Ông Trump tính rút Mỹ khỏi Hiệp ước Buôn bán vũ khí

Theo Tổng thống Trump: “Chúng tôi sẽ ngừng phê chuẩn ATT. Liên Hợp Quốc chuẩn bị nhận thông báo chính thức từ Mỹ”.

“Dưới thời tôi nắm quyền thì không trao chủ quyền cho ai cả. Chúng tôi quyết không để các quan chức nước ngoài chà đạp lên quyền tự do quy định trong Tu chánh án hiến pháp thứ 2 (bảo vệ quyền sở hữu và mang vũ khí của người dân Mỹ)”, Tổng thống Trump phát biểu.

ATT là hiệp ước đa phương kiểm soát hoạt động buôn bán vũ khí thông thường (khí tài hạng nhẹ, xe tăng, tàu chiến cùng máy bay chiến đấu) trên quy mô toàn cầu. Hiện có 101 quốc gia đã phê chuẩn,29 quốc gia đã ký kết nhưng chưa phê chuẩn.

Nước phê chuẩn ATT có trách nhiệm đảm bảo các hợp đồng buôn bán vũ khí không vi phạm lệnh cấm vận quốc tế, luật nhân quyền hay rơi vào tay đối tượng vi phạm nhân quyền.

NRA liên tục phản đối với lập luận hiệp ước làm suy yếu quyền sử dụng súng của người dân Mỹ. Chính quyền cựu Tổng thống Barack Obama bác bỏ lập luận và ký kết ATT vào năm 2013, tuy nhiên Thượng viện chưa từng thông qua.

Người phát ngôn Liên Hợp Quốc Stephane Dujarric khẳng định ATT là thành tựu mang tính bước ngoặttrong việc đảm bảo trách nhiệm khi chuyển giao vũ khí. Các quan chức Liên Hợp Quốc khác không biết về kế hoạch rút khỏi của Tổng thống Trump.

Theo hãng tin Reuters, rút khỏi ATT nằm trong nỗ lực thay đổi chính sách xuất khẩu vũ khí mà chính quyền Tổng thống Trump đang thực hiện, nhằm củng cố ngành công nghiệp hàng đầu này.

Chuyên gia Ted Bromund đến từ tổ chức nghiên cứu Heritage Foundation đánh giá ATT chỉ mang lại tác động xấu là thúc đẩy những nhà nhập khẩu tiềm năng tìm đến Nga, Trung Quốc hay quốc gia không tham gia hiệp ước khác.

Nhà lãnh đạo Washington lập tức nhận phải nhiều lời chỉ trích. Theo nghị sĩ đảng Dân chủ Bob Menendez – thành viên Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ: “Lại một quyết định thiển cận gây nguy hiểm cho an ninh đất nước. Khi người dân đã hiểu rõ mối đe dọa từ việc không ngăn chặn vũ khí đến sai chỗ thì chính quyền lại đảo ngược mọi tiến bộ chúng ta đạt được”.

Nhà nghiên cứu Rachel Stohl thuộc Trung tâm Stimson nhận xét Tổng thống Mỹ vừa thực hiện thêm một bước đưa Mỹ khỏi vị trí lãnh đạo thế giới, làm suy yếu nỗ lực giảm bớt đau khổ cho nhân loại gây ra bởi hành vi chuyển giao vũ khí vô trách nhiệm.

Với tuyên bố mới nhất, Tổng thống Trump dường như đang tiếp tục chấm dứt những sáng kiến dưới thời người tiền nhiệm. Trước đó ông đã rút Mỹ khỏi Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu cùng Thỏa thuận hạt nhân Iran đạt được năm 2015.