Hình thức du lịch caravan có nhiều mối lợi cho cả người tham gia lẫn quốc gia đón đoàn caravan vào, bởi đó là kênh quảng bá du lịch thiết thực và hiệu quả. Qua sự kiện đoàn caravan Thái vi phạm luật giao thông tại TP.HCM, bị xử phạt vừa qua, còn nhiều điều phải nhìn lại.
Trong khối ASEAN, việc kết nối các nước Đông Nam Á bằng caravan đang ngày một dần hiện thực, kể từ hành trình caravan đầu tiên của Việt Nam (bằng ô tô tự lái) xuất ngoại từ 10 năm trước, đến nay, các đoàn caravan Việt Nam đã nới rộng cung đường đến 5 quốc gia là Campuchia, Lào, Thái Lan, Malaysia và mới đây nhất là Myanmar.
Cái được của du lịch caravan
Các nước được giới chơi xe Việt Nam đến nhiều nhất là Campuchia và Lào. Chỉ cần đối tác tổ chức du lịch ở nước bạn lo phần thủ tục, xe nhập qua cửa khẩu là thoải mái lưu thông theo sự điều phối của xe dẫn đường, tốc độ di chuyển của đoàn cũng được xe dẫn đường điều khiển cho phù hợp với luật của nước sở tại. Khi đoàn caravan qua các ngã tư, giao lộ, cảnh sát đang làm công vụ còn đứng ra dẹp đường, thậm chí bật đèn giao thông ở chế độ ưu tiên để đoàn xe đi qua.
Đến các tỉnh nước bạn, như có lần đoàn Mercedes Việt Nam với hành trình qua Campuchia - Lào, Bộ Du lịch Campuchia thông báo xuống tỉnh và địch thân vị Phó tỉnh trưởng Kratie ra đón đoàn để tạo sự thân thiện và hiếu khách.
Khi du lịch bằng caravan, người điều khiển xe được trải nghiệm trọn vẹn nhất cung đường họ đi qua, được tự do khám phá khung cảnh, con người, điểm đến thông qua phong cảnh đường đi cùng những trò chuyện liên tục giữa hướng dẫn viên và các thành viên trong đoàn thông qua bộ đàm. Chưa kể ở mỗi chặng dừng nghỉ suốt hành trình, người tham gia caravan được tiếp cận gần gũi nhất với phong tục tập quán, văn hoá, ẩm thực… của người bản địa.
Bao giờ caravan Việt hấp dẫn?
Việt Nam có rất nhiều cung đường đẹp, nhưng người chơi caravan không mấy mặn mà chu du trong nước mà chỉ nhắm vào các hành trình xuất ngoại? Có thể nhận định rằng: Hình thức caravan trong nước bị hạn chế nhiều, do cung đường chưa đáp ứng đủ nhu cầu caravan, (ví dụ: đường hẹp, bị hạn chế tốc độ), xe đi theo đoàn phải xin giấy phép, ngay cả văn hoá tiếp nhận caravan của người địa phương ở các hành trình trong nước cũng khác xa so với các nước láng giềng.
Ở nước bạn, khi thấy một đoàn xe đi ngang, các phương tiện sẽ ưu tiên nhường đường. Còn đi caravan ở xứ mình, đoàn đang di chuyển, kiểu gì cũng có thêm vài tay lái khác chen vào để đi chung cho oai, gây nhiễu đội hình. Chưa kể những phương tiện tham gia giao thông địa phương còn cố tình gây rối, đánh võng, lạng lách… Ai đã từng đi caravan các nước trong khu vực sẽ thấy hành trình đi ra nước ngoài nhẹ nhàng, an toàn và tìm được cảm giác thực sự với những trải nghiệm đằng sau tay lái.
Điều kiện nhập xe vào Việt Nam để lưu thông trong hành trình du lịch bằng xe tự lái, thủ tục thông thường phải có đến 3 giấy phép gồm của Tổng cục Du lịch, Cục Hải quan và Cục đường bộ. Và khi đã đầy đủ giấy phép trên, khách du lịch được phép sử dụng xe của họ để lưu thông trên lãnh thổ Việt Nam.
