‘Người thân’ tiêu cực, Thủ tướng Israel có biết?

Theo báo New York Times (NYT) ngày 5.9, ‘người thân’ của Thủ tướng Benjamin Netanyahu là người anh em họ David Shimron, cũng là luật sư riêng của ông Netanyahu.

Shimron, còn là đại diện của hãng đóng tàu ngầm Thyssenkrupp (Đức) tại Israel, đã bị bắt.Hai anh em họ Netanyahu và Shimron đều kịch liệt phủ nhận cáo buộc họ thông đồng với nhau.

Shimron bị nghi ‘dựa hơi’ người anh em họ để thúc giục chính quyền mua 3 tàu ngầm của hãng này, mặc kệ sự phản đối của các quan chức Bộ Quốc phòng.Một cựu quan chức bộ này cáo buộc Shimron gây áp lực để hủy giao kèo mua tàu của một hãng thầu, thay vào đó là mua tàu ngầm của Thyssenkrupp.

Số tàu ngầm trị giá khoảng 1,5 tỉ USD, dự kiến sẽ được hoàn tất trong 10 năm, giúp Israel thay thế đội tàu cũ. Chúng được cho là có khả năng phóng tên lửa mang đầu đạn hạt nhân, sẽ là vũ khí giúp Israel thực hiện cuộc tấn công trả đũa nếu bị tấn công trước bằng vũ khí hạt nhân.

Trong cuộc họp nội các hôm 20.11.2016, Thủ tướng Netanyahu tuyên bố bảo vệ hợp đồng mua tàu này, cho rằng số tàu trên sẽ giúp Israel có thể tự vệ trước kẻ thù, theoThe Guardian.

Lính hải quân cột neo tàu ngầm mới mua

Theo NYT, hiện ông Netanyahu không phải là nghi phạm trong vụ ‘tai tiếng tàu ngầm’, nhưng phe đối lập nói các nhà phân tích nói từ số nghi phạm mở rộng - gồm luật sư riêng David Sharan (từng là chánh văn phòng chính phủ từ cuối năm 2014 đến 2016) bị bắt hôm 3.9, chắc chắn ông Netanyahu phải biết vụ ‘người thân’ dính líu tiêu cực.

Cùng ngày 3.9, cựu tư lệnh hải quân Israel và một cựu chỉ huy đặc nhiệm hải quân bị bắt.Qua ngày 4.9, một cựu nghị sĩ, một bộ trưởng và một cố vấn của Bộ trưởng năng lượng cũng bị bắt. Một cựu phó chủ tịch Hội đồng an ninh quốc gia Israel cũng bị bắt. Người này được ông Netanyahu chọn làm chủ tịch nhưng ông ta không nhận chức vì dính líu cuộc điều tra một vụ việc khác.

Những vụ bắt giữ này từ lời chứng của một điệp viên Israel tên là Michael Ganor, người chuyển thành nhân chứng số 1 hồi mùa hè 2017.

Dân Israel rất quan tâm tới vụ tai tiếng này. Ngoài mối lo ngại tham nhũng “bén rễ” dưới thời vị Thủ tướng nhiều tai tiếng, nhiều người lo ngại nó gây an nguy cho an ninh quốc gia và sự minh bạch của quân đội, lực lượng được tôn trọng ở Israel.

Barak Ravid, nhà báo của tờ Haaretz (Israel) viết bình luận ngày 4.9: “Nếu Thủ tướng Netanyahu biết vụ sai trái, thì đây là sự vi phạm các quyđịnh đạo đức. Mặt khác, nếu toàn bộ vụ việc diễn ra sau lưng Netanyahu, thì Thủ tướng không biết chuyện gì xảy ra quanh mình, và ông ta vô tình tập hợp những kẻ tham nhũng quanh mình, chỉ định họ nắm giữ các chức vụ cao và nhạy cảm trong chính quyền. Khó mà quyết khả năng nào tệ hơn”.

Moshe Negbi, nhà bình luận các vấn đề pháp lý của Đài phát thanh Israel, nói: “Đây là một vụ án nghiêm trọng, liên quan sự sống chết và hối lộ, về an ninh quốc gia, có lẽ vì chuyện buông lỏng an ninh quốc gia và đầu tư lãng phí tiền dân đóng thuế để thỏa mãn lòng tham của con người. Nếu đúng là có người nhận hối lộ, những người đưa tiền để Thủ tướng ra những quyết định, thì phải cảm ơn mối quan hệ người thân của họ với Thủ tướng”.

Một quan chức cấp cao đề nghị giấu tên vì ‘chuyện tế nhị, nhạy cảm’, nói: việc cố đổ trách nhiệm cho Thủ tướng không biết chuyện ông không liên quan là “bất công”.

Vị này đề nghị kiên nhẫn, vì không ai biết những gì đã xảy ra.