Cộng sự Tổng thống Putin tuồn 2 tỉ USD ra nước ngoài?

Chiến dịch điều tra được thực hiện trong suốt một năm dài với sự hợp tác của Hiệp hội nhà báo điều tra quốc tế (ICIJ) bao gồm tờ báo Đức Süddeutsche Zeitung và hơn 100 tổ chức báo chí khác nhau trên thế giới. Trong báo cáo được đăng tải trên trang web The Panama Papers ngày 3.4, Hiệp hội nhà báo điều tra quốc tế nói rằng 11,5 triệu tài liệu từ công ty luật Mossack Fonseca của Panama cho thấy hàng chục giao dịch "dính dáng tới những người hoặc những công ty liên kết với ông Putin" trong những năm qua. Số tài liệu khổng lồ này là những hợp đồng, báo cáo làm ăn mật của công ty Mossack Fonseca trong suốt gần 40 năm qua từ năm 1977 đến 2015.

Theo Sueddeutsche Zeitung (trụ sở tại thành phố Munich, Đức), hơn một năm trước họ nhận được số tài liệu mật này từ một cá nhân ẩn danh. Tờ báo này khẳng định dữ liệu mà họ nhận được còn lớn hơn so với những điện tín ngoại giao của Mỹ bị WikiLeaks công bố vào năm 2010, và những tài liệu tình báo bí mật được Edward Snowden trao cho các nhà báo vào năm 2013. Trong khi đó, Hiệp hội nhà báo điều tra quốc tế là một tổ chức phi lợi nhuận, có trụ sở ở thủ đô Washington của Mỹ.

Điện Kremlin không trả lời câu hỏi của phóng viên về những giao dịch liên quan đến các "thân hữu" của ông Putin. Đồng thời, Điện Kremlin còn công khai cáo buộc nhóm nhà báo là chuẩn bị một "cuộc tấn công thông tin" sai lệch nhắm vào nhà lãnh đạo Nga và những người thân cận với ông.

Việc gửi tiền trong những tài khoản ở nước ngoài không chắc là hành động bất hợp pháp, thường được sử dụng để tránh các quy định về thắt chặt tiền tệ hoặc làm cho những thỏa thuận kinh doanh quốc tế trở nên dễ dàng. Nhưng báo cáo cho biết "tài liệu cho thấy những ngân hàng, những công ty luật và những tác nhân nước ngoài khác thường không tuân thủ những quy định pháp lý để chắc chắn rằng khách hàng của họ không dính dáng đến những tổ chức tội phạm, trốn thuế hoặc tham nhũng chính trị".

Bạn thân của ông Putin có tài sản "khủng" bất ngờ

Theo tập tin của The Panama Papers, một nhân vật đặc biệt đã được đưa ra ánh sáng hậu trường đó là ông Sergei Roldugin, bạn thân nhất của Tổng thống Putin. Ông Roldugin là người đã giới thiệu Tổng thống Putin với người vợ của mình, bà Lyudmila, đồng thời cũng là cha đỡ đầu của cô con gái lớn của Tổng thống nước Nga.

Dù chỉ là một nhạc công chuyên nghiệp, ông Rodugin lại có được khối lượng tài sản đáng kinh ngạc lên tới hơn 100 triệu USD, thậm chí là nhiều hơn, theo The Panama Papers. Vì là một nhạc công nên ông Roldugin không bị theo dõi tài sản cá nhân trong nhiều năm nay. Các ngân hàng ở Thụy Sĩ và Luxembourg cũng từ chối cung cấp thông tin về tài khoản của ông. Ông này cũng tuyên bố mình không phải là doanh nhân.

Tuy nhiên, theo The Panama Papers, ông Roldugin có tới 12,5% cổ phần trong các cơ quan quảng cáo truyền hình và video quốc tế, một đơn vị có doanh thu hàng năm lên đến 1,147 tỉ USD. Trước đó, danh tính của các cá nhân sở hữu của công ty này là một bí mật được bảo vệ chặt chẽ. Không chỉ nắm cổ phần trong lĩnh vực truyền thông, ông Roldugin còn có cổ phần trong công ty sản xuất xe tải Kamaz và 15% cổ phần của một công ty Síp có tên Raytar.

Người bạn thân của Tổng thống Putin cũng nắm 3,2% cổ phần của Ngân hàng Rossiya, một ngân hàng tư nhân được liệt vào dạng "ngân hàng thân thiết" của ông Putin có trụ ở St Petersburg. Mỹ đã áp đặt lệnh trừng phạt "đặc biệt" lên ngân hàng này khi cuộc khủng hoảng Ukraine nổ ra vào năm 2014.

Hàng loạt thông tin gây sốc khác được tiết lộ

Ngoài những bí mật liên quan đến bạn bè thân hữu của ông Putin, báo cáo trên The Panama Papers còn tiết lộ một loạt những thông tin gây sốc khác như:

- Tiết lộ tài sản ở nước ngoài của 140 chính trị gia và quan chức công cử khắp thế giới, bao gồm 12 nhà lãnh đạo thế giới hiện tại và trước đây. Trong số đó có Thủ tướng của Iceland và Pakistan, Tổng thống của Ukraine và Argentina và Quốc vương Ả Rập Saudi.

- Tài liệu bao gồm tên của ít nhất 33 người và công ty bị chính phủ Mỹ liệt vào danh sách đen vì những bằng chứng cho thấy họ dính líu vào những hành vi sai trái; chẳng hạn như làm ăn với những tên trùm buôn ma túy ở Mexico, những tổ chức khủng bố hay những nước như Triều Tiên và Iran.

- Tài liệu còn cho thấy cách thức mà những ngân hàng lớn tạo ra những công ty khó lần ra dấu vết ở những nơi tránh thuế ở nước ngoài. Hơn 500 ngân hàng, những công ty con và những chi nhánh của họ đã tạo ra hơn 15.000 công ty ở nước ngoài cho khách hàng của mình thông qua công ty luật Mossack Fonseca.

Thiên Hà (theo The Guardian, ICIJ)