Philippines từ chối 'đàm phán cửa sau' với Trung Quốc

Ngoại trưởng Philippines, ông Perfecto Yasay cho biết trong một cuộc phỏng vấnvới Đài truyền hìnhABS-CBN vào ngày 19.7 là Philippines đã từ chối yêu cầu đàm phán song phương của Trung Quốc vìBắc Kinh muốn đàm phán mà không đề cập đến phán quyết của PCA.

Ông Yasay nói ông đã có một cuộc gặp vớingười đồng cấp Trung Quốc Vương Nghị bên lề hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo Á - Âu (ASEM) ở Mông Cổ vào cuối tuần trước.

Trước đó,Trung Quốc đã tức giận phản đối phán quyết của PCA và nhấn mạnh phán quyết của tòa là "bất hợp pháp và không có giá trị". Bắc Kinhcũng liên tục lặp lại quan điểm cho rằng phán quyết đó sẽ không làm thay đổi lập trường tiếp cận cũng như những tuyên bố chủ quyền của nước nàytại Biển Đông.

"Họ bảo rằng nếu các anh cố tình đeo đuổi phán quyết, thảo luận về nó thì rốt cuộc chúng ta sẽ tiến tới chuyện đối đầu", Ngoại trưởng Philippines kể lại lý do phía Trung Quốc "đề nghị" đàm phán song phương với Philippines về vấn đề Biển Đông.

"Nhưng tôi thành thật cảm thấy vấn đề này đúng ra phải được nóiở một nơi công khai, nhưngnơichúng tôi nói chuyện là một phòng họp kín thường được dùng đểđối thoại kiểu cửa sau", ông Yasy nói.

Ngoại trưởng Philippines cho biết ông Vương Nghị đề xuất hai nước đàm phán song phương nhưng chỉ là những vấn đề "bên ngoài hoặc không đả động gì tới phán quyết của của PCA", vì vậy ông đã từ chối đề nghị này vì cho rằng không phù hợp với lợi ích quốc gia của Philippines.

Cuộc nói chuyện của ông Yasay và Ngoại trưởng Trung Quốc đã nêu bật những thách thức mà Philippines sẽ phải đối mặt trong tương lai, nhất là khi Trung Quốc có thể sẽ gia tăng căng thẳng trên Biển Đông - tuyến hàng hải quan trọng hàng đầu thế giới.

Phán quyết của PCA đưa ra quyền lợi hàng hải cho Manila và tuyên bố Bắc Kinh đã vi phạm công ước quốc tế như việc xây dựng đảo nhân tạo phi pháp trên vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam tại Trường Sa.

Ông Yasay cho biết Manila sẽ tìm cách để thực thi các điểm của phán quyết do PCA ban hành theo từng bước một, nhưng mục tiêu ưu tiên hiện nay là việc Trung Quốc không quấy nhiễu các ngư dân Philippines đánh cá trong khu vực bãi Hoàng Nham.

Hải cảnh Trung Quốc thường xuyên chặn các tàu đánh cá xung quanh bãi Hoàng Nham. Ngư dân và các quan chức Philippines cho biết, hôm 15.7, lực lượng không quân Trung Quốc còn điều máy bay ném bom hiện đại tuần tra phi pháp ngang qua khu vực này.

Trung Quốc tuyên bố chủ quyền phi pháp với 80% diện tích Biển Đông, bao trùm lên các tuyên bố chủ quyền của Việt Nam,Malaysia, Brunei và Philippines.

Ông Yasay nói ông hy vọng phán quyết của PCA sẽ dẫn đến việc các nước thành viên ASEAN đưa ra một tuyên bố chung, giúp đỡ các nước Đông Nam Á thoát khỏi tranh chấp biển với Trung Quốc.

"Chúng tôi chưa cùng nước nào tham gia vào một cuộc đàm phán song phương. Nhưng chúng tôi muốn xem xét một dàn xếp tạm thời, từ đó sẽ mở đường cho các cam kết song phương hoặc đa phương", ông Yasay nói.