Tình báo Mỹ lặng lẽ chuyển hướng đề phòng Trung Quốc, Nga

Đó là một sự chuyển hướng lặng lẽ của giới tình báo Mỹ khi đã chuyển hàng trăm nhân viên sang các vị trí đề phòng Trung Quốc, gồm cả những nhân viên trước đây làm việc ở mảng chống khủng bố.

Vừa chống quân khủng bố, vừa chống Trung Quốc

Cục Tình báo trung ương Mỹ (CIA) đã cố gắng tuyển mộ thêm các nhân viên biết nói tiếng Hoa, giảm thời gian xét chứng chỉ an ninh nhằm có thể nhanh chóng tuyển mộ người mới.

Trong bộ máy CIA, nhiều nhân viên đang học tiếng Hoa và chuyển sang các vị trí mới để tập trung nghiên cứu Trung Quốc, dù không phải tất cả các vị trí này cần học thêm tiếng nước ngoài, theo AP. Các quan chức nói nhân viên tình báo được huấn luyện để thích ứng với các thách thức mới.

Những tiến bộ trong công tác chống khủng bố, gồm cả việc sử dụng tốt các dữ liệu và nguồn tin tình báo khác nhau để xây dựng mạng lưới và xác định các mục tiêu, cũng có ích trong việc phòng chống Nga và Trung Quốc, các cựu quan chức cho biết.

Năm ngoái, CIA tuyên bố sẽ lập hai đơn vị mới, gồm “Trung tâm Sứ mệnh Trung Quốc” nhằm “giải quyết các thách thức toàn cầu do Trung Quốc đặt ra, vốn ảnh hưởng đến tất cả lĩnh vực hoạt động của cơ quan tình báo Mỹ”.

Trong cuộc họp kín mới đây của các lãnh đạo mảng chống khủng bố, Phó giám đốc CIA David Cohen nói công tác chống tổ chức khủng bố Al Qaeda và các tổ chức cực đoan khác vẫn là một ưu tiên, nhưng kinh phí và nguồn lực của CIA sẽ tăng nhiều hơn vào công tác đề phòng Trung Quốc.

Vụ máy bay không người lái CIA tấn công và tiêu diệt thủ lĩnh Ayman al-Zawahiri của Al Qaeda cho thấy Mỹ sẽ tiếp tục săn lùng đối tượng khủng bố, nhưng ưu tiên hàng đầu là cố gắng hiểu rõ và phòng chống Bắc Kinh.

Các sự kiện tuần qua đã cho thấy rõ Mỹ phải đối phó với cả quân khủng bố và Trung Quốc. Vài ngày sau khi thủ lĩnh Al Qaeda bị tiêu diệt, Trung Quốc tổ chức tập trận lớn và bắn đạn thật nhằm phản ứng với chuyến thăm Đài Loan của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi. Mỹ từ lâu đã cảnh giác trước các tham vọng chính trị - kinh tế ngày càng lớn của Bắc Kinh. Trung Quốc đã cố gắng gây ảnh hưởng vào các cuộc bầu cử của nước ngoài, tiến hành do thám...

Các quan chức tình báo Mỹ nói họ cần hiểu biết thêm về Trung Quốc, nhất là sau khi không thể xác định rõ nguyên nhân xảy ra dịch COVID-19. Mỹ đã cáo buộc Trung Quốc che giấu thông tin về nguồn gốc của coronavirus.

Và việc Nga đưa quân vào Ukraine đã cho thấy Nga cũng được Mỹ đặt vào tầm ngắm. Trước khi cuộc chiến bùng nổ, Mỹ đã dùng các thông tin được giải mật để vạch trần kế hoạch của Tổng thống Nga Vladimir Putin, và tổ chức ủng hộ ngoại giao dành cho Kyiv.

Những người ủng hộ chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden nói rằng việc Mỹ có thể truy vết và tiêu diệt thủ lĩnh Al Qaeda là dẫn chứng cho thấy khả năng Mỹ từ bên ngoài ngăn chặn những mối đe dọa ở Afghanistan. Nhưng phe chỉ trích nêu thực tế là Al-Zawahiri sống ở Kabul, ngụ ý rằng trước sự trỗi dậy của các tổ chức cực đoan, Mỹ chưa tìm hiểu kỹ để đối phó.

Nghiên cứu để phòng chống Trung Quốc và Nga cần sự kiên nhẫn

Việc xoay chuyển các ưu tiên từ chống khủng bố sang đề phòng Trung Quốc nhận được sự ủng hộ của nhiều cựu quan chức tình báo và các nghị sĩ cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa. Trong số ấy có những người từng hoạt động ở Afghanistan, tham gia các nhiệm vụ chống Al Qaeda và các tổ chức cực đoan khác.

Hạ nghị sĩ Dân chủ Jason Crow, một cựu biệt kích Ranger đã tham chiến ở Afghanistan và Iraq, hiện là thành viên các ủy ban tình báo và quân vụ của Hạ viện, cho rằng Mỹ đã quá tập trung chống khủng bố trong nhiều năm qua: “Mối đe dọa hiện hữu lớn hơn nhiều chính là Nga và Trung Quốc. Các tổ chức khủng bố sẽ không phá được cách sống của người Mỹ, nhưng Trung Quốc thì có thể”.

Người phát ngôn CIA Tammy Thorp nói kẻ khủng bố “vẫn là một thách thức rất thật, ngay cả khi những khủng hoảng như việc Nga mở chiến dịch quân sự ở Ukraine và các thách thức chiến lược mà Trung Quốc đặt ra đòi hỏi sự quan tâm của chúng tôi. CIA sẽ tiếp tục săn lùng các mối đe dọa trên toàn cầu và làm việc với các đối tác để chống lại chúng”.

Việc dồn nguồn lực vào công tác đề phòng Trung Quốc đòi hỏi phải cắt giảm nguồn lực ở các mảng khác, gồm cả mảng chống khủng bố. Không thể có các số liệu rõ ràng vì ngân sách cho hoạt động tình báo là bí mật.

Đáng chú ý là các nghị sĩ muốn có thêm thông tin về việc Trung Quốc đạt tiến bộ ở các công nghệ tiên tiến. Dưới thời Chủ tịch Tập Cận Bình, Trung Quốc đã chi cả ngàn tỉ USD để đầu tư vào khoa học lượng tử, trí tuệ nhân tạo và các công nghệ khác, có khả năng làm gián đoạn cách thức diễn ra các cuộc chiến trong tương lai và cấu trúc nền kinh tế.

Các ủy ban của Quốc hội Mỹ cũng đang cố gắng tìm hiểu cách cấp tiền của các cơ quan tình báo vào việc nghiên cứu Trung Quốc, tìm thông tin chi tiết về các chương trình đặc biệt góp phần vào nhiệm vụ này, theo một nguồn tin nói với AP.

Hạ nghị sĩ Cộng hòa Chris Stewart thuộc Ủy ban Tình báo Hạ viện nói: "Chúng tôi bị trễ, nhưng tin tốt là cuối cùng chúng tôi đã chuyển sự chú ý vào đối tượng này".

Douglas Wise, một cựu quan chức CIA cấp cao ở Trung tâm Chống khủng bố, cho rằng việc tái định hướng các cơ quan tình báo nghiên cứu sâu về Nga và Trung Quốc sẽ mất rất nhiều thời gian, đòi hỏi sự kiên nhẫn.