Mỹ kêu gọi ngừng bán thiết bị sản xuất chip tiên tiến ASML cho Trung Quốc, Hà Lan phản kháng

Thêm bằng chứng về sự phản kháng của Hà Lan trước những nỗ lực từ Mỹ nhằm cắt đứt Trung Quốc khỏi công nghệ bán dẫn.

Hà Lan là quê hương của ASML Holding NV, công ty thống trị thị trường thiết bị sản xuất chip tiên tiến độc nhất vô nhị. Cụ thể hơn, ASML Holding NV là công ty độc quyền toàn cầu trong việc cung cấp các hệ thống in thạch bản cực tím, những chiếc máy lớn có giá từ 160 triệu USD mỗi chiếc và được sử dụng bởi TSMC (nhà sản xuất chip theo hợp đồng số 1 thế giới), Samsung Electronics, Intel... để tạo ra mạch của chip máy tính.

Vì thế, ASML Holding NV đã trở thành trọng tâm trong nỗ lực hạn chế Trung Quốc của chính phủ Mỹ.

Hôm 22.11, Bộ trưởng Ngoại thương Hà Lan - Liesje Schreinemacher nói rằng Hà Lan sẽ đưa ra quyết định của riêng mình liên quan đến việc bán thiết bị sản xuất chip từ ASML Holding NV cho Trung Quốc trong bối cảnh các cuộc đàm phán về quy tắc thương mại với Mỹ và các đồng minh khác.

“Điều quan trọng là chúng ta phải bảo vệ lợi ích của chính mình - an toàn quốc gia, nhưng cũng là lợi ích kinh tế của chúng ta. Nếu chúng tôi đưa thứ đó vào một giỏ hàng của Liên minh châu Âu rồi đàm phán với Mỹ, cuối cùng hóa ra chúng tôi cung cấp máy in thạch bản cực tím sâu cho Mỹ, chúng tôi còn tệ hơn”, Liesje Schreinemacher nói với các nhà làm luật tại Quốc hội ở thành phố The Hague (Hà Lan).

Hệ thống tia cực tím sâu là máy sản xuất chip tiên tiến thứ hai mà ASML Holding NV (có trụ sở tại thành phố Veldhoven, Hà Lan) sản xuất. Thiết bị này được yêu cầu để tạo ra nhiều loại chất bán dẫn.

Phát ngôn từ Liesje Schreinemacher dường như cho thấy sự phản đối ngày càng tăng của Hà Lan với việc Mỹ kêu gọi nước này hợp tác về kiểm soát xuất khẩu nhằm làm suy yếu tham vọng của Trung Quốc trong việc xây dựng ngành công nghiệp chip trong nước và cải thiện khả năng quân sự. Hà Lan muốn duy trì quyền tiếp cận Trung Quốc với tư cách là một thị trường lớn.

Tuần trước, Liesje Schreinemacher nói Mỹ không nên mong đợi Hà Lan chắc chắn sẽ áp dụng các hạn chế xuất khẩu với Trung Quốc.

Dù ASML Holding NV chưa bán bất kỳ máy in thạch bản cực tím tiên tiến nhất nào cho Trung Quốc vì chính phủ Hà Lan từ chối cấp giấy phép cho nó dưới áp lực của Mỹ, công ty vẫn có thể bán các hệ thống sản xuất chip kém tinh vi hơn cho cường quốc châu Á này.

Tuy nhiên, các quan chức Mỹ đã gây áp lực buộc chính phủ Hà Lan cấm bán máy in thạch bản nhúng, loại thiết bị tiên tiến nhất trong dòng sản phẩm cực tím sâu của ASML Holding NV, trang Bloomberg News đưa tin.

Chính quyền Biden nỗ lực để kêu gọi các đồng minh, gồm cả Hà Lan và Nhật Bản, áp dụng các biện pháp sâu rộng mà họ đã công bố vào đầu tháng 10 để cấm bán nhiều thiết bị sản xuất chip hơn cho Trung Quốc.

