LHQ cảnh báo thảm họa nhân đạo khác ở Syria

Vùng đấtIdlib hiện chịu một phần kiểm soát của Hay’at Tahrir al-Sham, một nhóm đòi thánh chiến Hồi giáo Jihad mà Nga và chính phủ Tổng thống Bashar Al-Assad xem là mục tiêu tấn công hợp lệ, trong một khu vực mà dân thường cùng các tay súng nổi dậy tiếp tục đổ đếnsau những thỏa thuận đầu hàng-sơ tán ở những khu vực khác thuộc Syria.

Chuyên viên Jan Egeland, lãnh đạo tổ đặc nhiệm nhân đạo của LHQ ở Syria, nói: “Tất cả sức lực của tôi hiện nay và trong vài tuần tới là tập trung phòng tránh một thảm họa nhân đạo mới”.

Ông Egeland mô tả Idlib là “một vùng di tản khổng lồ”, với hơn một nửa trong tổng số dân đã phải sơ tán nhiều lần, nên cần phải có đàm phán kết thúc chiến tranh ở Idlib: “Quývị không thể để chiến tranh xảy ra ngay giữa một trại tị nạn lớn nhất thế giới. Nỗi sợ hãi của tôi là chính phủ Syria sẽ nói khu này đầy bọn khủng bốvà từ đó phát động chiến tranh như họ từng làm khi bao vây tỉnh Aleppo, và khu ngoại ô Đông Ghouta. Vâng, đã có những kẻ xấu mang râu, nhưng còn nhiều phụ nữ và trẻ em xứng đáng được hưởng sự bảo vệ. Quývị không thể gây chiến tranh cứ như bất kỳ ai cũng đều là quân khủng bố, nếu không thì sẽ là một cơn ác mộng kinh hoàng”.

Tuyên bố của vị chuyên viên trùng với ý của Đặc sứ LHQ về Syria, ông Staffan de Mistura: “Chúng tôi hy vọng đây là dịp để bảo đảm Idlib không trở thành Aleppo mới, Đông Ghouta mới, vì chiều kích khủng hoảng hoàn toàn khác hẳn”.

Nếu chính phủ Syria tấn công khu vực nàysẽ dẫn đến dòng ngườitị nạn ồ ạt, có thể hướng đến biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Đã có khoảng 200.000 người tị nạn trong nước (IDP) đến tỉnh Idlib từ tháng 8.2017và khoảng 700.000 người sơ tán dọc ngang Syria kể từ đầu năm 2018, theo số liệu của LHQ.

Ông Egeland nói nội chiến Syria đã kéo dài lâu hơn Thế chiến 2 những 2nămvà cuộc khủng hoảng vẫn leo thang: “Tôi thật sự đã nghĩ năm 2017 sẽ là năm chiến tranh cuối cùng, nhưng cuộc khủng hoảng này vẫn tiếp tục ở mức độ khốc liệt trong thời gian đầu năm 2018. Việc này đã trở nên một cơn thống khổ triền miên”.

Hai chuyên viên LHQ đã phát biểu tại hội nghị 2 ngày ở Brussels (Bỉ) nhằm quyên góp viện trợ nhân đạo cho 5 triệu người tị nạn ở Jordan, Thổ Nhĩ Kỳ, Lebanon và 6 triệu IDP ở Syria.

Các quan chức chính phủ Jordan và Lebanon đã liên tục cảnh báo tình hình khiến kinh tếcủa nước họ bị kiệt quệ, cộng thêm gánh nặng nuôi người Syria tị nạn. Từ khi cuộc nội chiến Syria bắt đầu năm 2011 đãcó 135.000 trẻ em Syria chào đời ở Lebanon.

Dự kiến trong ngày 25.4 sẽ có những lời hứa đóng góp cho quỹ viện trợ nhân đạo khicác nước phương Tây thúc các nước vùng Vịnh cam kết đóng góp nhiều hơn so với trước đây.

Trong ngày đầu tiên của hội nghị nhằm lắng nghe quan điểm của nhiều tổ chức phi chính phủ về việc viện trợ lương thực và giáo dục, Phó tổng thư ký LHQ phụ trách mảng nhân đạo Mark Lowcock nói80% số người tị nạn Syria ở các nước láng giềng đang sống trong cảnh nghèo khổ, và gần 35% con cái của họ không thể đến trường.

Bộ trưởng Kế hoạch Jordan, ông Imad Fakhoury nói nước ông đã chi 1,5 tỉ USD (tương đương 4% GDP) để nuôi 1,3 triệu người Syria tị nạn, trong khi kinh tế Jordan chỉ tăng trưởng 2% mỗi năm trong 7 năm qua, giảm so với mức tăng trưởng 6% từ năm 2000 đến năm 2010.

Bà Helle Thorning-Schmidt, Tổng giám đốc tổ chức phi chính phủ Cứu vớt trẻ em, nói trẻ em rất cần thụ hưởng giáo dục, để mở cánh cửa đến một cuộc sống tốt đẹp hơn.

Chính phủ Syria và phe nổi dậy đều không đến dự hội nghị này. Ông Egeland nói: “Toàn bộ chương trình viện trợ nhân đạo chỉ mới được cấp tiền khoảng 8% cho năm 2018, một mức thấp thảm họa. Vài tuần gần đây, quỹ tăng lên gấp 3lần nhưng cũng chỉ đạt 23%. Nay chúng tôi chỉ mới có 795 triệu USD trong tổng số tiền 3,5 tỉ USD cần có để giúp người tị nạn Syria”.

Ông Egeland nói cần có thêm 5,6 tỉ USD để giúp người Syria tị nạn ở các nước láng giềng trong năm 2018 này.