Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ (TNK) Tayyip Erdogan đã lên tiếng cảnh báo "Nga không nên đùa với lửa" vào ngày 27.11. Tuyên bố của ông Erdogan cho thấy sự bế tắc trong quan hệ Nga - TNK sau vụ tiêm kích F-16 TNK bắn rơi Su-24 Nga tại Syria.
Bình luận của Tổng thống Erdogan được đưa ra trong bối cảnh Nga bắt giữ một số doanh nhân TNK vì không có visa và dự định hủy miễn thị thực cho công dân TNK khi du lịch đến Nga.
Sau vụ TNK bắn hạ máy bay Su-24 của Nga ở khu vực gần biên giới với Syria hôm 24.11, mối quan hệ giữa hai nước vốn là địch thủ trong thời kỳ Chiến tranh lạnh lại rơi xuống mức thấp nhất trong nhiều năm qua.
Nga đã đe dọa sẽ tung các biện pháp trừng phạt kinh tế, trong khi ông Erdogan nói rằng lời đe dọa này là “khiếm nhã”.
TNK, nước từ lâu muốn lật đổ Tổng thống Syria Bashar al-Assad, có mối quan hệ kinh tế rất lớn với Nga. Trong khi đó ông Assad lại là đồng minh lâu năm của Moscow ở Trung Đông. Theo phương Tây cáo buộc thì mục đích chính của chiến dịch không kích của Nga tại Syria không phải là tiêu diệt tổ chức khủng bố IS mà là bảo vệ chế độ của ông Assad.
“Nga đang đùa với lửa khi đối xử không đúng mực với công dân TNK ở Nga. Chúng tôi thực sự rất coi trọng mối quan hệ với nước Nga… Chúng tôi không muốn làm bất cứ điều gì tổn hại đến mối quan hệ này”, ông Erdogan phát biểu trước báo giới tại Bayburt, thành phố thuộc miền đông bắc TNK.
Tổng thống TNK cũng cho biết ông hy vọng sẽ “mặt đối mặt” với ông Putin tại hội nghị về biến đổi khí hậu sẽ diễn ra ở Paris vào tuần sau. Cho đến nay, ông Putin vẫn từ chối liên lạc với người đồng cấp ở TNK vì Ankara không lên tiếng xin lỗi vụ máy bay Nga bị bắn hạ.
Đáp lại, ông Erdogan nói rằng Nga phải là nước xin lỗi chứ không phải TNK, vì máy bay Nga đã "xâm phạm" không phận TNK trước khi bị bắn hạ.
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov mới đây đã thông báo sẽ tạm ngừng chế độ miễn thị thực giữa hai nước kể từ tháng 1.2016. Điều này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành du lịch của TNK bởi các khu nghỉ dưỡng dọc bờ biển của TNK là một trong những địa điểm ưa thích của người Nga. Số du khách Nga đến du lịch tại TNK mỗi năm lên đến hơn 4 triệu người.
Hiệp hội các nhà máy quốc phòng của Nga, gồm cả nhà sản xuất súng Kalashnikov, xe tăng Armara... đã kêu gọi các thành viên ngừng mua nguyên liệu từ TNK, Reuters cho biết.
Bộ Nông nghiệp Nga cũng đã siết chặt hơn quy trình kiểm tra thực phẩm và hàng nông sản nhập khẩu từ TNK , một động thái công khai đầu tiên về hạn chế thương mại.
Phát ngôn viên chính phủ TNK, Numan Kurtulmus, cho biết Hội đồng Bộ trưởng đã nhóm họp vào ngày 27.11 để thảo luận về các biện pháp trừng phạt của Nga. Ông Numan Kurtulmus hy vọng những biện pháp này sẽ không kéo dài.
"Tôi không thể tưởng tượng rằng Nga sẽ hoàn toàn từ bỏ mối quan hệ với TNK vì một sự cố như vậy", ông nói trong buổi họp báo. "Chúng tôi sẽ không từ bỏ mối quan hệ với Nga chỉ vì một sự cố như vậy".
Thiên Hà (theo Reuters)
