Trung Quốc ngỏ ý giúp Israel và Palestine đối thoại

Phát biểu trong một hội nghị của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Vương khẳng định Bắc Kinh ủng hộ việc thành lập một nhà nước Palestine độc lập với Đông Jerusalem là thủ đô, nhưng trước hết hai bên (Israel và Palestine) phải kiềm chế.

“Trung Quốc sẽ cố gắng tổ chức một hội nghị giữa người Israel và người Palestine trong năm nay, và sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong giải quyết vấn đề hai nước”, Ngoại trưởng Trung Quốc tuyên bố.

Theo tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP), mối quan hệ khá tốt giữa Bắc Kinh với Israel lẫn với Palestine là cơ sở để nước này đứng ra tổ chức hội nghị hòa bình.

Trung Quốc có nhiều hợp tác quân sự và kinh tế với Israel, đặc biệt là trong phát triển cơ sở hạ tầng. Các công ty Trung Quốc đang chịu trách nhiệm xây dựng một hệ thống giao thông công cộng cho khu nội thành Tel Aviv và một bến cảng ở Ashdod, trên bờ biển Địa Trung Hải.

Kim ngạch thương mại hai chiều Trung Quốc - Israel đã tăng rất nhanh, từ 1,1 tỉUSD năm 2000 lên đến 11,4 tỉUSD năm 2015. Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn thứ 3 (sau Mỹ và EU), và là thị trường xuất khẩu lớn thứ 2 của Israel.

Trong cuộc gặp vào tháng 3, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã nhất trí nâng cấp quan hệ thành “đối tác đổi mới toàn diện”.

Bên cạnh đó, quan hệ Trung Quốc - Palestine cũng rất tốt đẹp. Vào tháng 7, Chủ tịch Tập khẳng định với Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas rằng Bắc Kinh ủng hộ giải pháp hai nhà nước.

Lời đề nghị của Ngoại trưởng Vương được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel, và quyết định dời Đại sứ quán Mỹ đến đó. Động thái này khiến khu vực lại rơi vào tình trạng bất ổn.

SCMP cho biết Trung Quốc đã từng đề nghị tổ chức hội nghị hòa bình cho Israel và Palestine, trong đó có một lần vào năm 2013 khi nước này sắp xếp gặp Thủ tướng Netanyahu và Tổng thống Abbas trong cùng một tuần. Tuy nhiên, đề nghị này chưa từng được tiếp nhận.

Theo ông Phan Quang, Phó hội trưởng Hiệp hội nghiên cứu Trung Đông (Trung Quốc), Bắc Kinh sẽ thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình, nhưng nước này ít có khả năng sẽ đưa ra các phương án để giải quyết xung đột.

Ông Phan cho rằng: “Hội nghị có thể là nơi để mọi người thảo luận và làm giảm bớt căng thẳng, nhưng rất khó để Trung Quốc đưa ra một giải pháp cụ thể”.

Ông Tiêu Hiến, Viện trưởng Học viện Quan hệ quốc tế thuộc đại học Vân Nam, cũng nhận định rất khó để Trung Quốc thúc đẩy đối thoại hòa bình.

“Công tác hòa giải hiện nay phần lớn đều do Mỹ và Liên Hợp Quốc thực hiện”, theo ông Tiêu.

Cùng ngày 9.12, ông Ahmed Aboul-Gheit, người đứng đầu Tổ chức Liên đoàn Ả Rập (Arab League) sau cuộc họp Ngoại trưởng đã ra tuyên bố kêu gọi các quốc gia trên thế giới công nhận một nhà nước Palestine độc lập có thủ đô là Đông Jerusalem. Theo ông Aboul-Gheit, quyết định của Tổng thống Mỹ khiến vai trò hòa giải ở Trung Đông và trên thế giới bị đặt nghi vấn.

Cũng trong cuộc họp, Ngoại trưởng Palestine Riad Malki cho biết lãnh đạo nước này đang tìm kiếm một quốc gia khác làm nhà tài trợ cho tiến trình hòa bình với Israel.