Trong phiên tòa luận tội Tổng thống Donald hôm 21.1, các thành viên của Thượng viện Mỹ do Đảng Cộng hòa kiểm soát đã bỏ phiếu bác bỏ các yêu cầu gọi thêm nhân chứng và bằng chứng của phe Dân chủ tại Hạ viện.
Chánh án Tòa án tối cao John Roberts làm chủ tọa phiên tòa được truyền hình trực tiếp cho mọi người dân Mỹ quan sát. Ngay sau khi ông Robert công bố các thủ tục tố tụng để bắt đầu phiên tòa xem xét bãi nhiệm, các đại diện đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ bắt đầu tranh cãi quyết liệt về các quy tắc cho phiên xử.
Quá trình tố tụng bắt đầu với nhóm luật sư của Tổng thống Trump ủng hộ các quy định cơ bản cho phiên tòa được đề xuất bởi Lãnh đạo đa số Thượng viện Mitch McConnell. Các quy tắc này bao gồm việc không cho phép triệu tập nhân chứng hoặc tài liệu quan trọng, trong khi mỗi bên trình bày lập luận của mình, một động thái được cho là mở đường cho một phiên tòa nhanh chóng và không có thêm lời khai, bằng chứng mới.
Vấp phải phản ứng từ phe Dân chủ cũng như từ chính các thành viên phe Cộng hòa, ông McConnell đã thay đổi một số quy định. Mỗi bên bao gồm nhóm công tố viên đại diện của đảng Dân chủ và các luật sư của ông Trump sẽ có 24 tiếng tranh luận kéo dài trong 3 ngày, thay vì lịch trình 2 ngày như ban đầu (tức 8 tiếng/ngày thay vì 12 tiếng/ngày).
Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện, ông Adam Schiff, người dẫn đầu cuộc điều tra xem xét bãi nhiệm ông chủ Nhà Trắng của phe Dân chủ, đã tóm tắt các cáo buộc chống lại ông Trump bao gồm lạm quyền và cản trở quốc hội, liên quan đến cáo buộc ông chủ Nhà Trắng ép Ukraine điều tra cựu Phó tổng thống Joe Biden, đối thủ tiềm tàng của ông trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 năm nay. Ông Schiff cho rằng tổng thống đã có hành vi sai trái đến mức phải xem xét bãi nhiệm theo quy định của Hiến pháp.
Trong khi đó, người dẫn đầu đội ngũ pháp lý bảo vệ cho Tổng thống Trump, cố vấn Nhà Trắng Pat Cipollone, đã công kích cơ sở của hai điều khoản luận tội chống lại tổng thống và nói rằng đảng Dân chủ không đáp ứng đủ tiêu chuẩn của Hiến pháp Mỹ về xem xét bãi nhiệm.
Các thượng nghị sĩ sau đó đã bỏ phiếu với các đề nghị cung cấp tài liệu từ Nhà Trắng và Bộ Ngoại giao Mỹ, Bộ Quốc phòng và Văn phòng Quản lý và Ngân sách liên quan đến thỏa thuận của ông Trump với Ukraine. Yêu cầu này nhanh chóng bị bác bỏ tại Thượng viện với tỷ lệ phiếu bầu mang tính đảng phái rõ rệt với 53 phiếu thuận và 47 phiếu chống tương đương với tỷ lệ số lượng thượng nghị sĩ ở 2 đảng Cộng hòa và Dân chủ.
Tiếp đến, cũng với số phiếu 53-47, các thành viên Thượng viện đã tiếp tục bác yêu cầu triệu tập nhân chứng ra điều trầnbao gồm Chánh văn phòng Nhà Trắng Mick Mulvaney, cựu cố vấn an ninh quốc gia John Bolton, trợ lý Nhà Trắng Robert Blair và quan chức ngân sách Nhà Trắng Michael Duffey.
Phiên luận tội Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Thượng viện dự kiến sẽ tiếp tục diễn ra 6 ngày một tuần, từ thứ hai tới thứ bảy, cho tới cuối tháng 1.
Theo giới quan sát, khả năng ông Trump bị phế truất là rất thấp sau khi phiên tòa xét xửdiễn ra vì Thượng viện hiện do đảng Cộng hòa kiểm soátvà các nghị sĩ Cộng hòa luôn khẳng định rằngkịch bản đó “sẽ không xảy ra”. Hiệnkhông có thành viên đảng Cộng hòa nào lên tiếng ủng hộ việc bãi nhiệm nhà lãnh đạo Mỹ, một bước đi đòi hỏi phải được 2/3 trong 100 nghị sĩ ở Thượng việnnhất trí.
Hoàng Vũ (theo AP, Reuters)