Diễn đàn thương mại Việt Nam – EU năm 2023: Bền vững trong quan hệ song phương

Tham dự diễn đàn còn có đại diện đoàn ngoại giao các nước thành viên EU, các Thương vụ Việt Nam tại châu Âu, cùng đại biểu UBND các tỉnh/thành phố; hiệp hội ngành hàng, chuyên gia trong nước, quốc tế.

Diễn đàn đã tập trung định vị Việt Nam trong chuỗi cung ứng với các đối tác EU, đi sâu khai thác khía cạnh “bền vững” trong quan hệ song phương, đánh giá tác động từ các quy định chính sách mới đến hoạt động giao thương, đầu tư, theo đó khuyến nghị nhiều giải pháp thiết thực, kịp thời.

Sự kiện cũng cung cấp một kênh trao đổi thông tin, quan điểm một cách toàn diện, đa chiều dưới nhiều góc nhìn xác thực của các chuyên gia về triển vọng hợp tác trong những lĩnh vực hai bên cùng quan tâm như kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, nông nghiệp xanh. Đây là những lĩnh vực thế mạnh và ưu tiên phát triển trong chính sách của EU, đồng thời cũng phù hợp với các định hướng chiến lược phát triển kinh tế, xã hội của Việt Nam.

Phát biểu tại sự kiện, ông Tạ Hoàng Linh, Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Âu - châu Mỹ nhận định, kết quả tăng trưởng tích cực trong trao đổi thương mại giữa hai bên thời gian qua, với vai trò hỗ trợ hiệu quả từ Hiệp định EVFTA, trong bối cảnh biến động thị trường, chuỗi cung ứng, giao thương và kinh tế toàn cầu đối mặt với nhiều khó khăn.

Ông Linh cũng nhấn mạnh, với ưu thế lớn từ Hiệp định EVFTA và tới đây là EVIPA, Việt Nam có nhiều điều kiện thuận lợi đẩy mạnh hợp tác thương mại, thu hút đầu tư, chuyển giao công nghệ, các dự án hỗ trợ từ phía các đối tác EU để đẩy mạnh cơ cấu kinh tế theo hướng xanh và số, giảm phát thải, chuyển đổi công nghệ cao trong sản xuất, giúp hàng hóa Việt Nam đáp ứng các tiêu chuẩn của EU, tham gia sâu, bền vững vào chuỗi giá trị.

Trao đổi quan điểm tại diễn đàn, dưới góc nhìn của các doanh nghiệp châu Âu, ông Gabor Fluit - Chủ tịch EuroCham, cùng các đại diện của Airbus, Les Vergers Du Mekong đánh giá cao lợi thế và khả năng cạnh tranh của Việt Nam trong khu vực, đồng thời bày tỏ nhiều kỳ vọng từ thị trường. Bên cạnh đó, các diễn giả trong nước và quốc tế cũng phân tích không ít hạn chế, thách thức đặt ra trước tình hình kinh tế vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro, bất ổn, cùng xu hướng tăng cường các quy chuẩn thương mại xanh, bền vững.

Hàng loạt các quy định đáng lưu ý như Cơ chế điều chỉnh carbon biên giới (CBAM), Quy định về chuỗi cung ứng chống phá rừng (EUDR), Chỉ thị thẩm định chuỗi cung ứng (CSDDD)... được nhận định sẽ tác động đáng kể đến xuất khẩu của Việt Nam sang EU, từ các mặt hàng công nghiệp đến nông nghiệp. Ở một khía cạnh khác, việc đáp ứng yêu cầu về tính bền vững, tính “trách nhiệm” cũng tạo ra các cơ hội phát triển mới cho doanh nghiệp, giúp khai thác hiệu quả hơn lợi thế cho hàng hóa xuất khẩu, qua đó nâng cao giá trị và thương hiệu sản phẩm.

Các đại diện doanh nghiệp Việt Nam như Công ty cổ phần sữa Vinamilk, Công ty Nhựa tái chế Duy Tân đã tích cực chia sẻ bài học kinh nghiệm, thực tiễn thích ứng, điều chỉnh mô hình sản xuất, kinh doanh đáp ứng các tiêu chuẩn mới và lộ trình phát triển gắn với tiêu chí xanh, bền vững, tuần hoàn.

Đây cũng là xu thế tất yếu trên toàn cầu và là con đường bắt buộc để doanh nghiệp tham gia sâu vào chuỗi giá trị mới. Theo đó, các giải pháp xanh hóa sản xuất, thực hiện các trách nhiệm môi trường, xã hội cần được chú trọng và đẩy mạnh hơn nữa.

Thông qua những trao đổi của các chuyên gia, các tổ chức tư vấn cùng sự thảo luận sôi nổi của các đại biểu, diễn đàn thực sự trở thành một kênh tương tác trao đổi thông tin đa chiều và thức thời; đồng thời hỗ trợ thiết lập mạng lưới kết nối đối tác hai bên. Đây là một trong những hoạt động thiết thực nhằm đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng tối đa lợi thế từ EVFTA.

EU hiện là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam - là thị trường xuất khẩu lớn thứ 3, thị trường nhập khẩu lớn thứ 5 của Việt Nam.

Ở chiều ngược lại, Việt Nam đang đứng vị trí đối tác thương mại thứ 16 của EU và là đối tác thương mại lớn nhất của EU trong khối ASEAN.

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và EU năm 2022 đạt 62,24 tỉ USD, tăng 9,2 % so với năm 2021, chiếm tỷ trọng 8,5% trong tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của cả nước. Trong đó, xuất khẩu đạt 46,82 tỉ USD, tăng 16,7%, nhập khẩu đạt 15,42 tỉ USD, giảm 8,7%. Việt Nam xuất siêu sang thị trường EU năm 2022 ở mức 31,4 tỉ USD, tăng so với mức 23,23 tỉ USD trong năm 2021.

Bước sang năm 2023, trong bối cảnh khó khăn kinh tế, lạm phát vẫn duy trì ở mức cao làm giảm nhu cầu tiêu thụ và nhập khẩu hàng hóa tại EU, trao đổi thương mại giữa Việt Nam - EU đã bị tác động đáng kể.

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, quý 3/2023, kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam - EU đạt 15,12 tỉ USD, giảm 1,5% so với cùng kỳ năm 2022; tuy nhiên đã có dấu hiệu cải thiện khi đà giảm chậm lại đáng kể so với mức giảm 10% của quý 1 và 9,7% của quý 2/2023.