Chính sách với Trung Quốc và tiền tệ của ông Trump đổi gió bất ngờ

Tổng thống Mỹ Donald Trump đang gây ra một loạt những cú sốc trong lĩnh vực thương mại - tài chính: Sau khi tuyên bố Chính phủ Mỹ sẽ không đưa Trung Quốc vào danh sách các quốc gia thao túng tiền tệ, ông Trump cho biết Nhà Trắng mong muốn một chính sách lãi suất thấp và một đồng USD tỷ giá yếu hơn hiện tại. Nó trái ngược hoàn toàn với những cam kết của Donald Trump trong quá trình tranh cử, trong đó vị tỷ phú này hứa sẽ cứng rắn với Trung Quốc bằng cách tăng mức áp thuế với hàng hóa xuất khẩu của nước này lên mức 45%, và đặc biệt là không ngớt chỉ trích Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) và Chủ tịch Janet Yellen vì đã duy trì chính sách lãi suất thấp quá lâu.

Trong vấn đề Trung Quốc, mọi thứ có thể hiểu được khi ông Trump cần sự hỗ trợ của Bắc Kinh trong vấn đề Triều Tiên cũng như một loạt các nhượng bộ thương mại khác mà Trung Quốc phải chấp nhận cho Mỹ;nhưng còn việc ủng hộ chính sách lãi suất thấp và tỷ giá đồng USD yếu hơn thì sao? Kinh tế Mỹ sẽ được hưởng những lợi ích gì từ điều đó?

Với riêng cá nhân ôngTrump, việc đồng USD (và cả thị trường chứng khoán Mỹ) tăng giá rất mạnh kể từ cuối tháng 11.2016 được xem là biểu tượng cho chiến thắng của vị tỷ phú này trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Kỳ vọng về những lời hứa sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ thông qua các chương trình cắt giảm thuế và tăng đầu tư vào cơ sở hạ tầng của ông Trump đã giúpthị trường chứng khoán Mỹ và cả đồng USDcó khoảng thời gian tăng điểm kỷ lục so với hầu hết các đồng tiền còn lại trên thế giới trong gần 2 tháng sau đó.

Bản thân ông Trump trong quá trình tranh cử cũng luôn tỏ ra ủng hộ một chính sách tăng lãi suất với đồng USD. Vì vậy, việc tuyên bố mong muốn một chính sách lãi suất thấp và đồng USD tỷ giá yếu hơn hiện tại của ông Trump vào ngày 12.4 vừa qua có thể xem là một bất ngờ. Nó đồng nghĩa với việc: với Chính phủ Mỹ của Tổng thống Donald Trump hiện nay, đồng USD tỷ giá yếu hơn sẽ đem lại nhiều lợi ích hơn cho nền kinh tế.

Một đồng USD yếu hơn sẽ giúp các loại hàng hóa chủ chốt như vàng và dầu thô tăng giá đáng kể. Ngay sau tuyên bố của ông Trump, tỷ giá đồng USD đã giảm khoảng 0,8% trong khi vàng có pha tăng giá mạnh nhất kể từ tháng 11.2016 là 2,3%. Lợi ích mà sự giảm giá của đồng USD cho dầu thô Mỹ còn lớn hơn nhiều. Trước hết, nó sẽ là một sự hỗ trợ lớn đối với các công ty dầu đá phiến Mỹ. Khi đồng USD giảm giá, giá dầu thô sẽ tăng lên và trong bối cảnh xuất khẩu dầu của Mỹ đang gia tăng mạnh trong thời gian vừa qua thì điều này cũng đồng nghĩa với việc lợi nhuận của các công ty dầu Mỹ sẽ lớn hơn rất nhiều. Ngoài ra, nó còn có tác dụng thúc đẩy tiêu dùng hộ gia đình ở Mỹ. Matt Smith, Giám đốc nghiên cứu hàng hóa của ClipperData LLC, cho biết: “Khi đồng USD giảm giá, xăng dầu sẽ có xu hướng tăng giá và cả các mặt hàng khác nữa do phí sản xuất và vận tải tăng lên. Nó có thể thúc đẩy tiêu dùng hộ gia đình Mỹ, nhất là khi mùa hè sắp đến và nhu cầu xăng dầu sẽ tăng cao”.

