Nhiều ca mắc bệnh đậu mùa ở khỉ tại Anh khiến các nhà chức trách phải cung cấp vắc xin đậu mùa cho một số nhân viên y tế và những người khác có thể đã bị phơi nhiễm
Động thái này diễn ra sau khi một số trường hợp được xác nhận ở các khu vực châu Âu.
Đậu mùa ở khỉ là bệnh nhiễm vi rút hiếm gặp tương tự như bệnh đậu mùa ở người nhưng nhẹ hơn. Nó được ghi nhận lần đầu tiên ở Cộng hòa Dân chủ Congo vào những năm 1970. Số trường hợp mắc bệnh này ở Tây Phi đã tăng lên trong thập kỷ qua.
Các triệu chứng bao gồm sốt, đau đầu, phát ban trên da bắt đầu trên mặt và lan ra các phần còn lại của cơ thể. Có hai chủng chính: Chủng Congo, nặng hơn với tỷ lệ tử vong lên đến 10% và chủng Tây Phi, có tỷ lệ tử vong hơn 1%.
Lần đầu tiên được xác định ở khỉ, bệnh do vi rút thường lây lan khi tiếp xúc gần và phần lớn xảy ra ở Tây và Trung Phi. Nó hiếm khi lây lan ở những nơi khác, vì vậy loạt ca bệnh mới xảy ra bên ngoài lục địa này đã gây ra mối lo ngại.
Tại Vương quốc Anh, 9 trường hợp nhiễm chủng Tây Phi đã được báo cáo cho đến nay.
Người phát ngôn của Cơ quan An ninh Y tế Vương quốc Anh (UKHSA) nói không có vắc xin cụ thể cho bệnh đậu mùa ở khỉ, nhưng vắc xin đậu mùa cung cấp một số biện pháp bảo vệ.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), dữ liệu cho thấy vắc xin được sử dụng để diệt trừ bệnh đậu mùa cho người có hiệu quả chống lại bệnh đậu mùa ở khỉ lên đến 85%.
Người phát ngôn của UKHSA nói thêm: “Những người yêu cầu vắc xin đã được cung cấp nó”, nhưng không tiết lộ chi tiết cụ thể về số người đã được chủng ngừa đến nay.
Một số quốc gia có kho dự trữ lớn vắc xin đậu mùa như một phần của việc chuẩn bị cho đại dịch, bao gồm cả Mỹ.
Hôm 19.5, nhà sản xuất dược phẩm Bavarian Nordic có trụ sở tại thủ đô Copenhagen (Đan Mạch) thông báo đã ký hợp đồng với một quốc gia châu Âu để cung cấp vắc xin đậu mùa có tên Imvanex, nhằm đối phó với đợt bùng phát bệnh đậu mùa ở khỉ.
Lan rộng ở châu Âu
Trường hợp đầu tiên ở châu Âu được xác nhận vào ngày 7.5 ở một người trở về Anh từ Nigeria, nơi bệnh đậu mùa ở khỉ lưu hành.
Kể từ đó, Bồ Đào Nha đã ghi nhận 14 ca và Tây Ban Nha đã xác nhận 7 trường hợp. Mỹ và Thụy Điển cũng báo cáo 1 ca bệnh. Các nhà chức trách Ý đã xác nhận 1 trường hợp và hai ca nghi ngờ.
Một số vụ bùng phát bệnh đậu mùa khỉ ở châu Phi đã được ngăn chặn trong đại dịch COVID-19 trong khi sự chú ý của thế giới hướng đến những nơi khác, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh châu Phi cho biết hôm 19.5.
"Tuy nhiên, chúng tôi lo ngại về nhiều quốc gia bên ngoài, đặc biệt là ở châu Âu, đang chứng kiến những đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ này. Sẽ rất hữu ích nếu những kiến thức được chia sẻ về nguồn gốc của những đợt bùng phát này thực sự là gì", Ahmed Ogwell Ouma, quyền Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh châu Phi, nói.
Trong khi đó, tại Anh, UKHSA nhấn mạnh rằng các ca bệnh đậu mùa ở khỉ gần đây chủ yếu là nam giới tự nhận là đồng tính nam, song tính hoặc nam quan hệ tình dục đồng giới.
Anne Rimoin, Giáo sư dịch tễ học tại Đại học California tại thành phố Los Angeles (Mỹ), nói sự gia tăng bất thường các ca bệnh đậu mùa ở khỉ bên ngoài châu Phi có thể gợi ý một phương thức lây lan mới hoặc sự thay đổi của vi rút.
Jimmy Whitworth, giáo sư y tế công cộng quốc tế tại Trường Vệ sinh và Y học Nhiệt đới London (Anh), cảnh báo: “Điều này sẽ không gây ra đại dịch toàn quốc như COVID-19 đã làm, nhưng đó là đợt bùng phát nghiêm trọng của một căn bệnh nghiêm trọng và chúng ta nên xem xét nó một cách nghiêm túc".
Tại sao xảy ra lúc này?
Một kịch bản có thể xảy ra đằng sau sự gia tăng các ca bệnh đậu mùa ở khỉ là gia tăng du lịch khi các hạn chế COVID-19 được dỡ bỏ.
Jimmy Whitworth cho biết: “Giải thiết của tôi là có rất nhiều điều về miền Tây và Trung Phi, du lịch đã trở lại, và đó là lý do tại sao chúng ta thấy nhiều trường hợp hơn”.
Bệnh đậu mùa ở khỉ khiến các nhà vi rút học phải cảnh giác vì nó thuộc họ đậu mùa, dù ít gây ra bệnh nghiêm trọng hơn.
Bệnh đậu mùa đã được xóa sổ bằng cách tiêm vắc xin vào năm 1980 nhưng việc tiêm phòng đã bị loại bỏ dần. Các chiến dịch tiêm chủng kết thúc đã dẫn đến sự gia tăng các ca bệnh này, theo Anne Rimoin - Giáo sư dịch tễ học tại Đại học California tại Los Angeles (Mỹ).