Ukraine sắp bước vào mùa đông với hạ tầng năng lượng hư hại

Hàng nghìn kỹ sư đã làm việc vất vả trong mùa hè để sửa chữa, loạt hệ thống phòng không hiệu quả hơn cũng giúp giảm thiểu tác động của cuộc chiến. Tuy nhiên việc không có kinh phí lẫn thời gian để hoàn tất công tác chuẩn bị cho mùa đông có nghĩa hàng triệu người dân Ukraine sắp phải chịu đựng thêm nhiều đêm không điện, nước và khí đốt sưởi ấm nữa, doanh nghiệp cùng toàn nền kinh tế cũng sẽ bị thiệt hại lớn.

Ukraine xem thiệt hại mà hạ tầng năng lượng hứng chịu là thông tin nhạy cảm thời chiến nên từ chối cung cấp, nhưng Liên Hợp Quốc vào tháng 6 từng ước tính công suất điện của nước này giảm gần một nửa so với lúc chiến tranh chưa nổ ra: hơn 19 trên tổng số 37 gigawatt đã mất đi. Cùng tháng Trường Kinh tế Kyiv xác định hạ tầng năng lượng đất nước chịu thiệt hại trực tiếp lên đến 8,8 tỉ USD.

Trong khoảng thời gian lạnh giá từ tháng 10 năm ngoái đến tháng 3 năm nay, một người Ukraine sống xa tiền tuyến trung bình phải trải qua 35 ngày không có điện, ảnh hưởng đến cả việc cung cấp nước. Tuy nhiên nhờ thời tiết tương đối ôn hòa, công tác sửa chữa nhanh chóng, nguồn điện hạt nhân và điện nhập khẩu từ châu Âu mà mùa đông năm ngoái ít khắc nghiệt hơn dự kiến.

Tình hình năm nay nhiều khả năng khó khăn hơn. Tháng 8 vừa qua Thị trưởng Lviv Andriy Sadovy kêu gọi người dân trên địa bàn chuẩn bị cho tình huống không có điện trong tối đa hai tháng. Một số tổ máy của công ty năng lượng tư nhân lớn nhất Ukirane DTEK - đơn vị đáp ứng khoảng 1/4 nhu cầu của đất nước - cần thêm thời gian khôi phục vì thiệt hại do các cuộc tấn công của Nga quá lớn.

Hiện tại, DTEK bố trí bao cát, khối bê tông, rọ đá và lưới chống máy bay không người lái để bảo vệ các tổ máy. Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal cho biết toàn quốc đang triển khai loạt biện pháp tương tự, ngoài ra nước này có 7 tổ máy điện hạt nhân sẵn sàng hoạt động phục vụ suốt mùa đông cùng 2 tổ máy sắp sửa chữa xong. Điện hạt nhân chiếm khoảng 60% sản lượng điện Ukraine năm ngoái.

Giám đốc đơn vị điều hành lưới điện quốc gia Ukraine (Ukrenergo) Volodymyr Kudrytskyi tuyên bố sẵn sàng truyền tải điện vào mùa đông. Ông thừa nhận khả năng dự trữ của hệ thống năng lượng nay thấp hơn trước, nhưng nước này đã chuẩn bị đối phó hoạt động tấn công phá hoại.

Ngoài điện, Ukraine cũng dự trữ đủ khí đốt để vượt qua mùa đông mà không cần nhập khẩu – lần đầu tiên kể từ khi giành độc lập năm 1991 cho đến nay.

Nhằm đảm bảo khả năng cung cấp năng lượng, chính phủ Ukraine chấp thuận nhập khẩu điện từ châu Âu thay vì chỉ xuất khẩu như trước. Một số doanh nghiệp và thành phố bắt đầu xây dựng hệ thống riêng, lắp đặt máy phát điện song song với chuyển sang sử dụng năng lượng tái tạo. Hàng chục nghìn máy phát điện đã được nhiều cá nhân, tổ chức mua sắm mặc dù các cuộc tấn công vào kho chứa dầu đe dọa nguồn cung nhiên liệu cho chúng.