Đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (NLD) của bà Suu Kyi đã giành được đa số áp đảo trong cuộc bầu cử quốc hội hôm 8.11.2015, dự kiến sẽ chọn ông Htin Kyaw trợ lý thân cận của bà Suu Kyi làm tổng thống kế tiếp của Myanmar.
Tổng thống mới của Myanmar sẽ nhận chức vào ngày 1.4, sau khi được Quốc hội bầu vào ngày 15.3. Theo hiến pháp của Myanmar, do giới quân sự soạn thảo, bà Suu Kyi không thể trở thành tổng thống do có người thân mang quốc tịch nước ngoài.
Khi cuộc bầu cử quốc hội Myanmar diễn ra, bà Suu Kyi đã tuyên bố rằng bà sẽ "đứng trên" cả tổng thống và điều khiển đất nước từ hậu trường, điều đó có nghĩa là sẽ có một thành viên trung thành của NLD được cử ra làm tổng thống "thay" cho bà Suu Kyi.
Theo luật pháp Myanmar, tổng thống nước này sẽ được chọn từ 3 ứng viên do hạ viện, thượng viện và quân đội đề cử, sau khi các nhà lập pháp khẳng định rằng cả 3 ứng cử viên này hội đủ điều kiện tranh cử.
Ngày 14.3 Chủ tịch Quốc hội Myanmar Mann Win Khaing Than tuyên bố cuộc bầu cử tổng thống nước này sẽ được quốc hội tiến hành vào ngày 15.3. Ứng viên có nhiều phiếu nhất sẽ được chọn làm tổng thống và hai người còn lại sẽ là phó tổng thống.
Ngoài ông Htin Kyaw, NLD còn đề cử ông Thượng nghị sĩ Henry Van Tio ra tranh cử tổng thống. Quân đội Myanmar đề cử trung tướng Myint Swe, một người có quan điểm chính trị cứng rắn và bảo thủ ra tranh cử tổng thống.
Ông Myint Swe được xem là đồng minh thân cận của cựu lãnh đạo quân phiệt Than Shwe, đang bị Mỹ đưa vào danh sách đen cấm vận. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ John Kirby khẳng định rằng ông Myint Swe vẫn sẽ phải đối mặt với lệnh trừng phạt của Mỹ nếu được bầu.
Mỹ đã nới lỏng lệnh trừng phạt với Myanmar kể từ khi nước này chuyển sang chế độ bán quân sự hồi năm 2011. Cuộc bầu của Quốc hội hồi tháng 11.2015, mở đường cho việc thành lập chính phủ dân cử đầu tiên tại Myanmar trong hơn nửa thế kỷ qua.
Chiến thắng lớn của NLD phản ánh sự ủng hộ sâu rộng của người dân với bà Suu Kyi, người đã đấu tranh trong nhiều thập kỷ để chấm dứt chế độ quân phiệt tại Myanmar.
Thiên Hà (theo ABC News)
