Mất 5 năm đàm phán, lô vải đầu tiên 'lỡ hẹn' sang Nhật vì COVID-19

Theo kế hoạch, tháng 5.2020 sẽ là lần đầu tiên quả vải tươi của Việt Nam sẽ được xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản. Đây là thị trường “khó tính”, phải mất 5 năm Việt Nam mới đàm phán xuất khẩu được.

Tuy nhiên, phía Nhật Bản vừa cho biết không thể cử chuyên gia của Cục Bảo vệ thực vật Nhật Bản sang Việt Nam để kiểm tra, công nhận hệ thống xử lý khử trùng quả vải tươi xuất khẩu của Việt Nam do tác động của dịch bệnh COVID-19. Do vậy, việc xuất khẩu quả vải tươi của Việt Nam lần đầu tiên sang thị trường Nhật Bản sẽ không thể triển khai trong vụ thu hoạch vải năm 2020.

Trước tình hình này, Bộ Công Thương đã có văn bản gửi hai Sở Công Thương Hải Dương và Bắc Giang thông tin về vụ việc nêu trên, đồng thời tìm hướng giải quyết, tháo gỡ khó khăn để quả vải tiếp tục được xuất khẩu vào thị trường Nhật Bản.

Theo đó, lãnh đạo Bộ Công Thương đã có công văn đề nghị Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản làm việc với Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Nhật Bản để thuyết phục phía Nhật xem xét các giải pháp khác thay cho việc phải cử chuyên gia sang Việt Nam kiểm tra cơ sở khử trùng như: tạm thời ủy quyền cho các tổ chức giám định độc lập tại Việt Nam thực hiện việc này trong thời gian trước mắt hoặc phối hợp với Bộ NN&PTNT Việt Nam thực hiện các biện pháp kiểm tra từ xa (kiểm tra trên hồ sơ và kiểm tra thông qua truyền hình trực tiếp các cơ sở khử trùng).

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam cũng đã có công thư gửi Bộ trưởng Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản đề nghị thúc đẩy Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Nhật Bản xem xét các biện pháp đặc biệt, sáng tạo trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 để tháo gỡ khó khăn cho xuất khẩu quả vải tươi vào Nhật Bản phù hợp với tinh thần Tuyên bố chung Nhật Bản – ASEAN về Sáng kiến phục hồi kinh tế ứng phó với dịch COVID-19.

Bộ Công Thương cũng đề nghị các Sở Công Thương địa phương nắm bắt thông tin và phổ biến kịp thời cho các đơn vị, doanh nghiệp liên quan. Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, địa phương liên quan của cả hai nước để tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn cho xuất khẩu quả vải tươi của Việt Nam sang Nhật Bản.

Xác định khó khăn trong việc xuất bán sang các thị trường tiềm năng lúc dịch COVID-19 diễn biến căng thẳng, tỉnh Bắc Giang vào cuối tháng 4 vừa qua cho biết đã chuẩn bị 3 kịch bản để tiêu thụ 160.000 tấn vải thiều năm nay, trong đó chủ yếu là kích cầu thị trường nội địa.

Ông Dương Văn Thái - Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang cho biết tỉnh đã xây dựng 3 kịch bản đối với việc tiêu thụ vải thiều. Thứ nhất là xuất khẩu được sang các thị trường truyền thống và mở rộng thị trường mới; Thứ hai là khó khăn nhưng vẫn có thể xuất khẩu được; Thứ ba là không xuất khẩu được.

Ông Trần Quang Tấn - Giám đốc Sở Công Thương Bắc Giang cho biết thị trường nội địa và thị trường Trung Quốc vẫn được xác định là những thị trường chính. Nếu dịch bệnh vẫn tiếp tục, giá vải và sản lượng xuất khẩu dự kiến giảm, Bắc Giang đẩy mạnh các biện pháp sơ chế, chế biến và bảo quản quả vải như sấy khô, ép nước… đồng thời, thực hiện xúc tiến trực tuyến.

Tỉnh cũng đã liên hệ sớm hơn với các đầu mối Trung Quốc để có phương án tiêu thụ phù hợp. Đối với thị trường trong nước, Bắc Giang tiếp tục chú trọng đưa vải thiều vào hệ thống siêu thị, các chợ đầu mối và thị trường phía Nam.

Trước đó, để chuẩn bị cho lô vải thiều tươi đầu tiên cho xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản, tỉnh Bắc Giang đã phối hợp với Cục Bảo vệ thực vật chọn và đề nghị phía Nhật Bản chấp thuận 19 mã số vùng trồng với diện tích 103 ha, sản lượng ước đạt 600 tấn ở huyện Yên Thế và Lục Ngạn.

Năm nay, diện tích vải thiều toàn tỉnh Bắc Giang là 28.126 ha, sản lượng ước đạt khoảng 160.000 tấn. Trong đó, vải sớm khoảng 6.000 ha, sản lượng ước đạt 45.000 tấn; vải thiều chính vụ diện tích 22.126 ha, sản lượng ước đạt khoảng 115.000 tấn. Thời gian thu hoạch vải sớm tập trung từ ngày 10.5 đến ngày 10.6; vải chính vụ thu hoạch từ ngày 10.6 đến ngày 20.7.

Tuyết Nhung