‘Cố tình nhiễm Omicron để có thêm khả năng miễn dịch là ý tưởng tồi tệ’

Các chuyên gia y tế ở Mỹ đã tỏ ra bi quan về đại dịch COVID-19 những tuần gần đây trong bối cảnh biến thể Omicron lây lan cực nhanh.

Janet Woodcock, quyền ủy viên của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA), nói “hầu hết mọi người sẽ mắc COVID-19” khi điều trần trước Quốc hội.

Tiến sĩ Anthony Fauci, cố vấn y tế chính của ông Joe Biden, cũng nói rằng Omicron “cuối cùng sẽ được tìm thấy ở tất cả mọi người” mặc dù vắc xin tạo ra sự khác biệt quan trọng trong việc ai mắc bệnh nặng hay nhẹ hơn.

COVID-19 vẫn là căn bệnh rất nghiêm trọng với kết quả không rõ ràng, ngay cả với biến thể Omicron gây bệnh nhẹ hơn các biến thể trước.

Các chuyên gia hàng đầu đã phân tích lý do tại sao người dân vẫn nên cố gắng tránh nhiễm Omicron, đặc biệt là trong vài tuần và tháng tới, khi các bệnh viện căng thẳng chưa từng có và các phương pháp điều trị hiệu quả hơn sẽ xuất hiện trong tương lai.

"Tôi sẽ nhiễm Omicron dù có làm gì?"

Paul Offit, Giáo sư nhi khoa tại Bệnh viện Nhi Philadelphia (Mỹ), cho biết: “Điều đó không đúng sự thật. Tôi không muốn nhiễm Omicron. Tôi đã được tiêm vắc xin và vì trên 65 tuổi, tôi nhận mũi tăng cường. Tôi đeo khẩu trang bất cứ khi nào ở nơi công cộng và trong nhà với những người không quen biết. Tôi không có ý định bị nhiễm loại vi rút này”.

Biến thể Omicron đang lây truyền cho nhiều người hơn bao giờ hết, nhưng việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa đã được chứng minh vẫn có thể ngăn nhiễm nó: Tiêm vắc xin và nhận mũi tăng cường, đeo khẩu trang chất lượng cao như N95, cải thiện hệ thống thông gió và tránh đám đông trong nhà.

Có nên nhiễm Omicron để thêm khả năng miễn dịch?

Eric Topol, Giáo sư y học phân tử tại Viện nghiên cứu Scripps, cho biết: “Lên kế hoạch bị nhiễm Omicron để có được một số khả năng miễn dịch hoặc vượt qua nó là ý tưởng tồi tệ. Đây là loại vi rút thực sự không thể đoán trước được. Một số người có thể bị bệnh nặng. Một số người có thể bị triệu chứng COVID-19 kéo dài. Một số người bị suy giảm miễn dịch có thể nhập viện và tử vong”.

Ông nói thêm: “Có quá nhiều trách nhiệm pháp lý, quá nhiều sự không chắc chắn và không thể đoán trước được khi bạn nhiễm một loại vi rút vẫn có thể gây bệnh nghiêm trọng và gây chết người”.

Hơn nữa, hoàn toàn chưa rõ liệu việc khỏi bệnh sau khi nhiễm Omicron có bảo vệ bạn trước các biến thể trong tương lai hay không.

“Nếu bạn đã nhiễm Omicron, điều đó có thể mở rộng khả năng nhận dạng vi rút của tế bào T và tế bào nhớ B, mang lại cho bạn một đợt kháng thể trung hòa tuyệt vời. Song, bạn không thể khẳng định rằng nhiễm Omicron sẽ bảo vệ bản thân trước các biến thể trong tương lai”, Eric Topol nói.

Có phải Omicron gây bệnh nhẹ?

Không chắc chắn điều này vì Omicron vẫn có thể gây chết người.

Omicron gây bệnh ít nghiêm trọng hơn Delta, nhưng Delta lại gây bệnh nặng hơn các biến thể trước đó.

“Omicron vẫn có thể gây bệnh nghiêm trọng. Có thể mắc bệnh nhẹ hơn nếu phát hiện sớm và tôi nghĩ thật không may khi thấy cảnh tượng nhiều người chết, vật lộn trong phòng chăm sóc đặc biệt”, Eric Topol cho hay.

