'Tha thiết' muốn vay vốn Trung Quốc làm dự án nhiệt điện tỉ đô

Bộ Công Thương mới đây đã có văn bản gửi các bộ, ngành, lấy ý kiến về việc liên danh Tập đoàn Geleximco - Công ty TNHH Hong Kong United Investors Holding (HUI) đề xuất tham gia một số dự án đầu tư xây dựng nhà máy nhiệt điện.

"Tha thiết" xin làm, vay vốn Trung Quốc

Bộ Công Thương cho biết liên danh này đã 2 lần đề xuất đầu tư các dự án nhiệt điện. Lần thứ nhất là vào ngày 31.7.2017, liên danh Geleximco - Tập đoàn Năng lượng mới KAIDI Dương Quang từ Trung Quốc (cổ đông chính của HUI) đã có văn bản đề xuất Thủ tướng đồng ý về mặt nguyên tắc cho đầu tư 5 dự án nhà máy nhiệt điện Quỳnh Lập I, Quỳnh Lập II, Quảng Trạch I, Quảng Trạch II, Hải Phòng III. Hình thức đầu tư theo PPP, trong đó liên danh đầu tư sẽ đóng góp 75-80% vốn.

Lần thứ hai là vào ngày 16.10.2017, liên danh này tiếp tục có văn bản gửi Thủ tướng đề xuất đầu tư 2 dự án nhiệt điện Quỳnh Lập I và Quảng Trạch I. Dự án nhiệt điện Quỳnh Lập I sẽ là sự hợp tác giữa TKV và liên danh nhà đầu tư, tổng mức đầu tư khoảng 2,1 tỉ USD, trong đó TKV sở hữu 25% cổ phần dự án, liên danh Geleximco - HUI sẽ sở hữu 75% cổ phần nhà máy sau đầu tư. Trong khi đó, dự án nhiệt điện Quảng Trạch II có tổng mức đầu tư dự kiến là 2,4 tỉ USD, liên danh đề xuất sở hữu 100% cổ phần dự án.

Về phương án tài chính, Bộ Công Thương cho biết liên danh sẽ chịu trách nhiệm thu xếp vốn từ các tổ chức tín dụng và các nguồn vốn vay thương mại quốc tế không cần bảo lãnh Chính phủ. Trong đó dự kiến tỉ lệ vốn chủ sở hữu/vốn vay từ các tổ chức tín dụng là 20%/80%. 80% vốn được vay từ các tổ chức tín dụng với lãi suất 10,86%/năm, vay thương mại quốc tế 11,77%/năm. Phần này sẽ được huy động từ tổ hợp các ngân hàngdo Ngân hàng Phát triển Nhà nước Trung Quốc đứng đầu gồm: Ngân hàng Trung Quốc, Ngân hàng Xây dựng Trung Quốc, Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc chi nhánh Hồ Namvà chi nhánh An Huy, Ngân hàng Công Thương Trung Quốc.

Đánh giá bước đầu về năng lực tài chính của liên danh Geleximco - HUI, Bộ Công Thương cho biết theo báo cáo tài chính năm 2016, nguồn vốn chủ sở hữu của Geleximco khoảng 8.976 tỉ đồng, được bảo đảm bởi các nguồn tiền thu được từ các dự án xây dựng đô thị, sân golf đang thực hiện khoảng 8.871 tỉ đồng. Geleximco đã có báo cáo bổ sung dòng tiền, theo đó vốn chủ sở hữu Geleximco thu từ các dự án xây dựng có thể lên tới 15.731 tỉ đồng.

Về phía đối tác liên danh HUI, Geleximco đã không cung cấp thông tin tài chính của HUI theo yêu cầu của Bộ Công Thương, chỉ cung cấp báo cáo tài chính các năm 2014-2016 của KAIDI Dương Quang - cổ đông chính của HUI. Về việc này, Geleximco giải trình HUI được KAIDI Dương Quang lập ra để huy động vốn đầu tư vào các dự án lớn ở các nước trong khu vực, trong đó có Việt Nam. HUI được thành lập năm 2016 nên tới nay chưa có báo cáo tài chính 3 năm theo yêu cầu, năng lực tài chính của HUI được hiểu là năng lực tài chính của cổ đông chính.

