Những cái lạ trong ẩm thực Đà Lạt

Bánh tráng nướng

Yêu thích bánh tráng nướng nên nhiều thực khách đặt cho món ăn này cái tên “Pizza Việt Nam”. Từ hình thức đến nguyên liệu làm bánh tráng nướng đều giống món hệt món pizza mà bạn vẫn thường ăn. Dần dần, bánh tráng nướng đã trở thành món ăn chơi không thể thiếu của phố núi Đà Lạt.

Sự khác biệt của bánh tráng nướng nằm ở phần đế bánh. Chiếc “pizza Việt Nam” có đế bánh làm từ nguyên liệu là những chiếc bánh tráng Đà Lạt chính hiệu mỏng tang. Sau khi đặt trên vỉ than nướng giòn, người chế biến thêm chút hành lá xào nhuyễn, mỡ hành thơm nức, ruốc thịt đậm đà. Kế đến là lớp trứng gà tráng mỏng vàng ươm cùng các phụ liệu độc đáo khác cho lên trên cùng. Tùy theo sở thích của từng người mà nguyên liệu bánh tráng có thế khác nhau, từ bánh tráng nướng bò khô, đến bánh tráng pa tê, phô mai, thịt gà, xúc xích, sốt maiyonaise…

Để thưởng thức món ăn dân dã này khi có dịp tới Đà Lạt, bạn chỉ cần có từ 10.000 - 13.000 đồng là có ngay một chiếc bánh thêm trứng, phô mai và ruốc thịt.

Xắp xắp

Xắp xắp là món ăn đường phố chứa đựng hương vị cuộc sống bình dị của những người dân phố núi. Nhìn qua, xắp xắp gần giống như món nộm của miền Bắc hay gỏi khô của miền Nam. Tuy nhiên, món ăn này có một hương vị khác lạ, không lẫn với bất cứ nơi nào.

Nguyên liệu để làm xắp xắp chủ yếu là đu đủ được bào thành sợi, khô bò, phổi bò, gan lợn được rim cùng ngũ vị, các loại rau thơm... Nếu như gỏi khô bò miền Nam có vị chua ngọt từ nước mắm, pha chế theo cách nêm nếm của người miền Nam, hay gỏi khô bò miền Trung đậm đà bởi nước mắm hơi đậm và rất cay, thì xắp xắp Đà Lạt như được chắt lọc vị tinh túy từ món ăn của cả hai vùng.

Nước chan trong món xắp xắp Đà Lạt đặc biệt được làm từ nước me có độ chua dịu vừa phải, không quá ngọt và không quá cay nên có nét đặc trưng rất riêng. Món ăn không thể thiếu loại rau húng quế hay lạc rang giã dập. Khi ăn bạn sẽ cảm nhận đu đủ giòn đượm vị mặn, chua, ngọt, cay cùng với vị bùi ngậy của lạc rang, thơm thơm của rau húng, khó lòng cưỡng lại nổi trong cái giá lạnh của xứ sở sương mù.

Sú kẹp nách

Không chỉ có cái tên độc đáo mà hình dáng và hương vị của sú kẹp nách cũng mang đậm đặc trưng của xử sở ngàn hoa.

Có nguồn gốc từ Bỉ, sú kẹp nách được trồng ở Đà Lạt từ thời Pháp thuộc. Cùng họ với cải bắp nhưng sú kẹp nách phát triển với nhiều mầm rau theo hình xoắn ốc dọc theo thân cây. Ở mỗi cuống lá sẽ là một quả giống như bắp cải nhỏ. Có lẽ chính vì đặc điểm khá đặc biệt này nên khi xuất hiện ở Đà Lạt, cái tên sú kẹp nách được hình thành một cách mộc mạc và thú vị như thế.

Sú kẹp là loại rau dùng để làm salad hay luộc, chiên đều rất thú vị. Loại rau này có vị thanh mát và giàu chất dinh dưỡng. Đây được coi như một loại đặc sản ở Đà Lạt rất có lợi cho sức khỏe.

Bánh ướt lòng gà

Bánh ướt lòng gà là món mà du khách phải tìm ăn khi đến Đà Lạt. Món này không ăn với chả, nem hay bánh tôm như thường thấy ở nhiều nơi mà được ăn kèm với thịt và lòng gà. Sự kết hợp giữa miếng bánh dẻo mềm với thịt gà thơm ngọt, vị dai dai của lòng gà khiến cho món ăn trở nên rất ngon và lạ miệng.

Người dân ở đây làm bánh ướt tỉ mỉ từ khâu chọn gạo đến chọn lòng gà và thịt gà. Thường người ta chọn gà vườn không quá lớn, thịt chắc và không được nhão hay quá dai. Để tránh mùi tanh, lòng gà sau khi được sơ chế sẽ được ướp sơ qua một chút gia vị cùng hành tỏi cho thấm, khi làm cho khách mới xào chín để miếng lòng giữ được độ giòn thơm.

