Báo Trung Quốc, Oracle, Walmart lên tiếng khi ông Trump cho TikTok đường sống ở Mỹ

ByteDance đang chạy đua để giúp TikTok khỏi bị đóng cửa sau khi Bộ Thương mại Mỹ hôm 18.9 thông báo sẽ chặn các lượt tải xuống và cập nhật mới ứng dụng trên App Store, Google Play Store từ đêm 20.9. Các quan chức Mỹ bày tỏ lo ngại rằng dữ liệu cá nhân của hơn 100 triệu người dùng TikTok nước này sẽ bị chuyển cho Chính phủ Trung Quốc.

Hôm 14.8, Tổng thống Trump đã ký một lệnh hành pháp buộc ByteDance bán TikTok cho công ty Mỹ sau 90 ngày. Song trong thỏa thuận được công bố hôm 19.9, ByteDance sẽ là quan hệ đối tác với Oracle và Walmart chứ không thoái vốn khỏi TikTok.

TikTok sẽ thuộc sở hữu của công ty mới có tên là TikTok Global với trụ sở chính tại Mỹ, có thể là tiểu bang Texas, như ông Trump nói.

Oracle sẽ nắm 12,5% cổ phần TikTok Global và lưu trữ tất cả dữ liệu người dùng Mỹ trên đám mây của họ để tuân thủ các yêu cầu an ninh quốc gia. Gã khổng lồ bán lẻ Mỹ - Walmart cho biết sẽ nắm 7,5% cổ phần của TikTok Global.

Theo Reuters, các cổ đông Mỹ dự kiến ​​sẽ kiểm soát 53% cổ phần TikTok Global. Trong khi đó, các nhà đầu tư Trung Quốc sẽ nắm giữ 36% cổ phần.

Nguồn tin Reuters cho biết thêm, do các nhà đầu tư Mỹ hiện sở hữu khoảng 40% ByteDance, Nhà Trắng sẽ tính điều đó vào cổ phần TikTok Global thuộc sở hữu của các bên Mỹ. Theo đó, các nhà đầu tư Mỹ của Oracle, Walmart và ByteDance sẽ sở hữu trực tiếp hoặc gián tiếp khoảng 53% cổ phần TikTok Global.

ByteDance chưa đưa ra bình luận về chuyện này. Walmart và Oracle cũng không cung cấp thêm thông tin về cấu trúc quyền sở hữu TikTok Global.

Hiện vẫn chưa rõ lý do khiến Nhà Trắng đồng ý thỏa thuận này khi từng ép ByteDance bán hoàn toàn TikTok ở Mỹ. Song, thỏa thuận đi kèm với những cam kết phục vụ cho chương trình nghị sự chính sách Nước Mỹ trên hết của ông Trump, đồng thời cũng ngăn những người dùng TikTok trẻ tuổi thờ ơ với cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào ngày 3.11 hay bỏ phiếu cho đối thủ Joe Biden.

ByteDance đã đồng ý tạo 25.000 việc làm mới tại cho TikTok tại Mỹ, tăng từ hơn 1.000 hiện tại. Trước đây từng kêu gọi Oracle và Walmart trả cho Chính phủ Mỹ khoản phí khi giao dịch mua bán TikTok, Tổng thống Trump nói sẽ có quỹ giáo dục trị giá 5 tỉ USD như một phần của thỏa thuận.

“Tôi đã nói, bạn biết đấy, hãy giúp tôi một việc, bạn có thể đưa 5 tỉ USD vào quỹ giáo dục để chúng tôi có thể giáo dục mọi người về lịch sử thực sự của đất nước chúng ta, chứ không phải lịch sử giả mạo”, ông Trump nói trong cuộc tập hợp những người ủng hộ ở thành phố Fayetteville, tiểu bang Bắc Carolina ngày 19.9.

Oracle và Walmart lại mô tả thỏa thuận khác với ông Trump. Họ cho biết cùng với các nhà đầu tư hàng đầu Mỹ của ByteDance là General Atlantic, Sequoia và Coatue, sẽ tạo ra sáng kiến giáo dục để cung cấp chương trình giảng dạy video trực tuyến dựa trên trí tuệ nhân tạo cho trẻ em, từ đọc, học toán cơ bản đến khoa học, lịch sử và kỹ thuật máy tính.