Ở các nghiên cứu trên động vật, Omicron kém hiệu quả hơn Delta trong việc lây nhiễm mô phổi, làm cho bệnh viêm phổi nặng ít xảy ra hơn. Theo một nghiên cứu chưa được đánh giá ngang hàng, tỷ lệ bệnh nặng và nhập viện ở những người nhiễm Omicron thấp hơn một nửa so với Delta.

Tuy nhiên, giảm nguy cơ mắc bệnh nặng không có nghĩa là không có rủi ro, theo Paul Offit. Ông nói: “Bạn vẫn có thể phải nhập viện, đến ICU, yêu cầu thở máy và chết”.

Đó là lý do tại sao một số người vẫn đang nằm viện?

Mỹ có số người nhập viện cao kỷ lục và số ca mắc COVID-19 gấp 3 lần so với mức cao nhất trước đó cách đây một năm.

Đó là vì Omicron có khả năng lây truyền và tránh miễn dịch vượt trội hơn các biến thể khác. Khi càng nhiều người nhiễm Omicron thì càng nhiều ca có khả năng bị bệnh nặng.

Jorge Moreno, giáo sư y khoa tại Trường Y Yale (Mỹ), cho biết: “Một tỷ lệ phần trăm nhỏ của một con số khổng lồ là một con số rất lớn”.

Tướng Jerome Adams, cựu Tổng y sĩ Mỹ, đã đặt ra một phép toán: "Nếu kẻ thù của bạn sử dụng vũ khí có khả năng giết bạn chỉ bằng 1/3, nhưng số người bắn vào bạn nhiều gấp 4 lần, thì khả năng bạn có nguy cơ chết cao gấp 1,3 lần!”.

Ý tưởng nhập viện với COVID-19 chứ không phải do COVID-19?

“Tôi nghĩ điều đó hoàn toàn không chính xác”, Eric Topol nói.

Gần đây, ông đã chăm sóc cho một người xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2 bị bệnh phổi mãn tính được cho là nhập viện với chứ không phải do COVID-19. Người này cần được điều trị bệnh phổi nhưng bệnh chỉ phát vì COVID-19.

Eric Topol nói: “Chúng tôi có 150.000 ca nhập viện tại Mỹ với hoặc do COVID-19, vượt xa bất kỳ kỷ lục nào và hoàn toàn áp đảo các hệ thống y tế. Vì vậy, cuộc tranh luận này chỉ là vô nghĩa".

Có những bệnh nhân đang phẫu thuật hoặc điều trị tai nạn xét nghiệm dương tính với COVID-19 tình cờ. Thế nhưng, điều đó không phổ biến lắm, các chuyên gia cho biết.

Nhiều khả năng COVID-19 làm trầm trọng thêm một tình trạng khác hoặc khiến căn bệnh khác tăng lên hàng đầu: Biến chứng từ bệnh tiểu đường, suy thận, đột quỵ, viêm hoặc suy tim, hen suyễn, khí phế thũng, thuyên tắc phổi.

Các loại biến chứng do COVID-19 gây ra đang thay đổi?

Paul Offit nói: “SARS-CoV-2 gây ra những điều mà không loại vi rút đường hô hấp nào khác làm được. Bạn có thể bị đột quỵ, đau tim, bệnh thận, bệnh gan và sau đó mắc triệu chứng COVID-19 kéo dài".

Một số biến thể SARS-CoV-2 trước đây cũng tạo ra các loại biến chứng này. Sự khác biệt với Omicron là bạn có thể không cần thở máy, nhưng vẫn cần phải nhập viện, đôi khi nằm trong phòng chăm sóc đặc biệt.

Jorge Moreno nói: “Omicron có thể gây ra vấn đề về phổi nhẹ hơn, nhưng chắc chắn vẫn gây ra những vấn đề khác. Bệnh nhân có thể không cần đặt nội khí quản nhưng vẫn có thể yêu cầu được chăm sóc đặc biệt".

Một biến chứng của COVID-19 là nhiễm toan ceton do tiểu đường. Jorge Moreno nói: “Nó làm tăng lượng đường trong máu của họ. Nó gây ra mối đe dọa nhiều hơn với bệnh nhân tiểu đường”.

“Đó là những tình trạng rất khẩn cấp và đôi khi đe dọa đến tính mạng. Họ vẫn cần rất nhiều sự chăm sóc. Họ vẫn yêu cầu nhiều thời gian trong bệnh viện”, ông cho biết thêm.

