Sau 4 ngày làm việc (16.2 - 20.2) và 2 ngày nghị án, chiều 22.2 HĐXX TAND TP.Hà Nội quyết định tuyên án tử hình đối với Giang Kim Đạt và Trần Văn Liêm.
Liên quan tới đại án tại Công ty Vinashinlines, các bị cáo Trần Văn Liêm (SN 1955), nguyên Tổng giám đốc; Trần Văn Khương (SN 1950), nguyên Kế toán trưởng; Giang Kim Đạt (SN 1977), nguyên quyền Trưởng phòng kinh doanh Vinashinlines, bị truy tố về tội “Tham ô tài sản”. Bị can Giang Văn Hiển (SN 1950, bố của Giang Kim Đạt) bị truy tố về tội “Rửa tiền”. Theo đó, bị cáo Giang Kim Đạt và Trần Văn Liêm nhận mức án tử hình, bị cáo Trần Văn Khương chịu mức án chung thân; Giang Văn Hiển nhận mức án 12 năm tù giam.
Tại phiên tòa, HĐXX nhận định các bị cáo đã thay đổi lời khai ngay tại tòa, khác hẳn với lời khai tại cơ quan điều tra và phủ nhận toàn bộ cáo trạng nhưng không có chứng cứ mới. Theo đó, HĐXX cũng nhận định Liêm là người chỉ đạo, giữ vai trò chính trong vụ án, là TGĐ có trách nhiệm điều hành, phân công cho phòng kinh doanh đàm phán giá mua và nhận tàu, các hợp đồng do Liêm ký đều là quyết định mua tàu cuối cùng. Đạt được giao nhiệm vụ đàm phán hợp đồng, giá cả và báo cáo cho Trần Văn Liêm, điều này được thể hiện rõ qua lời khai của Đạt được ghi lại tại các bút lục.
Từ những phân tích trên, HĐXX đủ căn cứ kết luận số tiền mà các bị cáo chiếm đoạt là có căn cứ. Đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, các bị cáo đã lợi dụng trách nhiệm, quyền hạn để hưởng số tiền chênh lệch giá, tiền hoa hồng trong việc mua bán, cho thuê tàu. Vì vậy cần có mức án nghiêm khắc để xử lý hành vi phạm tội của các bị cáo, đồng thời HĐXX tuyên bố kê biên toàn bộ tài sản mà các bị cáo đã chiếm đoạt để phục vụ cho việc thi hành án, yêu cầu các bị cáo Liêm, Đạt và Khương phải bồi thường số tiền hơn 260 tỉ đồng cho Tổng công ty Hàng hải Việt Nam.
Trước đó, chiều 20.2, trong phần bào chữa cho các bị cáo, các luật sư đều đồng quan điểm đề nghị tòa trả hồ sơ điều tra bổ sung khi cho rằng vụ án này vẫn thiếu nhiều chứng cứ quan trọng, mâu thuẫn trong chứng minh việc có hay không sự chỉ đạo của Liêm trong số tiền gửi giá cước, thiếu chứng minh việc Đạt đàm phán với công ty nước ngoài về tiền gửi giá, không tìm thấy hợp đồng gốc, tài sản liên quan tới Giang Văn Hiển chưa được tiến hành định giá. Tuy nhiên, đại diện VKS giữ quyền công tố tại tòa giữ nguyên quan điểm truy tố khi cho rằng các tài liệu, bằng chứng, lời khai của các bị cáo là có căn cứ.
Được nói lời sau cùng trước tòa, cả Giang Kim Đạt, Trần Văn Liêm, Trần Văn Khương đều mong muốn HĐXX xem xét lại hồ sơ vụ án để đưa ra quyết định công tâm. Riêng bị cáo Giang Văn Hiển khẳng định mình không rửa tiền.