Hai công ty này không tiết lộ sẽ chi bao nhiêu cho sáng kiến giáo dục, song tiết lộ TikTok Global sẽ trả hơn 5 tỉ USD tiền thuế mới cho Bộ Tài chính Mỹ.

Trong khi ByteDance giữ mã nguồn của TikTok theo thỏa thuận, Oracle sẽ kiểm tra nó.

Giám đốc điều hành Oracle, bà Safra Catz nói: “ByteDance tin tưởng 100% vào khả năng của chúng tôi trong việc cung cấp một môi trường an toàn cao cho TikTok, đảm bảo quyền riêng tư dữ liệu cho người dùng TikTok ở Mỹ và toàn thế giới”.

Bà Safra Catz từng phục vụ trong đội ngũ chuyển tiếp của chính quyền Trump vào năm 2016, trong khi nhà đồng sáng lập kiêm Chủ tịch của Oracle, ông Larry Ellison là một trong số ít giám đốc điều hành hãng công nghệ hàng đầu công khai ủng hộ Tổng thống Mỹ.

ByteDance cũng phải từ bỏ một số quyền kiểm soát TikTok. Reuters đưa tin hôm 17.9 rằng TikTok Global sẽ có đa số giám đốc người Mỹ, giám đốc điều hành và chuyên gia bảo mật người Mỹ trong hội đồng quản trị.

Theo Walmart, Giám đốc điều hành Doug McMillon của họ sẽ là một trong năm thành viên hội đồng quản trị TikTok Global.

Có thể quyền sở hữu của ByteDance với TikTok sẽ giảm hơn nữa trong năm tới.

Ngày 17.9, Reuters đưa tin ByteDance đang lên kế hoạch phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) của TikTok Global. Việc nộp hồ sơ IPO sẽ được thực hiện trên sàn giao dịch chứng khoán Mỹ và có thể diễn ra trong khoảng một năm.

Bộ Thương mại Mỹ thông báo sẽ trì hoãn lệnh cấm tải xuống TikTok từ kho ứng dụng Google Play và Apple Store tại Mỹ thêm 1 tuần, đáng ra có hiệu lực từ đêm 20.9. Thế nên TikTok có thời gian để hoàn thành thỏa thuận. Dù vậy, Ủy ban Đầu tư Nước ngoài tại Mỹ (CFIUS), ủy ban của Chính phủ Mỹ giám sát các cuộc đàm phán về thỏa thuận, phải chấp thuận giao dịch này.

Chính quyền Trump đã tăng cường nỗ lực thanh lọc những ứng dụng Trung Quốc cho là "không đáng tin cậy" khỏi các mạng kỹ thuật số của Mỹ. Lệnh yêu cầu các cửa hàng ứng dụng ở Mỹ loại WeChat của Tencent vẫn sẽ có hiệu lực vào tối 20.9.

Giám đốc điều hành tạm thời của TikTok, Vanessa Pappa vui mừng cho biết trong video được đăng ngày 19.9 rằng “TikTok sẽ ở lại đây”.

Dù vậy, thỏa thuận trên vẫn cần được Trung Quốc thông qua. “Chúng tôi sẽ xem liệu tất cả có xảy ra hay không”, ông Trump nói.

Phản ứng đầu tiên của Trung Quốc với thỏa thuận này đến từ Thời báo Hoàn Cầu, ấn phẩm phụ của Nhân Dân Nhật báo, cơ quan ngôn luận của của đảng Cộng sản Trung Quốc.

Biên tập viên Hu Xijin của Thời báo Hoàn Cầu cho biết: “Kế hoạch này vẫn không công bằng, nhưng tránh được kết quả tồi tệ nhất là TikTok bị đóng cửa hoặc bị bán hoàn toàn cho một công ty Mỹ. Kế hoạch này tương đối hợp lý hơn với ByteDance, cho thấy các động thái bảo vệ các quyền hợp pháp của họ ở một mức độ nào đó đã có hiệu quả. Những hạn chế mới nhất của Chính phủ Trung Quốc với xuất khẩu công nghệ, bao gồm cả các thuật toán AI, cũng đã ảnh hưởng đến cách mọi thứ diễn ra”.

Nhân Hoàng