Các đoàn caravan nước ngoài từng vào Việt Nam (chủ yếu từ Thái Lan) đã phải ngậm ngùi chia sẻ rằng đưa đoàn caravan đến Việt Nam, ngại nhất là phần thủ tục, kế đến là tìm đối tác tổ chức. Và phải sau rất nhiều năm, cùng với những giới thiệu đầy tin tưởng của anh em trong giới du lịch, ông Somsak Giám đốc Công ty GMS - nhà tổ chức phía Thái Lan mới đủ can đảm đưa một đoàn 16 xe đi vào cửa khẩu Nậm Cắn (Nghệ An), du ngoạn vòng cung Đông Bắc - Tây Bắc và ra ở cửa khẩu Tây Trang (Điện Biên) năm 2012. Và phải có sự góp mặt của đối tác đến từ Campuchia đi theo đoàn, đối tác Thái Lan mới cảm giác an tâm để một công ty lữ hành phía Bắc đứng ra tổ chức hành trình ấy. Cái sợ của nhà tổ chức phía bên Thái là gì? Somsak trả lời: “Ngoài hai lý do kể trên, phần vì đối tác Việt Nam chưa có nhiều kinh nghiệm làm caravan, thêm nữa là giao thông ở Việt Nam có nhiều tình huống bất ngờ mà các tay lái caravan lạ nước lạ cái rất dễ gặp bất trắc”.
Tháng 11.2013, một hãng lữ hành chuyên tổ chức caravan ở Campuchia là Caravan Angkor Tour đã hủy tour đưa đoàn xe phân khối lớn từ PhnomPenh về TP.HCM để tham dự một buổi họp mặt với giới chơi xe phân khối lớn TP.HCM. Có nhiều lý do, trong đó có một lý do được nhắc đến là cung đường từ Củ Chi về TP.HCM, nếu cho xe phân khối lớn chạy trong làn xe máy thông thường thì không phù hợp, còn nếu ưu tiên cho xe chạy ngoài làn đường ô tô thì sai luật. Hiển nhiên ở Việt Nam, muốn có được “ưu tiên” phải biết gõ đúng cửa.
Ác cảm phân khối lớn
Nhìn lại chuyện đoàn caravan của Thái Lan vi phạm luật giao thông ở TP.HCM hôm 20/11 vừa rồi. Người vi phạm luật giao thông phải bị xử phạt, đó là chuyện hiển nhiên, nhưng phạt như thế nào, xử như thế nào để người bị phạt cảm thấy hợp tình hợp lý, và người đứng ra phạt làm tròn trách nhiệm, đó mới là điều cần phải suy nghĩ. Các trang mạng Việt Nam đưa tin sôi động về những hình ảnh rầu rĩ khi cả đoàn xe bị đưa về tạm giữ 8 giờ đồng hồ, cuối cùng nhận mức phạt chỉ 300.000 đồng/xe với lỗi lưu thông sai làn đường quy định.
Hình như, những con xe phân khối lớn ngót nghét tiền tỉ ấy (nếu nhập về Việt Nam) vi phạm luật giao thông ở Việt Nam là một sự kiện đầy hấp dẫn, gây sốt, với rất nhiều ý kiến thuận lẫn trái chiều. Mặc dù người điều khiển xe hai bánh, 1.700 phân khối hay 50 phân khối, có vi phạm đều bị xử như nhau, nhưng cái ác cảm của mọi người (vốn có) với mô tô phân khối lớn ở riêng Việt Nam, lại thêm một lần nữa bộc lộ rõ rệt.
Sự kiện trên đã khiến cho cánh cửa du lịch caravan mô tô từ Thái đến Việt Nam, vừa mở ra, dường như đã muốn khép lại.
Đoàn caravan Thái vi phạm luật giao thông, bị xử phạt, họ buồn là một lẽ hiển nhiên, rồi họ cũng đã về nước, họ mất 3 triệu đồng tiền phạt cùng một cảm giác nặng nề với 8 giờ chầu chực. Và tất nhiên du lịch caravan đến Việt Nam còn nhiều cái buồn hơn vẫn đang ở lại và tồn tại.
Bài và ảnh: Nguyễn Đình
.jpg "Vui buồn nghề muối Bạc Liêu - Bài 2: Ứng dụng kỹ thuật, công nghệ mới")