Kèm theo tô bánh ướt lòng gà là một chén nước mắm pha vừa ăn, có độ cay ngọt thanh nhưng đậm vị. Trong tiết trời se lạnh của sớm mai hay buổi tối, bạn sẽ không khỏi mê mẩn trước vị dẻo thơm của bánh ướt nóng mới tráng, chút béo ngậy từ miếng thịt, lòng gà quyện trong vị nước mắm vừa phải thêm chút cay của ớt lẫn thơm nồng từ rau thơm.

Bánh mì xíu mại

Khi nhắc đến xíu mại, có lẽ mọi người liên tưởng ngay đến những viên xíu mại nho nhỏ có nước sốt tươi đỏ thật bắt mắt. Thế nhưng xíu mại Đà Lạt khi dọn ra có thể khiến thực khách giật mình vì nó khác rất nhiều so với tưởng tượng.

Xíu mại Đà Lạt cũng được làm từ thịt nạc quết khéo nên có độ dẻo dai vừa phải, nêm nếm vừa nên hương vị rất nhẹ nhàng. Với nước dùng ninh từ xương heo quyện với nước ngọt thanh từ thịt nạc viên, cộng thêm một chút hành lá thái nhuyễn trang trí khiến cho món xíu mại Đà Lạt trở nên rất thanh từ hình thức đến hương vị.

Khi dùng xíu mại với bánh mì, thường người ta sẽ cho thêm một chút sa tế để xíu mại hơi đỏ và hơi cay, thêm phần hấp dẫn. Thực khách có thể dùng thêm chút giá và ngò, bỏ vào chén xíu mại cho ngấm nước sốt rồi dùng sẽ rất ngon.

Cách dùng bánh mì với xíu mại ở Đà Lạt cũng khác biệt. Nếu như các món bánh mì xíu mại bình thường người ta bỏ xíu mại vào trong bánh mì thì ở Đà Lạt, thực khách có thể xé nhỏ bánh mì chấm với xíu mại hoặc có thể bỏ xíu mại vào bánh mì tùy thích.

Chè hé

Chè hé Đà Lạt – cái tên vừa nghe qua cứ ngỡ như một món chè đặc sản của Đà Lạt với một nguyên liệu thật khó hình dung. Tuy nhiên, chỉ khi thưởng thức rồi, thực khách mới vỡ lẽ ra rằng, gọi là chè hé bởi quán phục vụ chè chỉ hé cửa do tiết trời rất lạnh của Đà Lạt. Hơn nữa, vì vị trí của mình nên quán phải khép cửa để không gian dành cho khách thêm ấm cúng trong chiều Đà Lạt lộng gió.

Không biển hiệu và nằm khiêm tốn ở con dốc của đường 3/2 thành phố Đà Lạt, quán chè hé đã rất nhiều tuổi tồn tại một cách thân thuộc, gần gũi với người dân Đà Lạt lẫn du khách gần xa bằng thương hiệu khá mộc mạc. Ở đây, những món chè phục vụ gồm cả chè nóng và chè lạnh, chỉ có khoảng gần 10 loại được phục vụ như chè bắp, chè chuối, chè đậu…nhưng các món đều ngon, chế biến khéo léo với vị ngọt rất vừa, lại phục vụ bằng những chén chè nho nhỏ nên thực khách dùng hoài không ngán.

Điều đặc trưng làm cho chè hé trở nên nổi tiếng không chỉ bởi chi tiết “hé cửa” khá đặc trưng, mà còn bởi nét tiêu biểu thanh đạm nhẹ nhàng trong các món chè, khiến ai thưởng thức cũng ít nhiều cảm nhận cái hồn của Đà Lạt trong đó.

Cà phê Chồn

Cà phê chồn Đà Lạt đặc biệt bởi những hạt cà phê đã qua một quá trình nhai gặm của chồn, từ sự bào mòn bởi các enzym men tiêu hóa nơi dạ dày của nó, đã góp phần tạo nên hương vị rất đặc trưng của cà phê.

Hương vị đặc trưng này chứa đựng cả một hành trình khám phá thú vị và độc đáo. Khi thưởng thức cà phê chồn Đà Lạt, người ta có thể cảm nhận được cả vị bùi của đất, vị ngai ngái, vị dịu dàng của hương rừng, vị thơm nồng đậm đà của cà phê… Sự cảm nhận ấy hình thành từ tinh chất trong thành phẩm và cũng là những tinh tế của riêng mỗi người thưởng thức. Điếu đó là yếu tố quan trọng làm cho cà phê chồn càng thêm độc đáo và quý hiếm.

Hoàng Ngọc / Dân Trí