330 con voi chết thảm vì vi khuẩn lam trong nước

Có tên khoa học cyanobacteria, vi khuẩn lam là những sinh vật đơn bào, có kích thước rất nhỏ thường được tìm thấy trong tất cả mọi nguồn nước từ thiên nhiên. Điều này cũng có nghĩa là chúng tồn tại trong cả môi trường nước ngọt, nước lợ và nước mặn.

Vi khuẩn lam sử dụng chính ánh sáng mặt trời để thúc đẩy quá trình dinh dưỡng. Trong môi trường ấm và giàu dưỡng chất (có nhiều nito và photpho), loại vi khuẩn này có thể nhân lên nhanh chóng. Khi nhân lên với lượng đủ lớn, chúng tạo ra những đám tảo lớn màu xanh trên bề mặt nước.

Thông thường, dinh dưỡng trong nước để khuẩn lam phát triển đến từ:

- Dòng chảy có chứa phân bón.

- Dòng chảy từ các bể tự hoại bị tràn hay rò rỉ.

Khi hội tụ đủ các điều kiện cần thiết, loại vi khuẩn này nhân lên với tốc độ rất nhanh. Do đó, thời gian cuối hạ và đầu thu là lúc các đám vi khuẩn lớn xuất hiện nhiều nhất trong nước.

Không phải lúc nào bạn cũng có thể nhìn thấy sự sinh sôi của khuẩn lam. Nguyên nhân là bởi bên cạnh việc nhân lên và nổi trên mặt nước, các đám vi khuẩn này có thể chìm sâu trong lòng nước. Bên cạnh các hình ảnh điển hình thường thấy, chúng có thể tồn tại dưới hình dạng giống như bọt, bã hay các thảm rộng.

Các đám vi khuẩn lam không phải lúc nào cũng có màu đặc trưng mà có thể mang màu xanh lam, xanh lá cây tươi, nâu, hoặc đỏ. Trong nhiều trường hợp, các đám vi khuẩn này trông giống sơn nổi trên mặt nước. Khi vi khuẩn chết đi, nước thường có mùi khó chịu, tương tự với mùi cây mục rữa trong nước.

Một số loại khuẩn lam gây ra nhiều nguy hại cho môi trường, động vật và con người. Khi sinh sôi và tạo thành các đám vi khuẩn lớn, chúng gây hại qua các cách thức:

- Ngăn chặn ánh sáng mặt trời đến với những sinh vật khác trong nước.

- Lấy mất oxy và chất dinh dưỡng trong nước của các sinh vật khác.

- Tạo ra một loại độc tố có tên cyanotoxin. Cyanotoxin là một trong số các loại độc tố mạnh nhất trong tự nhiên từng được biết tới. Độc tố này có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của con người, vật nuôi và các loài động vật khác.

Bạn không thể dựa vào mắt thường để nhận biết một đám tảo hình thành do khuẩn lam là có độc hay không.

Con người và động vật có thể tiếp xúc với khuẩn lam cũng như độc tố cyanotoxin qua đường:

- Uống phải nước đến từ hồ hoặc bể chứa có khuẩn lam sinh sôi.

- Bơi lội hoặc có các hoạt động giải trí khác trong vùng nước mà khuẩn lam sinh sôi.

Bạn cần thực hiện một số biện pháp để bảo vệ bản thân, gia đình và thú nuôi khỏi độc tố của khuẩn lam:

- Không bơi lội hoặc vui chơi trong khu vực nước bị đổi màu, hoặc nước có chứa các đám bọt, bã hay thảm tảo trên mặt nước.

- Không cho phép trẻ em hay thú nuôi bơi lội hoặc uống nước từ vùng nước có bọt.

- Nếu bạn tiếp xúc với vùng nước nghi ngờ chứa khuẩn lam (chủ động bơi hoặc vô tình tiếp xúc), cần tắm với nước sạch ngay sau đó.

- Nếu thú nuôi tiếp xúc với vùng nước nghi ngờ chứa khuẩn lam, tuyệt đối không cho phép thú nuôi liếm lông. Hãy tắm cho thú nuôi bằng nước sạch ngay càng sớm càng tốt.

- Nếu nước uống có mùi lạ (giống mùi mốc), cần báo ngay cho đơn vị cấp nước.

Bản thân bạn có thể tham gia vào việc kìm hãm sự phát triển của loại vi khuẩn này trong nước. Đặc biệt, nếu gần nhà có ao hồ tự nhiên, bạn hãy chú ý chủ động thực hiện các biện pháp sau:

- Hạn chế sử dụng phân bón trong vườn để ngăn dòng chảy chứa phân bón vào ao hồ. Nhờ đó, khuẩn lam sẽ không có dinh dưỡng để phát triển.

- Kiểm tra và bảo trì hệ thống tự hoại thường xuyên/

- Duy trì thảm thực vật xung quanh bờ ao, hồ để chúng lọc sạch các dòng chảy từ bên ngoài.