Đồng USD yếu hơn cũng sẽ đem lại lợi ích cho hàng hóa xuất khẩu của các doanh nghiệp Mỹ. Các tập đoàn toàn cầu khổng lồ của Mỹ như Apple, Microsoft sẽ là những người được hưởng lợi lớn nhất từ động thái này, khi nó sẽ giúp hàng hóa của họ cạnh tranh hơn rất nhiều. Luca Maestri, Giám đốc tài chính của Apple, cho biết: “Kể từ thời điểm tháng 6.2014, tức là trong khoảng 2 năm rưỡi qua, đồng USD đã tăng giá khoảng 25% so với giỏ các loại tiền tệ tại các thị trường kinh doanh quan trọng của chúng tôi. Apple luôn muốn có sự cân bằng tối ưu giữa tỷ giá tiền tệ với doanh thu và lợi nhuận. Nếu đồng USD tăng giá nó sẽ khiến chúng tôi gặp nhiều bất lợi”. Một phần lớn các doanh nghiệp Mỹ có hơn một nửa doanh thu là từ các thị trường ngoài khu vực Bắc Mỹ, điển hình như Apple hay Caterpillar, nên rõ ràng một đồng USD yếu hơn sẽ đồng nghĩa với một sự tăng doanh thu đáng kể. Điều này cũng phù hợp với chính sách giảm thâm hụt thương mại của Tổng thống Donald Trump.

Các lợi ích quan trọng khác mà kinh tế Mỹ có thể được hưởng từ một đồng USD yếu hơn là xu hướng tăng cường tín dụng doanh nghiệp khi vốn đầu tư sẽ trở nên nhiều hơn. Đồng USD yếu hơn đồng nghĩa với việc các doanh nghiệp Mỹ có thể tiếp cận vốn vay dễ hơn và nhiều hơn trong hàng loạt các lĩnh vực quan trọng. Ngoài ra, đồng USD yếu hơn cũng kích thích tăng trưởng nguồn vốn đầu tư nước ngoài vào thị trường Mỹ. Nhật Bản là một ví dụ, nước này đang là chủ nợ lớn nhất của Mỹ, và khi đồng yen tăng giá so với đồng USD thì có thể kích thích Nhật Bản tăng mua vào trái phiếu chính phủ Mỹ. Dennis Debusschere, Giám đốc chiến lược đầu tư của Evercore ISI, cho biết: “Đồng USD yếu hơn giúp lợi nhuận cao hơn và giảm thiểu nguy cơ giảm phát”.

Và sau cùng, đồng USD yếu hơn sẽ đem lại lợi ích đáng kể cho các nền kinh tế mới nổi trên thế giới. Nó đặc biệt có lợi với các quốc gia đang phải vật lộn với việc chặn đà mất giá của đồng nội tệ tại thị trường trong nước, điển hình là Trung Quốc. Sau tuyên bố của ông Trump, đồng USD sụt giá khoảng 0,3% so với đồng nhân dân tệ và điều này giúp Ngân hàng trung ương Trung Quốc tiết kiệm khá nhiều tiền trong việc ổn định tỷ giá đồng nội tệ của mình. Ngoài ra nó cũng giúp Bắc Kinh phần nào trong việc làm chậm dòng vốn chảy ra khỏi nền kinh tế cũng như tăng sự tin tưởng vào tỷ giá nội tệ. Tại các nền kinh tế mới nổi khác ở châu Mỹ Latinh, châu Á và Đông Âu, đồng USD giảm giá cũng khiến sức ép thanh toán nợ nước ngoài của các công ty ở đây giảm đi đáng kể và tăng hiệu quả hoạt động, đồng nghĩa với việc các nền kinh tế hoạt động ổn định hơn, góp phần vào sự hồi phục của nền kinh tế thế giới.