CIA mưu đồ chuyện ‘thay đổi chế độ’ Venezuela, Caracas giận dữ

Theo báo Independent, đây là thông điệp rõ ràng nhất, cho thấy Washington muốn can thiệp vào chính trường Mỹ La tinh.

Trong phần hỏi đáp ở diễn đàn an ninh do Viện Aspen (Mỹ) tổ chức hồi tuần trước, Giám đốc Cục tình báo trung ương Mỹ (CIA) Mike Pompeo nói: “Tôi đã đến Mexico City và Bogota, cố gắng giúp họ hiểu những việc họ có thể làm, để họ có thể tạo được một kết quả tốt hơn cho thế giới của họ và thế giới của chúng ta”.

Người đặt câu hỏi với ông Pompeo là nữ doanh nhân Vanessa Neumann, người tự xưng có quốc tịch kép Mỹ và Venezuela.

Phát biểu của ông Pompeo khiến người ủng hộ chính phủ Venezuela phẫn nộ. Tổng thống Nicolas Maduro của nước này lên án những bình luận của giám đốc CIA. Ông cũng chỉ trích hai chính phủ Mexico và Colombia.

Trả lời phỏng vấn trên truyền hình, ông Maduro nói: “Giám đốc CIA đã nói CIA và chính quyền Mỹ trực tiếp hợp tác với chính phủ Mexico và Colombia để lật đổ chính phủ hợp hiến ở Venezuela, và can thiệp vào tổ quốc kính yêu của chúng ta. Tôi yêu cầu hai chính phủ Mexico và Colombia phải làm rõ những tuyên bố của CIA và tôi sẽ có những quyết định chính trị-ngoại giao thích đáng với sự liều lĩnh này”.

Theo Independent, Mỹ từ lâu có lịch sử can thiệp vào những chính phủ dân cử ở Mỹ La tinh, từ Chile, đến Nicaragua, Argentina và Haiti.

Tại Venezuela, Mỹ muốn làm suy yếu chính phủ Tổng thống Maduro và của cố tổng thống Hugo Chavez, người từng bị đảo chính ngắn ngày năm 2002. Các nỗ lực của Mỹ là phát tiền cho các tổ chức đối lập, hoặc qua hình thức tuyên truyền.

Hồi tháng 5.2016, một số quan chức Mỹ giấu tên, cho các nhà báo biết Venezuela “chìm sâu vào cuộc khủng hoảng có thể kết thúc bằng bạo lực”. Họ cho rằng ông Maduro khó thể hoàn tất nhiệm kỳ vốn sẽ kết thúc sau cuộc bầu cử tổng thống vào cuối năm 2018.

Mark Weisbrot thuộc Trung tâm nghiên cứu chính sách và kinh tế (Mỹ) nói trong 15 năm qua, chính sách của Mỹ là tìm cách thay đổi chính phủ Venezuela: “Từ lâu, họ đã cố gắng xóa bỏ chính phủ này, và họ cảm thấy đang rất gần đạt đến mục tiêu”.

Hiện chính phủ Maduro đang đối mặt những vấn nạn lớn: thiếu lương thực, lạm phát cao, người dân biểu tình phản đối, chỉ trích các chính sách của chính phủ.

Phe đối lập đã kêu gọi ông Maduro từ chức. Họ phản đối kế hoạch của ông là tổ chức bầu cử Quốc hội lập hiến vào ngày 30.7 tới, nhằm có thể sửa đổi Hiến pháp Venezuela. Họ chỉ trích cuộc bầu cử này sẽ trao hết quyền lực cho chính phủ, xóa bỏ nền dân chủ và đẩy ông Maduro thành một nhà độc tài.

Nhưng Reuters nói ông Maduro nhấn mạnh đấy là cách duy nhất để nâng cao quyền lực nhân dân, đem lại hòa bình sau những cuộc nổi loạn chống chính phủ 4 tháng qua đã khiến hơn 100 người chết, và gây tổn thất cho nền kinh tế.

CIA từ chối bình luận, các chính phủ Mexico và Colombia không bình luận về phát biểu của Tổng thống Maduro.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ từ chối trả lời câu hỏi Mỹ có ý định thay đổi chế độ ở Venezuela hay không.

Trong tuyên bố, người phát ngôn nói: “Mỹ cùng các nước kêu gọi chính phủ Venezuela cam kết tổ chức bầu cử tự do, công bằng, lập tức thả tất cả các tù nhân chính trị mà không ra điều kiện, đáp ứng các nhu cầu nhân đạo của nhân dân Venezuela”.

Tuyên bố cũng kêu gọi “Venezuela ngưng tổ chức bầu cử quốc hội lập hiến, vì người dân Venezuela đã có ý kiến qua cuộc trưng cầu dân ý do phe đối lập tổ chức ngày 16.7. Tiếng nói của họ phải không được lãng quên. Chúng tôi đã sẵn sàng các hành động kinh tế mạnh mẽ và tức thời, nếu Venezuela vẫn tổ chức bầu cử Quốc hội lập hiến ngày 30.7 tới”.

Đã có 7, 5 triệu dân tham gia cuộc trưng cầu dân ý không chính thức, bác bỏ kế hoạch bầu cử và sửa đổi hiến pháp của ông Maduro.

Ngày 24.7, cựu Thủ tướng Tây Ban Nha Jose Luis Rodriguez Zapatero đã gặp thủ lĩnh đối lập Leopoldo Lopez tại Venezuela để tìm giải pháp hòa bình.