Hà Lan là chìa khóa của cuộc đấu tranh vì ASML là một trong số ít các công ty thống trị thị trường thiết bị sản xuất chất bán dẫn. Các công ty cùng ngành như ASML gồm Tokyo Electron Ltd (Nhật Bản), Applied Materials Inc, Lam Research Corp và KLA Corp ở Mỹ.

Các quan chức cấp cao của Mỹ, gồm cả Alan Estevez - Thứ trưởng phụ trách thương mại của ngành công nghiệp và an ninh, sẽ đến Hà Lan trong tháng này để thảo luận về các biện pháp kiểm soát xuất khẩu. Tuy nhiên, một thỏa thuận ngay lập tức có thể sẽ không được đưa ra từ các cuộc đàm phán, trang Bloomberg News đã đưa tin.

Các nhà đàm phán của Liên minh châu Âu (EU) đang giải quyết một số vấn đề thương mại gây tranh cãi với Mỹ. Các quốc gia, đặc biệt là Pháp, nói các biện pháp này có thể gây thiệt hại cho những nền kinh tế châu Âu và tăng khả năng đệ đơn khiếu nại lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

Những vấn đề này sẽ là một chủ đề của cuộc trò chuyện vào đầu tháng 12 tại Hội đồng Thương mại và Công nghệ, một cuộc họp cấp cao giữa các quan chức EU và Mỹ.

Trong khi đó, Trung Quốc đang nỗ lực để đảm bảo các quốc gia khác không tuân theo yêu cầu của Mỹ. Trong cuộc họp thượng đỉnh G20 hôm 15.11, Chủ tịch Trung Quốc - Tập Cận Bình đã hối thúc Thủ tướng Hà Lan - Mark Rutte tránh làm gián đoạn thương mại toàn cầu.

Ông Tập Cận Bình nói với Mark Rutte: “Chúng ta phải phản đối việc chính trị hóa các vấn đề kinh tế, thương mại và duy trì sự ổn định của chuỗi công nghiệp và chuỗi cung ứng toàn cầu”.

Nhà lãnh đạo Hà Lan cũng đã đến thăm Hàn Quốc vào tuần trước để thảo luận về các vấn đề công nghệ và làm sâu sắc hơn quan hệ chip.

ASML ít bị tác động khi Mỹ trừng phạt Trung Quốc

ASML Holding NV đã báo cáo doanh thu và lợi nhuận quý 3/2022 tốt hơn dự kiến ​​cùng với các đơn đặt hàng mới kỷ lục, giúp thúc đẩy cổ phiếu của công ty.

ASML Holding NV nói rằng việc Mỹ hạn chế xuất khẩu các chip cao cấp mới nhất sang Trung Quốc không tác động nhiều đến hoạt động kinh doanh của công ty.

ASML không tạo ra chip. Thay vào đó, công ty bán máy in thạch bản cực tím cho các nhà sản xuất chất bán dẫn để tạo ra những chip tiên tiến nhất. ASML là công ty duy nhất trên thế giới chế tạo những chiếc máy như vậy, mang lại cho họ độc quyền trên thực tế với phân khúc này trong chuỗi cung ứng. Qua đó, ASML trở thành một trong những công ty quan trọng nhất trong ngành bán dẫn.

ASML cho biết doanh thu quý 3/2022 đạt 5,77 tỉ euro (5,6 tỉ USD), vượt qua dự báo của các nhà phân tích là 5,41 tỉ euro, theo hãng tin Reuters. Đó là mức tăng 10% so với cùng kỳ năm ngoái. Tổng lợi nhuận ròng của ASML đạt 1,7 tỉ euro so với dự báo 1,42 tỉ euro, giảm 2,2% so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng cao hơn quý 2/2022.

Cổ phiếu các công ty chip đã bị sụt giảm vào năm 2022 trong bối cảnh tăng trưởng chậm lại ở Samsung Electronics và Micron Technology khi sự bùng nổ chất bán dẫn chạm ngưỡng.

