Hiểu đúng về gan nhiễm mỡ

Gan dễ trở thành “kho mỡ” quá tải

Có nhiều nguyên nhân gây gan nhiễm mỡ như: dùng nhiều bia rượu, chất béo, đồ ngọt, thực phẩm “bẩn”, hóa dược (hóa trị, sử dụng thuốc kháng viêm…), thừa cân, mắc bệnh tiểu đường, tăng lipid máu… Nghiên cứu cho thấy, đến 90% người hay dùng rượu bia bị gan nhiễm mỡ, tỷ lệ này ở người béo phì là 95%.

Qua thời gian, dưới tác động của nhiều yếu tố, tình trạng mỡ tích tụ trong gan sẽ ngày một nhiều. Nếu mỡ vượt quá 5-10% trọng lượng của gan sẽ được xác định là gan nhiễm mỡ, tỷ lệ này càng cao thì bệnh càng nặng và gan dễ suy yếu, biến chứng thành viêm gan nhiễm mỡ, xơ gan, thậm chí ung thư gan. Thông tin từ Hội thảo Bệnh Gan Quốc tế 2015 cho thấy, 1/4 trường hợp gan nhiễm mỡ sẽ tiến triển thành viêm gan nhiễm mỡ và xơ gan. Ngoài ra, gần 30% trường hợp ung thư gan có liên quan đến viêm gan nhiễm mỡ.

Con đường khiến gan bị nhiễm mỡ?

Gan nhiễm mỡ được chia thành hai loại thường gặp là gan nhiễm mỡ do bia rượu và gan nhiễm mỡ không do bia rượu. Tùy mỗi hình thức, quá trình tích tụ mỡ trong gan diễn ra theo nhiều cơ chế khác nhau, mà theo nhiều nghiên cứu gần đây, quá trình này có sự tham gia quyết định của một loại tế bào mang tên Kupffer (nằm ở xoang gan). Cụ thể, khi tế bào Kupffer bị kích hoạt quá mức bởi các yếu tố độc hại như bia rượu, độc chất… sẽ phóng thích hàng loạt chất gây viêm như TNF-α, TGF-β, Interleukin…, trong đó TNF-α được xem là yếu tố chính gây mỡ hóa tế bào gan và Interleukin-8 làm tăng hoạt hóa bạch cầu đa nhân trung tính, dẫn đến viêm gan nhiễm mỡ do bia rượu.

- Với gan nhiễm mỡ do bia rượu: Chất cồn trong bia rượu khiến tế bào Kupffer hoạt động quá mức, làm gián đoạn quá trình oxy hóa axit béo, tăng tích lũy chất béo ở gan. Mặt khác, chất cồn còn thúc đẩy chuyển dịch các độc tố, vi khuẩn từ ruột vào gan, tiếp tục kích hoạt tế bào Kupffer quá mức, làm sản sinh các chất gây viêm và thúc đẩy quá trình chết tự nhiên của tế bào gan.

- Với gan nhiễm mỡ không do bia rượu: Các yếu tố từ hội chứng rối loạn chuyển hóa (béo phì, đề kháng insulin, tăng lipid máu…) hoặc do lối sống thiếu khoa học (ăn nhiều dầu mỡ, nhiều chất ngọt…) qua thời gian sẽ gây rối loạn chuyển hóa lipid do tăng tải axit béo đến gan và các mô, dẫn đến ứ đọng nhiều chất béo và glycogen ở gan. Khi đó, tế bào Kupffer hoạt động quá mức để phản ứng lại, làm sản sinh nhiều chất gây viêm khiến gan bị tổn thương, nhiễm mỡ.

Làm sao phòng, trị gan nhiễm mỡ hiệu quả?

Khi bị gan nhiễm mỡ, nhiều người vì lo lắng nên vội vàng sử dụng các sản phẩm được cho là tốt cho gan nhưng không có kiểm chứng khoa học về cơ chế tác dụng điều trị, dễ gây hậu quả khiến bệnh nặng hơn, gan bị hư hại nhiều hơn.

Trên thực tế, y học hiện chưa có thuốc đặc trị gan nhiễm mỡ. Để dự phòng và kiểm soát bệnh hiệu quả, cần đi đúng nguyên nhân và cơ chế gây bệnh. Trong đó, từ việc phát hiện vai trò của tế bào Kupffer, khoa học nhấn mạnh, kiểm soát tế bào Kupffer không hoạt động quá mức là giải pháp mới giúp ngăn ngừa và cải thiện bệnh gan nhiễm mỡ từ gốc.

Gần đây, nhờ ứng dụng thành tựu công nghệ sinh học phân tử, công thức đột phá chứa tinh chấtWasabiavà S.Marianum thiên nhiên do các nhà khoa học Mỹ phát minh có tác dụng đặc hiệu lên tế bào Kupffer. Nghiên cứu cho thấy, sử dụng Wasabia và S. Marianum giúp kiểm soát tế bào Kupffer, chỉ sau 24 giờ làm giảm trên 50% các chất gây viêm. Nhờ đó, hạn chế quá trình mỡ hóa tế bào gan, cải thiện mô học gan nhiễm mỡ và ngăn chặn diễn tiến thành viêm gan nhiễm mỡ, xơ gan, ung thư gan.

Ngoài ra, để kiểm soát bệnh gan nhiễm mỡ, mỗi người cần duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý, ăn nhiều rau xanh, giảm chất béo, bỏ rượu bia, thuốc lá, tập luyện điều độ, điều trị rối loạn mỡ máu, tiểu đường…