa quân đội với quân đội liên tục và nhanh chóng giúp tránh những sự cố không cần thiết và nguy hiểm ở nước cộng hòa Ả Rập.

Tuy nhiên, chúng tôi tin rằng sự hiện diện của quân đội Mỹ ở Syria là bất hợp pháp. Việc chiếm gần một phần ba lãnh thổ Syria là không thể chấp nhận được. Chúng tôi giả định rằng các lực lượng Mỹ và quân đội bất hợp pháp khác nên rút khỏi tất cả các vùng của Syria.

Đối với tiến trình chính trị, chúng tôi đang tham gia vào một cuộc đối thoại chặt chẽ với tất cả các bên liên quan gồm cả Hội đồng Dân chủ Syria (SDC). Vào cuối tháng 11, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đã gặp đồng chủ tịch Ủy ban điều hành SDC tại Moscow. Chúng tôi khuyến khích phe đối lập người Kurd bình thường hóa quan hệ với chính quyền trung ương Syria. Nga sẵn sàng hỗ trợ. Chúng tôi gợi ý rằng Mỹ cũng nên thực hiện những liên kết chặt chẽ tương tự giữa Washington và SDC.

Hơn nữa, chính quyền hiện tại của Mỹ đã nhiều lần nhấn mạnh cần phải giữ gìn sự toàn vẹn lãnh thổ của Syria.

Ở những nơi khác ở Trung Đông, căng thẳng giữa Mỹ và Iran vẫn ở mức cao, ngay cả khi các cuộc đàm phán để cố gắng thu xếp trở lại Kế hoạch Hành động Toàn diện chung (JCPOA) đã chứng minh rằng Washington đã từ bỏ việc tiếp tục thỏa thuận ở Vienna. Các quan chức ngoại giao và quốc phòng Mỹ đã nhiều lần cảnh báo rằng họ sẽ có "mọi lựa chọn" nếu các cuộc đàm phán này cuối cùng thất bại. Nga phản ứng như thế nào với phát biểu này và đối với quan hệ đối tác chiến lược của Moscow với Tehran, mức độ hỗ trợ mà Nga có thể cung cấp cho Iran khi đối mặt với áp lực quân sự của Mỹ hoặc thậm chí là hành động quân sự là gì?

Chúng tôi hiểu rằng ngoại giao là cách duy nhất để giải quyết vấn đề hạt nhân Iran. Kể từ khi được ký kết, Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung đã chứng minh tính hiệu quả của nó bằng cách đảm bảo tính minh bạch của chương trình hạt nhân của Iran.

Từ mọi khía cạnh, thỏa thuận hạt nhân là sự kết hợp tối ưu giữa các nghĩa vụ và lợi ích cho tất cả các bên tham gia cũng như toàn bộ cộng đồng thế giới.

Chúng tôi tin rằng cả Iran và Mỹ đều không quan tâm đến việc leo thang căng thẳng. Do đó, chúng tôi kêu gọi tất cả các bên thể hiện sự linh hoạt tối đa và đóng góp vào việc tìm kiếm các giải pháp được cả hai bên chấp nhận để phục hồi JCPOA trong thời gian sớm nhất.

Chúng ta đã thấy các cuộc chiến trước đây của Mỹ trong khu vực đã góp phần vào cuộc khủng hoảng tị nạn toàn cầu như thế nào và một số người di cư này đã trở thành trung tâm của cuộc tranh cãi đang diễn ra ở biên giới giữa đồng minh của Nga, Belarus và đồng minh của Mỹ là Ba Lan. Mosocw sẵn sàng hỗ trợ chính trị ở mức độ nào đối với các hành động của chính quyền Tổng thống Alexander Lukashenko và hỗ trợ quân sự để đảm bảo quốc phòng của ông? Sự hỗ trợ này có thể bao gồm việc cử lực lượng Nga hoặc triển khai hệ thống tên lửa đạn đạo Iskander có khả năng hạt nhân như ông đã yêu cầu?

Bạn hoàn toàn đúng khi cố gắng tìm hiểu gốc rễ của cuộc khủng hoảng hiện tại ở biên giới Belorussia. Nguyên nhân sâu xa hơn của tình hình là nỗ lực của các nước phương Tây, gồm cả Mỹ nhằm áp đặt tầm nhìn của họ về nền dân chủ trên toàn thế giới.

Hoạt động như vậy của Mỹ và các đối tác trong nhiều thập kỷ qua đã dẫn đến hàng loạt xung đột khu vực. Kết quả là chúng ta thấy tình hình an ninh ở Trung Đông và Bắc Phi đang xấu đi đáng kể, kinh tế suy giảm và dòng người di cư ồ ạt. Thật không may, phương Tây đã không thực hiện lời hứa của mình là xây dựng lại các nước bị ảnh hưởng bởi chiến tranh và đưa cuộc sống của người dân trở lại bình thường. Đó là lý do tại sao Belarus đã trở thành một điểm chuyển tiếp cho những người tị nạn. Nó xảy ra không phải do lỗi của Minsk.

Giờ đây, cuộc sống của hàng nghìn người dân thường đang tìm kiếm nơi ẩn náu ở châu Âu đang gặp nguy hiểm. Không nghi ngờ gì nữa, tình hình này cần được giải quyết bằng cách cung cấp viện trợ cần thiết phù hợp với luật nhân đạo quốc tế. Phương Tây cần từ bỏ đưa lời trừng phạt và đe dọa đối với Belarus và ngừng các cáo buộc có động cơ chính trị. Hãy xử lý thực tế là những kẻ tổ chức buôn người từ Trung Đông đang ở Châu Âu. Chúng tôi tin rằng cách duy nhất là đối thoại mang tính xây dựng với Minsk về vấn đề này.