Nhà máy xơ sợi 7.000 tỉ khởi động lại sau 3 năm 'đắp chiếu'

Công ty CP Hóa dầu và Xơ sợi Dầu khí (PVTEX) mới đây cho biết Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) và Tổng Công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí (PVFCCo) đã phê duyệt kế hoạch khởi động một phần Nhà máy Xơ sợi (NMXS) Đình Vũ.

Theo báo cáo của lãnh đạo PVTEX, thời gian qua, công ty đã đánh giá hồ sơ đề xuất của các đối tác quan tâm đến NMXS Đình Vũ và đã tìm được một liên doanh gồm 3 doanh nghiệp của Việt Nam, Singapore, Ấn Độ có uy tín, năng lực và kinh nghiệm sản xuất kinh doanh xơ sợi tổng hợp tại Việt Nam và trên thế giới. Liên doanh thể hiện thiện chí, mong muốn hợp tác và đưa ra các điều kiện để đưa nhà máy vận hành ổn định, lâu dài và hiệu quả. Cụ thể:

Thứ nhất, Chính phủ bảo đảm về pháp lý và bảo đảm trên thực tế quyền hợp tác, quản lý, vận hành nhà máy ổn định, không bị trì hoãn, gián đoạn hoặc ảnh hưởng khác gây ra bởi bất cứ bên nào, bao gồm các chủ nợ, các bên cho vay, nhà thầu, người lao động của PVTEX… Đây là điều kiện tiên quyết, bởi bất cứ một doanh nghiệp nào khi bỏ ra hàng trăm tỉ đồng đầu tư cũng yêu cầu sự bảo đảm và lo ngại sẽ bị mất vốn bởi các yếu tố ngoài kiểm soát, thay đổi cơ chế. Đây cũng là điểm yếu cố hữu mà các nhà đầu tư nước ngoài đánh giá về môi trường đầu tư Việt Nam, đó là sự thiếu ổn định về cơ chế, có quá nhiều cơ quan quản lý Nhà nước can thiệp và quá nhiều đợt thanh tra, kiểm tra đối với doanh nghiệp.

Thứ hai, các nhà đầu tư cũng yêu cầu được xem xét khả năng cho phép bao tiêu sản phẩm Paraxylene (PX) tại Dự án Lọc hóa dầu Nghi Sơn. Đây là nguyên liệu cơ bản để chế tạo PTA (1 trong 2 nguyên liệu đầu vào chủ yếu của các nhà máy xơ sợi tổng hợp). Đặc biệt, về quyền bao tiêu sản phẩm PX, các đối tác của NMXS Đình Vũ cam kết sẽ đồng ý với các điều khoản, điều kiện tương tự như Dự án Lọc hóa dầu Nghi Sơn đã ký hợp đồng bán PX cho các đối tác khác (IKC, Mitsui...).

Hiện nay, các nhà máy lọc hóa dầu của Việt Nam chưa có đủ điều kiện và công nghệ chế biến từ PX sang sản phẩm PTA. Vì vậy, chỉ khi hoàn thành mở rộng và nâng cấp Nhà máy Lọc dầu Dung Quất (dự kiến vào năm 2021) mới có đủ điều kiện để sản xuất nguyên liệu PTA cho nhà máy xơ sợi tổng hợp. Mặt khác, liên doanh cũng đề nghị được hưởng quyền bao tiêu khoảng 50% sản lượng Polypropylene của Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) với các điều kiện mua bán tương tự như BSR đang áp dụng bán cho các công ty khác trong PVN.

Các đối tác cũng đề nghị các cổ đông PVTEX xem xét tăng thời hạn hợp tác dài hạn, tối thiểu là 5 năm, trong đó 3 năm không tính khấu hao tài sản cố định và 2 năm tiếp theo sẽ cùng xem xét chi phí khấu hao một phần tài sản cố định nếu sản xuất có lãi; Chấp thuận cho đối tác được quyền ưu tiên mua cổ phần của PVTEX trong trường hợp PVTEX cổ phần hóa hoặc PVN thoái vốn tại PVTEX; Được hưởng quyền ưu tiên khi chào bán đầu tiên cổ phần của PVTEX theo hình thức bán chỉ định với số lượng cổ phần được ưu tiên mua không thấp hơn 25% tổng số cổ phần chào bán. Theo kế hoạch, cuối tháng 3.2018, PVTEX sẽ chạy lại 3 máy của phân xưởng kéo sợi (POY).

Nhà máy Xơ sợi Đình Vũ của PVTEX do PVN nắm giữ trên 75% vốn cổ phần, tổng vốn đầu tư lên tới 325 triệu USD (tương đương gần 7.000 tỉ đồng) nhưng từ khi chạy thử và vận hành vào tháng 5.2014 đã liên tục đối mặt với việc không bán được hàng, tạm dừng sản xuất.

Sau khi vận hành khoảng 7 tháng, dự án đã lỗ hơn 1.085 tỉ đồng, doanh thu không đủ bù chi phí tối thiểu. Theo báo cáo, PVN đang phải gánh chịu toàn bộ khoản công nợ đã vay để thực hiện dự án cũng như khoản lỗ trên 3.000 tỉ đồng của nhà máy.