TKV, EVN đồng loạt phản đối

Sau khi Geleximco xin đến 2 lần làm các dự án nhiệt điện nói trên, cả Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và Tập đoàn Công nghiệp - Than Khoáng sản Việt Nam (TKV) đều đã lên tiếngphản đối.

Cụ thể, TKV cho biết dự án nhà máy nhiệt điện Quỳnh Lập I đã được Chính phủ giao cho TKVlàm chủ đầu tư từ tháng 4.2009, theo quy hoạch điện VII điều chỉnh và dự án sẽ được vận hành thương mại tổ máy số 1 vào năm 2022, tổ máy số 2 vào năm 2023. TKV đã và đang thực hiện một số công việc như phê duyệt FS (tháng 3.2017), đàm phán với liên danh tổ hợp nhà thầu EPC Doosan - Lilama - Narime về gói thầu EPC dự án, đã đạt được một số kết quả sơ bộ và đang đàm phán hợp đồng mua bán điện với EVN.

TKV cũng đã đàm phán hợp tác với các nhà đầu tư trong và ngoài nước tham gia phát triển dự án. Ngày 8.5.2017, TKV đã ký biên bản ghi nhớ với Geleximco - KAIDI, đến ngày 17.7.2017, TKV lại ký biên bản ghi nhớ với KOSPO (Hàn Quốc) về hợp tác phát triển dự án nhiệt điện Quỳnh Lập I. Theo các biên bản ghi nhớ này, TKV chủ trương nắm giữ cổ phần dự án Quỳnh Lập I tối thiểu 36%, KAIDI 34%, KOSPO 34%.

Tuy nhiên, trong quá trình đàm phán, Geleximco và KAIDI khẳng định chỉ hợp tác phát triển dự án với cơ cấu nhà đầu tư bao gồm TKV nắm 36% cổ phần, KAIDI 34% và Geleximco 34%, không hợp tác với bất cứ nhà đầu tư nào khác trong triển khai dự án. KOSPO đề xuất tỷ lệ góp vốn ở mức 34% và có thể điều chỉnh tỷ lệ vốn góp. Đặc biệt, đơn vị này lại đòi hỏi có bảo lãnh Chính phủ về vốn vay cũng như hợp đồng mua bán điện.

Trên cơ sở đề xuất của 3 nhà đầu tư trên, TKV có chủ trương lựa chọn cơ cấu các nhà đầu tư tham gia góp vốn đầu tư dự án, bao gồm: TKV 36%, KOSPO 34%, nhà đầu tư khác 30%. TKVđang tìm kiếm thêm 1 nhà đầu tư khác có đủ năng lực để xem xét lựa chọn.

Theo TKV, đề xuất hợp tác của liên danh Geleximco - HUI không phù hợp với chủ trương kêu gọi đầu tư dự án Quỳnh Lập I của HĐTV TKV, theo đó TKV phải nắm giữ cổ phần chính của dự án.

Trong khi đó, với các dự án nhiệt điện Quảng Trạch I và Quảng Trạch II do EVNđược giao làm chủ đầu tư, đến nay EVN đã phê duyệt điều chỉnh FS và đang lựa chọn nhà thầu lập FS. Về thu xếp vốn, EVN đã đạt được thỏa thuận với Vietcombank cung cấp vốn cho Quảng Trạch I, VietinBank cung cấp vốn cho Quảng Trạch II. Kế hoạch triển khai 2 dự án này đều bám sát quy hoạch điện VII điều chỉnh.

Theo EVN, việc Geleximco đề xuất đầu tư theo hình thức PPP chưa được quy định đối với công trình điện. Thời gian thành lập công ty liên doanh, trong đó DNNN chiếm 20-30% cổ phần, còn lại do Geleximco và KAIDI đầu tư, sẽ kéo dài, dẫn đến chậm tiến độ dự án.

"Nếu giao công ty liên doanh theo hình thức này là chỉ định thầu, khó đàm phán giá điện, thủ tục kéo dài, tương tự như các dự án BOT, không đảm bảo tiến độ theo Quy hoạch điện VII điều chỉnh", EVN cho hay.