Người Việt đi du lịch dịp Tết nhiều hay ít?

Trước tết Mậu Tuất, TTO có thăm dò 9.533 bạn đọc với câu hỏi “Tết Nguyên Đán này bạn làm gì?”. Có 5% chọn du lịch trong nước và 4,4% chọn du lịch nước ngoài. Như vậy, cứ 100 người, chỉ có hơn 9 người chọn đi du lịch. Kết quả làm một số người bất ngờ vì cho rằng tỉ lệ người chọn đi du lịch dịp Tết cao hơn nhiều.

Là dân làm du lịch hàng chục năm, tôi đọc thông tin và rất mừng vì chỉ có 9,4% bạn đọc chọn đi du lịch ngày Tết. Có người tưởng là tôi mừng vì nhiều người biết giữ gìn truyền thống Tết của cha ông để lại. Có người còn phê phán, mỗi năm chỉ có 3 ngày Tết, là dịp sum họp gia đình, nỡ nào bỏ đi chơi? Tôi không dám có ý kiến về sự chọn lựa của từng người, từng gia đình vì “Mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà một cảnh”. Có khi cái vô lý của người này là hợp lý của người kia.

Mỗi năm chỉ một dịp Tết, việc này không ai phủ nhận. Nhưng đây là dịp cả nhà cùng được nghỉ tương đối dài. Chí ít cũng 5 - 7 ngày. Các ngày lễ khác, dù gộp cả ngày Thống nhất đất nước 30/4 và Quốc tế Lao động 1/5 cũng chỉ được 2 ngày chính thức. Hè, dịp du lịch lý tưởng thì chỉ có học trò được nghỉ. Ngày thường, cha mẹ có thể xin nghỉ phép nhưng cũng không đơn giản nếu cả hai cùng đi làm. Chưa kể các hộ kinh doanh không thể đóng cửa đi chơi, trừ mấy ngày Tết. Do vậy, thiên hạ đi chơi nhiều nhất vào dịp Tết là điều dễ hiểu.

Theo tôi, con số 9,4% người dân đi du lịch vào dịp Tết là quá nhiều. Số liệu này chỉ tập trung vào những người đọc báo. Nếu mở rộng cho người dân, đoan chắc tỉ lệ không vượt quá 6%. Tỉ lệ đi du lịch quốc tế là 4,4%; gần bằng du lịch nội địa là 5% nói lên thành phần tương đối có điều kiện. Bình quân tỉ lệ du lịch quốc tế (outbound) là 30% và 70% là du lịch nội địa, dù chỉ tính khách lưu trú, không kể khách tham quan đi và về trong ngày. Số khách đi chơi xuyên Tết, giao thừa và mấy ngày tết không có ở nhà chiếm tỉ lệ rất nhỏ. Bắt đầu từ trưa ngày mồng 1, và cao điểm là từ mồng 2 đến mồng 4. Thời điểm này, giá tour tăng cao. Tour nội địa tăng từ 20 – 40%, tour nước ngoài tăng từ 40 – 60%, có những tour tăng hơn 100o/o. Mỗi năm có 365 ngày, chỉ mấy ngày Tết mà hơn 9% dân số đi du lịch là không ít chút nào. Điều này chỉ diễn tra ở các nước ăn Tết theo lịch Mặt trăng (Lunar). Thiên hạ đi chơi quanh năm, nhiều nhất là mùa Hè (con cái được nghỉ học) và mùa Đông (để trốn lạnh) chứ không tập trung vào dịp tết và 30/4 như Việt Nam.

Thực tế, mới khoảng 6% dân số “đồng khởi” du lịch vào dịp Tết là đã khủng hoảng dịch vụ, cả trong lẫn ngoài nước, nhất là mấy nước có chung Tết (Việt Nam, Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc, Hồng Kong…) hoặc có nhiều khách Trung Quốc (Singapore, Campuchia, Thái Lan…). Gần như công ty nào cũng có sự cố về dịch vụ. Chỉ khác nhau là cách giải quyết và khắc phục hậu quả. Dù biết đi chơi đông, cầu vượt quá cung ắt phát sinh nhiều chuyện nhưng không còn sự lựa chọn nào khác vì chỉ có thể đóng cửa quán xá, cửa hiệu vào mấy ngày Tết để đi chơi. Dù giá tour nước ngoài tăng cao hơn nhưng vẫn được nhiều người chọn lựa vì an tâm hơn. Sự cố, nếu có cũng ít hơn và đặc biệt là không sợ chặt chém. Cũng cần nói thêm, nạn chặt chém và ép giá dịch vụ chỉ xảy ra ở Việt Nam với các nhóm khách tự đi, với các dịch vụ tự túc ngoài chương trình. Đây là bệnh trầm kha vào những dịp tết lễ, ngày càng nặng và chưa có thuốc đặc trị.

Tết đi du lịch hay ở nhà thăm thú bà con, bạn bè đều tốt cả. Không nên cực đoan phê phán người khác quan điểm, kiểu cho mình lúc nào cũng đúng. Du lịch, có thể đi quanh năm. Sum họp gia đình, tưởng nhớ tổ tiên, thăm hỏi người thân cũng có thể làm quanh năm chứ không chỉ đợi Tết. Du lịch ngày thường, giá rẻ mà chất lượng cao hơn. Thể hiện tình cảm của mình với ông bà cha mẹ và người thân vào ngày thường càng có giá trị. Cũng có thể kết hợp cả hai nhu cầu bằng cách rút ngắn Tết để đi du lịch. Cách nào cũng được. Miễn sao người trong cuộc cảm thấy vui, thoải mái, không phiền tới người khác là được.

Du lịch luôn tự hào vì ngành mình lương thiện nhất, còn người trong ngành có lương thiện hay không là chuyện khác. Dân du lịch luôn cầu mong cho mọi người có nhiều sức khỏe và phát tài. Có khỏe mạnh và rủng rỉnh tiền bạc thì mới đi du lịch nhiều được, tạo thêm công ăn việc làm và thu nhập cho ngành và cho đất nước.