Kết thúc phiên xét hỏi trước đó vào chiều 18.2, sau khi đưa ra những phân tích về từng hành vi phạm tội của các bị cáo, VKS cũng đưa ra lời đề nghị mức án đối với các bị cáo. Cụ thể, bị cáo Trần Văn Liêm nhận mức án chung thân; Giang Kim Đạt: tử hình; Trần Văn Khương: 20 năm tù; Giang Văn Hiển: 8 – 9 năm tù đồng thời yêu cầu thu hồi tài sản các bị cáo đã chiếm đoạt trả lại cho công ty Vinashinlines.
Theo cáo trạng, từ tháng 7.2006 đến tháng 3.2007, Trần Văn Liêm đã ký hợp đồng mua 3con tàu Vinashin Summer, Vinashin Island và Vinashin Phoenix và giao cho Giang Kim Đạt thực hiện đàm phán mua tàu.
Trong quá trình thoả thuận, Đạt đã đàm phán với công ty môi giới là Marvin Shipping LTD mua tàu Vinashin Sumer của nước Panama với giá 6,25 triệu USD và sẽ được hưởng 2% trên tổng giá trị hợp đồng mua tàu. Trong số 2%, công ty môi giới trích lại 10% và số tiền còn lại là hơn 1,9 tỉ đồng được chuyển vào tài khoản mang tên Giang Văn Hiển.
Chiếc tàu Vinashin Island được mua với giá 5,95 triệu USD của Croatia. Đạt thoả thuận với Marvin Shipping LTD để được hưởng 3,75% và cũng trích lại 10% của tổng số tiền hoa hồng. Số tiền lần này chuyển vào tài khoản của Giang Văn Hiển là hơn 3 tỉ đồng. Đối với tàu Vinashin Phoenix được mua với giá 21,55 triệu USD của Hy Lạp, Đạt cũng thoả thuận để được hưởng 2% hoa hồng.
Số tiền Marvin Shipping LTD chuyển vào tài khoản của Giang Văn Hiển là gần 6,5 tỉ đồng. Tổng số tiền “hoa hồng” từ hợp đồng mua ba con tàu nêu trên mà công ty môi giới gửi vào tài khoản mang tên Giang Văn Hiển là gần 11,5 tỉ đồng.
Từ tháng 5.2006 đến tháng 6.2008, thông qua các công ty môi giới, Liêm, Đạt và Khương đã thỏathuận, đàm phán với các chủ tàu gửi giá cước cho thuê 9 con tàu để chiểm đoạt tiền của Vinashinlines với tổng số tiền hơn 249 tỉ đồng. Cáo trạng cho rằng, quá trình thực hiện dự án mua tàu và khai thác, kinh doanh cho thuê tàu biển, Liêm, Đạt và Khương đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt của Vinashinlines hơn 260 tỉ đồng. Trong đó, Trần Văn Liêm chiếm đoạt 3,1 tỉ đồng, Giang Kim Đạt chiếm đoạt hơn 255 tỉ đồng, Trần Văn Khương chiếm đoạt 110.000USD.
Cơ quan điều tra xác định, Giang Văn Hiển sau khi nhận được tiền chuyển vào tài khoản của mình, đã rút tiền mặt ra đưa cho Giang Kim Đạt, đồng thời mua 40 bất động sản, mua đi bán lại 13 ô tô đứng tên mình và người thân.
Cuối tháng 8.2010, trước khi vụ án bị khởi tố, Giang Kim Đạt đã bỏ trốn ra nước ngoài, bị truy nã đặc biệt và truy nã quốc tế. Đến ngày 7.7.2015, Giang Kim Đạt mới bị bắt.
Năm 2012, Trần Văn Liêm đã phải ra hầu tòa tội Cố ý làm trái các quy định Nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng. Bản án hình sự phúc thẩm ngày 30.8.2012 của TAND Tối cao đã tuyên phạt Liêm mức án 19 năm tù giam. Trong khi đang thi hành án tù, sau gần 2 tháng Giang Kim Đạt bị bắt, Liêm bị khởi tố bổ sung thêm tội danh Tham ô tài sản.
Nhã Thanh