Nỗi lo bùng phát bạo lực khi Mỹ sắp khánh thành Đại sứ quán tại Jerusalem

Cảnh sát Israel đã bắt đầu nhiều cuộc tuần tra và truy quét tại khu vực phía nam Jerusalem, nhằm chuẩn bị cho lễ khánh thành Đại sứ quán Mỹ ngày 14.5 tới. Sự kiện này có thể sẽ mở đầu cho một tuần đầy biến động, khi Israel kỷniệm 70 năm tuyên bố độc lập, còn người Palestine cũng có ngày Nakba (ngày tưởng niệm cuộc lưu vong của họ sau khi nhà nước Israel được thành lập).

Những ngày Nakba trước đó, bạo lực đều bùng phát vì các nhóm biểu tình đụng độ với quân đội Israel. Năm nay còn căng thẳng hơn. Biểu tình tại Dải Gaza kéo dài 6 tuần, đã có 40 người thiệt mạng và hàng trăm người bị thương bởi binh sĩ Israel.

Phát biểu ý kiến trên báo Haaretz, Ilan Goldenberg, người phụ trách các vấn đề Trung Đông tại Lầu Năm Góc và Bộ Ngoại giao dưới thời cựu lãnh đạo Mỹ Barack Obama, đánh giá: “Tình hình giữa Israel và Palestine đã không thể tệ hơn”.

Theo ông Goldenberg, sự kiện khánh thành Đại sứ quán tại Jerusalem vào thời điểm nhạy cảm “có thể làm bùng nổ bạo lực, khiến chúng ta kẹt giữa một cuộc chiến mới giữa Israel với phong trào Hamas tại Gaza. Ông chỉ trích chính quyền Tổng thống Donald Trump vô trách nhiệm khi có động thái “đổ dầu vào lửa” này.

Micky Rosenfeld, người phát ngôn của cảnh sát Israel, cho biết giới chức năng đã đánh giá mức độ an ninh cần thiết để bảo vệ cho lễ khánh thành, trong đó biện pháp triển khai máy quay an ninh và cảnh vệ đã được tính đến. Cũng theo người phát ngôn: “Chúng tôi vẫn đang chờ xem Tổng thống Mỹ có đến đây dự không. Mức độ an ninh sẽ gia tăng tương ứng”.

Trước đó, Tổng thống Trump đã ngỏ ý có mặt trong buổi lễ, trong khi truyền thông Israel dự đoán ông sẽ cử con gái Ivanka Trump và con rể Jared Kushner sang dự.

Người phát ngôn Rosenfeld khẳng định không nhận được thông tin về bất cứ cảnh báo cụ thể nào, nhưng lực lượng an ninh sẽ chú ý thật kỹtác động của những sự kiện, bao gồm cả lễ khánh thành Đại sứ quán Mỹ và ngày Nakba.

Tình trạng pháp lý của Jerusalem là một trở ngại lớn trong các cuộc đàm phán hòa bình giữa Israel và Palestine. Israel đã kiểm soát toàn bộ Jerusalem sau khi chiến thắng trong cuộc chiến năm 1967. Sau đó họ còn tiến hành sáp nhập Đông Jerusalem, nơi phía Palestine tuyên bố là thủ đô của một nhà nước tương lai.

Vào cuối tuần trước ngày diễn ra lễ khánh thành Đại sứ quán Mỹ, người Israel dự kiến sẽ tổ chức một buổi diễu hành kỷniệm ngày thống nhất Jersusalem. Còn ở phía nam, các cuộc biểu tình do phong trào Hamas hậu thuẫn cũng sẽ tiếp diễn.

Theo nhà nghiên cứu chính trị Mkhaimar Abusada của đại học Al-Azhar: “Những hoạt động này sẽ đạt đến đỉnh điểm vào ngày 14.5. Có vẻ như Mỹ muốn khiến người Palestine nhớ lại rằng đây là ngày buồn thảm nhất trong lịch sử của họ”.

Một tuần trước, nhiều người đã tập trung đến khu vực phân chia ranh giới, cố gắng phá hủy hàng rào do Israel dựng nên. Nhà nghiên cứu Abusada cho biết: “Tôi cho rằng một số người biểu tình sẽ cố xâm nhập vào Israel”.