Peter Wennink, Giám đốc điều hành ASML, cho biết “thị trường không chắc chắn do một số lo ngại kinh tế vĩ mô toàn cầu bao gồm cả lạm phát, niềm tin của người tiêu dùng và nguy cơ suy thoái”.

Ông Peter Wennink nói khách hàng đang tập trung vào các kế hoạch mở rộng công suất dài hạn hơn là tình hình kinh tế suy thoái và yếu kém hiện tại ở các thị trường cuối như smartphone, máy tính cá nhân hoặc chip nhớ.

"Nhu cầu tổng thể với hệ thống sản xuất chip của chúng tôi tiếp tục mạnh mẽ. Điều này dẫn đến lượng đặt hàng kỷ lục trong quý 3 khoảng 8,9 tỉ euro", ông nói trong một tuyên bố hôm 19.10.

Trước đó, ASML Holdings và Lam Research đang cố gắng tuân thủ các hạn chế thương mại mới nhất của Mỹ với Trung Quốc (được công bố hôm 7.10) bằng cách rút các kỹ sư Mỹ ra khỏi hoạt động của họ ở nước này.

ASML đưa ra một bản ghi nhớ nội bộ yêu cầu nhân viên Mỹ của mình, bao gồm cả những người có thẻ xanh, không được phục vụ trực tiếp hoặc gián tiếp cho khách hàng ở Trung Quốc cho đến khi có thông báo mới.

Động thái này nhằm giải quyết vấn đề tuân thủ yêu cầu mới từ chính quyền Biden hạn chế sự tham gia của người Mỹ vào các cơ sở chip tiên tiến ở Trung Quốc.

Lam Research (nhà cung cấp thiết bị chế tạo đĩa bán dẫn) cùng KLA Corp (cung cấp hệ thống kiểm soát quy trình cho ngành bán dẫn) đã rút các kỹ sư Mỹ ra khỏi việc hỗ trợ thiết bị cho khách hàng Trung Quốc, bao gồm cả Yangtze Memory Technologies Company (nhà sản xuất chip nhớ hàng đầu Trung Quốc), theo một báo cáo của trang Wall Street Journal.

Các hạn chế mới nhất dự kiến ​​sẽ giáng đòn mạnh vào ngành công nghiệp bán dẫn Trung Quốc vì các kỹ sư và lãnh đạo có hộ chiếu hoặc quốc tịch Mỹ đóng vai trò quan trọng trong ngành công nghiệp chip đang phát triển của Trung Quốc.

Wang Lifu, nhà phân tích tại công ty tư vấn bán dẫn ICWise có trụ sở ở Thượng Hải, cho biết nhà cung cấp như ASML và KLA Corp cũng như các khách hàng Trung Quốc của họ sẽ bị ảnh hưởng.

ASML hoạt động tại Trung Quốc vào năm 2000, hiện sở hữu 12 văn phòng ở quốc gia này.

Được thành lập vào năm 1980, Lam Research là nhà cung cấp thiết bị chế tạo đĩa bán dẫn có trụ sở tại Thung lũng Silicon (Mỹ), với người sáng lập David K. Lam là kỹ sư gốc Trung Quốc, từng làm việc tại Xerox, Hewlett-Packard và Texas Instruments.

Theo trang web của công ty, Trung Quốc là một thị trường quan trọng với Lam Research và họ vẫn có một số cơ hội việc làm ở Thượng Hải, từ kỹ sư dịch vụ hiện trường đến kỹ thuật viên công nghệ.

Shen Bo, Phó chủ tịch cấp cao ASML kiêm Giám đốc tại Trung Quốc, cho biết công ty đã tăng số lượng nhân sự địa phương từ dưới 500 vào năm 2017 lên hơn 1.500 vào cuối tháng 8, theo trang Outlet Jiemian News.