Trong một động thái bất ngờ, chính quyền Trump đã đảo ngược quyết định sa thải hàng trăm nhân viên liên bang làm việc trong các chương trình vũ khí hạt nhân quốc gia.
Theo ABC News, chỉ trong vòng chưa đầy 48 giờ, hàng trăm nhân viên của Cơ quan An ninh hạt nhân quốc gia (NNSA) từ trạng thái bị sa thải đột ngột lại được gọi trở lại làm việc.
Sự thay đổi chóng mặt này không chỉ khiến giới quan sát lo ngại mà còn làm dấy lên tranh cãi về sự bất ổn và hậu quả của những chính sách cắt giảm chi phí thiếu cân nhắc do Bộ Hiệu quả chính phủ (DOGE) khởi xướng.
Theo thông tin từ 3 quan chức Mỹ tiết lộ, khoảng 350 nhân viên của NNSA đã bị sa thải vào hôm 13.2 mà không có bất kỳ sự báo trước nào. Một số nhân viên thậm chí còn mất quyền truy cập vào email công việc trước khi biết mình bị sa thải. Sáng thứ sáu, họ đến văn phòng và phát hiện mình đã bị khóa khỏi nơi làm việc. Những quan chức cung cấp thông tin này đã yêu cầu ẩn danh vì lo sợ bị trả thù.
Một trong những địa điểm bị ảnh hưởng nặng nề nhất là nhà máy Pantex gần Amarillo, Texas, nơi chứng kiến mức cắt giảm lên đến 30% nhân sự. Điều đáng nói là những công nhân tại đây đảm nhận nhiệm vụ lắp ráp lại đầu đạn hạt nhân - một trong những công việc nhạy cảm nhất của ngành công nghiệp vũ khí quốc gia, yêu cầu mức độ giải phóng mặt bằng an ninh cao nhất.
Việc sa thải là một phần trong kế hoạch tinh giản bộ máy chính phủ của DOGE - chiến dịch do Elon Musk hậu thuẫn nhằm cải thiện hiệu quả hoạt động của chính phủ. Tuy nhiên, động thái này đã bị nhiều chuyên gia phản đối kịch liệt.
"Những người của DOGE đến mà hoàn toàn không hiểu các bộ phận này có vai trò quan trọng như thế nào. Họ dường như không nhận ra rằng đây không chỉ là vấn đề năng lượng mà là an ninh quốc gia và sự răn đe hạt nhân của Mỹ", Daryl Kimball, Giám đốc điều hành Hiệp hội Kiểm soát vũ khí Mỹ, nhận định.
Chỉ sau một ngày, Teresa Robbins, Giám đốc điều hành của NNSA đã ký một bản ghi nhớ hủy bỏ quyết định sa thải đối với gần tất cả, chỉ trừ 28 nhân viên. Bản ghi nhớ này khẳng định lệnh sa thải ban hành vào ngày 13.2.2025 bị hủy bỏ ngay lập tức.
Trong khi Bộ Năng lượng Mỹ tuyên bố rằng chỉ có khoảng 50 nhân viên bị sa thải và chủ yếu giữ các vai trò hành chính và văn thư, những nguồn tin nội bộ lại cho thấy một thực tế khác. Rob Plonski, Phó giám đốc một bộ phận của NNSA, đã đăng trên LinkedIn, gọi quyết định sa thải này là "hành động liều lĩnh nhất" và là "cơ hội để các đối thủ của Mỹ lợi dụng tình thế hỗn loạn".
NNSA hiện đang triển khai kế hoạch hiện đại hóa vũ khí hạt nhân trị giá 750 tỉ USD, bao gồm tên lửa đạn đạo liên lục địa mới, máy bay ném bom tàng hình và đầu đạn hạt nhân phóng từ tàu ngầm. Tuy nhiên, làn sóng nghỉ hưu gần đây đã khiến cơ quan này mất đi nhiều năm kinh nghiệm, và việc sa thải hàng loạt (dù bị đảo ngược) có thể tiếp tục làm suy giảm nhân lực chủ chốt.
Không chỉ các chuyên gia vũ khí bị ảnh hưởng, mà nhiều nhân viên liên bang khác, những người đảm nhận công tác quản lý chất thải hạt nhân tại các địa điểm trọng yếu cũng phải đối mặt với sự bất ổn do những quyết định mâu thuẫn này.
Các nghị sĩ đảng Dân chủ đã gọi những vụ sa thải này là "tàn nhẫn và nguy hiểm". Nhiều nhân viên bị sa thải sau đó dù được phục chức vẫn đang cân nhắc có nên quay lại làm việc hay không, khi mà sự bất ổn do DOGE tạo ra có thể tái diễn bất cứ lúc nào.
Theo Edwin Lyman, Giám đốc an toàn năng lượng hạt nhân tại tổ chức nghiên cứu UCS, những biến động nhân sự này có thể gây ra gián đoạn nghiêm trọng trong hoạt động hằng ngày của NNSA. "Tôi nghĩ tín hiệu gửi đến các đối thủ của Mỹ là khá rõ ràng: chính quyền đang làm suy yếu chính bộ máy an ninh quốc gia của mình và điều đó chỉ có lợi cho các thế lực đối lập".