Còn nhiều hạn chế trong triển khai luật, nghị quyết

Sáng 6.9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội phối hợp với Chính phủ, Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức Hội nghị toàn quốc lần thứ nhất triển khai luật, nghị quyết của Quốc hội khóa 15.

Văn bản pháp luật mới ban hành đã phải sửa đổi

Theo báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, công tác giám sát của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội đối với việc triển khai luật, nghị quyết có trọng tâm, trọng điểm, nhưng chưa bảo đảm tính toàn diện, chưa chú trọng đối với các luật, nghị quyết mới được ban hành.

Ngoài ra, việc giám sát văn bản quy định chi tiết thi hành luật, nghị quyết trong một số trường hợp chưa đánh giá đầy đủ về tính hợp pháp, thống nhất, tính khả thi và hiệu lực của văn bản, chưa bám sát yêu cầu, nhiệm vụ trọng tâm phát triển kinh tế - xã hội…

Phó chủ tịch thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng một số luật có số lượng nội dung quy định chi tiết nhiều, nhưng chưa bảo đảm tính cụ thể để khi có hiệu lực thì thi hành được ngay.

Ngoài ra, một số nội dung được luật giao quy định chi tiết thuộc trách nhiệm ban hành văn bản của Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhưng chưa được các cơ quan chuẩn bị, trình theo đúng kế hoạch, dẫn đến ban hành văn bản chậm, chưa kịp thời.

Đối với Chính phủ, công tác tổ chức triển khai một số luật, nghị quyết còn chậm; một số luật được ban hành từ năm 2022 nhưng đến nay chưa ban hành kế hoạch triển khai thực hiện; một số văn bản chất lượng chưa bảo đảm, vừa ban hành thời gian ngắn đã phải sửa đổi, bổ sung hoặc ngưng hiệu lực thi hành do không phù hợp với thực tiễn hoặc có bất cập, gây vướng mắc.

Ông Mẫn cho biết hội nghị sẽ nghe các tham luận của các cơ quan về việc triển khai đối với 21 luật, nghị quyết của Quốc hội. Đây là những văn bản quan trọng, có tác động lớn, được dư luận xã hội quan tâm, có những vấn đề khó khăn, vướng mắc phát sinh cần tháo gỡ.

Cụ thể là việc triển khai Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; việc tổ chức phiên tòa trực tuyến; thí điểm mô hình tổ chức hoạt động lao động, hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam; thí điểm đấu giá biển số xe ô tô; thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tại TP.HCM, TP.Cần Thơ; việc triển khai Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, Luật Kinh doanh bảo hiểm, Luật Khám bệnh, chữa bệnh; việc chuẩn bị triển khai Luật Đấu thầu, Luật Hợp tác xã, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công an nhân dân, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam…

Ngăn ngừa tham nhũng, lợi ích nhóm

Phó thủ tướng Lê Minh Khái đã báo cáo về tình hình tổ chức triển khai luật, nghị quyết của Quốc hội được thông qua từ đầu nhiệm kỳ khóa 15 đến trước Kỳ họp thứ 5.

Từ đầu nhiệm kỳ đến kỳ họp thứ 4, các bộ có nhiệm vụ trình hoặc ban hành theo thẩm quyền 50 văn bản để quy định chi tiết 20 luật, nghị quyết đã có hiệu lực.

Kết quả, tính đến ngày 15.8.2023, số văn bản đã được ban hành là 37, còn lại 11 văn bản chưa được ban hành. Trong số 37 văn bản được ban hành, có 09/37 văn bản được ban hành đảm bảo có hiệu lực cùng thời điểm có hiệu lực của luật.

Đối với luật, nghị quyết hoặc nội dung giao quy định chi tiết chuẩn bị có hiệu lực, các bộ có nhiệm vụ phải ban hành hoặc trình ban hành 41 văn bản quy định chi tiết Luật Thi đua, khen thưởng, Luật Khám bệnh, chữa bệnh sẽ có hiệu lực từ 1.1.2024 và Luật Kinh doanh bảo hiểm có hiệu lực từ 1.1.2028.

Phó thủ tướng Lê Minh Khái cũng thừa nhận công tác triển khai thi hành Hiến pháp, luật, pháp lệnh và ban hành văn bản quy định chi tiết còn một số hạn chế, bất cập nhất định như một số trường hợp còn chưa kịp thời, hiệu quả chưa cao.

Tại hội nghị này, Chính phủ kiến nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Chính phủ ngay từ giai đoạn đầu trong công tác xây dựng pháp luật; bảo đảm tính khả thi các quy định giao quy định chi tiết trong các dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết; kịp thời phát hiện những nội dung trái pháp luật, những vi phạm trong thi hành pháp luật để kiến nghị các biện pháp xử lý phù hợp.

6 tháng cuối năm chỉnh lý, trình Quốc hội 16 dự án luật

Phó thủ tướng Lê Minh Khái cho biết theo chương trình, trong 6 tháng cuối năm 2023, Chính phủ có nhiệm vụ phối hợp chỉnh lý và trình Quốc hội 16 dự án luật tại Kỳ họp thứ 6.

Cụ thể: 9 dự án trình Quốc hội thông qua là Luật Đất đai (sửa đổi); Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi); Luật Nhà ở (sửa đổi); Luật Tài nguyên nước (sửa đổi); Luật Viễn thông (sửa đổi); Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự; Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở; Luật Căn cước công dân (sửa đổi); Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi).

7 dự án xây dựng mới, trình Quốc hội cho ý kiến lần đầu, gồm: Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi); Luật Lưu trữ (sửa đổi); Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp; Luật Đường bộ; Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ; Luật Thủ đô (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản.

Tiến độ cụ thể như sau: 2/7 dự án đã được Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội (Luật Đường bộ; Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ); 3/7 dự án đã được Chính phủ cho ý kiến tại Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 6.2023 và Phiên họp chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 7.2023 (Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi); Luật Lưu trữ (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản); 2/7 dự án (Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp; Luật Thủ đô (sửa đổi)) các bộ đã và đang hoàn thiện hồ sơ.