Tránh lạm dụng quyền huy động người và phương tiện dân sự của Cảnh sát cơ động

Tránh lạm dụng quyền huy động phương tiện

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật Luật Cảnh sát cơ động (CSCĐ), Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới nêu thẩm quyền huy động phương tiện, thiết bị của CSCĐ.

Theo đó, trong quá trình tuần tra, kiểm soát, nếu phát hiện trường hợp vi phạm pháp luật nghiêm trọng đe dọa đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội cần có biện pháp ngăn chặn, xử lý, trấn áp kịp thời mà lực lượng tuần tra, kiểm soát không đủ điều kiện xử lý hiệu quả thì được phép huy động người, phương tiện, thiết bị dân sự để hỗ trợ thực hiện nhiệm vụ.

Đại biểu Bế Minh Đức cho rằng, việc quy định - trong một số trường hợp đặc biệt - CSCĐ được quy định người, phương tiện, thiết bị dân sự và người đang sử dụng điều khiển thiết bị, phương tiện đó để đảm bảo khả năng hoàn thành nhiệm vụ là cần thiết. Tuy nhiên, cần phải cân nhắc, xem xét kỹ để đưa ra các quy định chặt chẽ về phạm vi và thẩm quyền về việc huy động nói trên.

Để tránh việc lạm dụng quyền trên một cách rộng rãi cũng như tránh xảy ra những hệ lụy không đáng có, ông Đức nêu, về phạm vi, trường hợp được huy động người và thiết bị dân sự bao gồm cả trường hợp trong khi thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát đảm bảo an ninh trật tự tại Điểm d, Khoản 3, Điều 9 là chưa hợp lý.

Đại biểu lý giải, vì hoạt động tuần tra, kiểm soát, đảm bảo an ninh trật tự là hoạt động thường xuyên, không mang tính cấp bách, nên quy định quyền huy động trong trường hợp này là không phù hợp.

Về thẩm quyền huy động người, phương tiện, thiết bị dân sự, đại biểu Đức cho rằng, quy định thẩm quyền như Dự thảo Luật là quá rộng, vì có những người phục vụ lâu dài, có những người không phục vụ lâu dài trong lực lượng.

“Việc huy động ở đây là con người, là phương tiện, thiết bị dân sự, là tài sản của nhân dân, có những tài sản giá trị lớn, rủi ro bị thiệt hại khi huy động là có”, ông Đức nói.

Nhấn mạnh trường hợp lạm dụng quyền huy động vì mục đích cá nhân thì việc xử lý hệ lụy sẽ rất phức tạp, đại biểu Bế Minh Đức đề nghị cần cân nhắc thêm nên quy định chỉ những trường hợp đặc biệt, thật sự cần thiết mới là phạm vi để CSCĐ có thể huy động người, phương tiện, thiết bị dân sự. Đồng thời, giới hạn người có thẩm quyền huy động khi thực hiện nhiệm vụ độc lập phải là những người phục vụ lâu dài trong lực lượng hoặc giữ cấp bậc, chức vụ nhất định.

Phải bảo đảm quyền và lợi ích của cá nhân, tổ chức

Đại biểu Nguyễn Thanh Hải đề nghị bổ sung vào Điều 4, dự thảo Luật về nguyên tắc hoạt động của CSCĐ nội dung về bảo đảm quyền con người, quyền công dân, các quyền và lợi ích hợp pháp khác của cá nhân, tổ chức.

“Việc bổ sung này vào Điều 4 có ý nghĩa quan trọng trong cụ thể hóa Hiến pháp năm 2013 về quyền con người, đảm bảo phù hợp với các Công ước quốc tế liên quan đến quyền con người”, ông Hải nói.

Điều 30, Dự thảo Luật quy định về trách nhiệm của HĐND, UBND cấp tỉnh, phối hợp với Bộ Công an quy hoạch quỹ đất phù hợp để xây dựng trụ sở đóng quân, thao trường huấn luyện cho CSCĐ.

Đại biểu Nguyễn Thanh Hải đề nghị ban soạn thảo dự án luật xem xét lại quy định này vì tại khoản 2 Điều 148 của Luật Đất đai cũng đã quy định Bộ Quốc phòng, Bộ Công an có trách nhiệm phối hợp với UBND cấp tỉnh trong quá trình lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất vào mục đích an ninh quốc phòng, bảo đảm phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội, củng cố quốc phòng an ninh.

Đại biểu Phạm Đình Thanh đề nghị ban soạn thảo bổ sung giải thích cụm từ “biện pháp vũ trang” trong dự thảo luật. Đại biểu cho biết, cụm từ này được xuất hiện trong dự thảo Luật Cảnh sát cơ động khá nhiều lần nhưng lại chưa có điều khoản giải thích, nội hàm của cụm từ này chưa được hiểu một cách rõ ràng, cụ thể.

Đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi cho rằng, biện pháp vũ trang là biện pháp chủ yếu, quan trọng mà lực lượng cảnh sát sử dụng khi thực hiện nhiệm vụ được giao. Cụm từ biện pháp vũ trang xuất hiện rất nhiều trong dự thảo luật nên cần phải giải thích để hiểu và áp dụng thống nhất. Hơn nữa, các luật khác có nhắc đến biện pháp vũ trang nhưng chưa giải thích biện pháp này một cách đầy đủ, rõ ràng.

Đại biểu Tống Văn Băng cho biết, về giải thích từ ngữ, Khoản 2, Điều 1, Dự thảo Luật quy định, biện pháp vũ trang là cách thức, phương pháp sử dụng sức mạnh tinh thần, thể chất, vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ để CSCĐ thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn.

Đại biểu đề nghị nghiên cứu, xem xét cụm từ “sức mạnh tinh thần”, vì biện pháp vũ trang nghĩa là việc tiến hành những tác động vật chất cụ thể, mang tính cưỡng chế mạnh mẽ, nên dùng từ “sức mạnh tinh thần” tại điều khoản này trong Dự thảo Luật là chưa phù hợp với tinh thần chung.

Đại biểu Hoàng Đức Thắng đề nghị cần rà soát nội dung và kỹ thuật lập pháp tại Điều 13 của Dự thảo luật. Đại biểu cho rằng, quy định vào trụ sở của cơ quan, tổ chức, chỗ ở của cá nhân thực hiện theo quy định của pháp luật về phòng chống khủng bố như Dự thảo Luật sẽ gây khó hiểu, chung chung, thiếu cụ thể, thiếu chặt chẽ…

Cũng theo đại ông Thắng, Dự thảo Luật cần phải quy định rõ việc cảnh sát cơ động vào trụ sở của cơ quan, tổ chức, chỗ ở của cá nhân để làm gì thì mới phải tuân thủ thực hiện theo quy định của pháp luật về phòng, chống khủng bố.

Đại biểu lấy dẫn chứng, nếu họ chỉ vào trụ sở của cơ quan, tổ chức, chỗ ở của cá nhân để thăm hỏi, chúc mừng bình thường mà cũng phải tuân theo các quy định của pháp luật về phòng chống khủng bố là chưa phù hợp.