Nhiễm toan ceton do đái tháo đường là một biến chứng nghiêm trọng của bệnh tiểu đường, xảy ra khi cơ thể bệnh nhân sản sinh quá nhiều axit trong máu (được gọi là ceton). Tình trạng này xuất hiện khi cơ thể người bệnh không sản xuất đủ insulin, gây ra những rối loạn nặng trong chuyển hoá protid, lipid và carbohydrate.

Omicron gây ra điều tồi tệ gì với các bệnh viện?

Jorge Moreno nói: “Các bệnh viện của chúng tôi đang lấp đầy giường. Nó đang phá vỡ hệ thống chăm sóc sức khỏe, đặc biệt là lực lượng nhân viên y tế”.

Trên khắp nước Mỹ, các bệnh viện đã gần đạt hoặc hết công suất. Hôm 13.1.2022, Tổng thống Joe Biden hứa sẽ gửi quân đội đến 6 bang mà các bệnh viện đang bị quá tải.

Đã có tình trạng thiếu nhân viên do tử vong, suy nhược và chịu gánh nặng tinh thần do đại dịch. Giờ đây, ngày càng có nhiều nhân viên y tế phải nghỉ việc vì nhiễm Omicron.

“Trên hết, chúng tôi nói thêm rằng thực tế là Mỹ không phong tỏa. Trở lại vào tháng 3.2020, mọi thứ đã đóng cửa”, Jorge Moreno nói. Điều đó đồng nghĩa là có ít tai nạn xảy ra hơn và ít ca lây nhiễm SARS-CoV-2 hơn.

“Năm ngoái, không có dịch cúm, không có vi rút hợp bào hô hấp. Những gì chúng tôi từng làm không chỉ đeo khẩu trang và giãn cách xã hội, mà còn đóng cửa trường học, đóng cửa các cơ sở kinh doanh, hạn chế đi lại - chúng tôi đã giảm đáng kể tỷ lệ mắc các bệnh đó”, ông cho hay.

Hiện nay, các bệnh viện Mỹ đang phải đối mặt với COVID-19 cùng các trường hợp khẩn cấp về sức khỏe khác. "Đó là một cơn bão đáng sợ", Jorge Moreno nói.

Vắc xin có giúp chống lại Omicron không?

Chắc chắn rồi. Những người chưa tiêm vắc xin COVID-19 vẫn có nguy cơ bị viêm phổi và các biến chứng khác. Việc tiêm vắc xin có thể làm giảm đáng kể những nguy cơ đó.

Jorge Moreno nói: “Nếu không tiêm vắc xin, bạn sẽ bị bệnh lâu hơn và rất có thể bị bệnh nặng hơn. Có một số bằng chứng cho thấy Omicron không nhắm đến phổi nhiều, tuy nhiên với COVID-19 thì nó có thể làm bất cứ điều gì nó muốn, phải không? Vì vậy, một khi Omicron tìm thấy vật chủ và xâm nhập vào cơ thể thì sẽ không thể đoán trước được điều gì”.

Với việc tiêm vắc xin COVID-19, Jorge Moreno nói có thể "giúp dự đoán được trước COVID-19".

“Bạn không bao giờ muốn nhiễm vi rút? Bạn có thể tiêm vắc xin COVID-19 để được khả năng miễn dịch như nhiễm vi rút tự nhiên mà có, nhưng không phải trả giá vì việc này”, Paul Offit chia sẻ.

Đôi khi có cảm giác như từng đợt dịch sẽ kéo dài đến vô tận, nhưng mọi thứ có trở nên tốt hơn không?

“Tôi nghĩ rằng chúng ta đang trên đà vượt qua ít nhất là phần lớn đợt dịch Omicron. Bạn sẽ bắt đầu thấy sự suy giảm", Paul Offit nhận xét.

Các phương pháp điều trị mới rất hiệu quả trong việc ngăn bệnh COVID-19 trở nên nghiêm trọng đang được tiến hành, chẳng hạn thuốc kháng vi rút Paxlovid của Pfizer. Cần thời gian vài tháng để sản xuất thuốc và Mỹ sẽ có hàng triệu liều, đồng nghĩa việc mắc COVID-19 trong vài tháng có thể ít rủi ro hơn so với nhiều thời điểm hiện tại.

Xem thêm: Mỹ trong tháng hỗn loạn nhất đại dịch, các bang tranh giành thuốc Paxlovid khi bệnh viện quá tải