Bộ Y tế khẳng định thông tin 'Sinh 2 con một bề được miễn giảm học phí' là không chính xác

Theo Tổng cục Dân số (Bộ Y tế), ngày 25.1.2021, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư số 01/2021/TT-BYT hướng dẫn một số nội dung để địa phương làm căn cứ xây dựng chính sách khuyến khích khen thưởng, hỗ trợ bằng tiền hoặc hiện vật đối với tập thể, cá nhân thực hiện tốt công tác dân số.

Thông tư có 8 điều, trong đó Bộ Y tế hướng dẫn các địa phương một số nội dung khuyến khích liên quan đến việc duy trì vững chắc mức sinh thay thế; kiểm soát tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh và nâng cao chất lượng dân số.

Thông tư có hiệu lực thi hành kể từ ngày 10.3.2021.

Theo TS Đinh Huy Dương, Vụ trưởng Vụ Truyền thông - Giáo dục (Tổng cục Dân số, Bộ Y tế), việc một số cơ quan báo chí và mạng xã hội đăng tải thông tin nói rằng, những cặp vợ chồng sinh 2 con một bề được hỗ trợ mua bảo hiểm y tế, miễn giảm học phí từ ngày 10.3.2012 là dựa vào Điều 4 của Thông tư này. Tuy nhiên, cách hiểu và diễn đạt của các báo đài và phương tiện truyền thông là chưa chính xác, không đúng với nội dung của văn bản.

Cụ thể, Điều 4 của Thông tư ghi rõ, các xã có 100% thôn đã có nội dung về kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh trong hương ước, quy ước được đề xuất UBND cấp huyện khen thưởng một lần kèm theo hỗ trợ bằng tiền hoặc hiện vật.

Với cá nhân, căn cứ mục tiêu chính sách dân số và thực tiễn, để kiểm soát tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, địa phương lựa chọn, quyết định một số nội dung cụ thể để khuyến khích, hỗ trợ cho cặp vợ chồng sinh 2 con một bề cam kết không sinh thêm con như: Tôn vinh, biểu dương việc nuôi con khỏe, dạy con ngoan, con học giỏi, thành đạt; miễn, giảm học phí, hỗ trợ mua bảo hiểm y tế học sinh; hỗ trợ sữa học đường và các nội dung, hình thức phù hợp khác.

“Như vậy, việc các cặp vợ chồng sinh con một bề (có ký cam kết không sinh thêm con) có thuộc diện được khuyến khích, hỗ trợ hay không còn tùy thuộc vào tình hình thực tế tại từng địa phương, do địa phương quyết định. Không đồng nghĩa với việc, người dân trên cả nước, cứ sinh 2 con một bề là được hưởng các khuyến khích, hỗ trợ như báo chí đã nói”, ông Dương nhấn mạnh.

Theo ông Dương, đây là Thông tư hướng dẫn của Bộ Y tế để các địa phương làm căn cứ xây dựng các chính sách khuyến khích, hỗ trợ sao cho phù hợp với tình hình thực tiễn tại địa phương mình. Bước đi, lộ trình thực hiện ra sao và khuyến khích, hỗ trợ như thế nào là phụ thuộc ở mỗi địa phương.

Bên cạnh đó, ông Dương còn cho biết, Thông tư 01 này cũng khuyến khích duy trì vững chắc mức sinh thay thế.

Theo đó, tại các tỉnh thuộc vùng mức sinh cao (theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ có 33 tỉnh), nếu thôn đạt 3 năm liên tục không có người sinh con thứ 3 trở lên được đề xuất UBND cấp xã khen thưởng kèm theo hỗ trợ (bằng tiền hoặc hiện vật).

Đối với những thôn đạt 5 năm liên tục không có người sinh con thứ 3 trở lên hoặc với xã đạt 3 năm liên tục không có người sinh con thứ 3 trở lên đều được đề xuất UBND cấp huyện khen thưởng, kèm theo hỗ trợ.

Xã thuộc vùng miền núi, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng khó khăn và đặc biệt khó khăn, xã có mức sinh cao đạt 1 năm không có người sinh con thứ 3 trở lên được đề xuất UBND cấp huyện khen thưởng kèm hỗ trợ. Xã đạt 5 năm liên tục không có người sinh con thứ 3 trở lên được đề xuất UBND cấp tỉnh khen thưởng, hỗ trợ.

Riêng với cá nhân, phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ đã có đủ 2 con và tự nguyện sử dụng biện pháp tránh thai dài hạn (triệt sản, đặt dụng cụ tử cung, cấy thuốc tránh thai) cũng được khuyến khích, hỗ trợ.

Ngoài ra, với phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi, căn cứ vào thực tiễn, địa phương lựa chọn, quyết định khen thưởng và hỗ trợ.

Thông tư cũng nêu rõ, tại các tỉnh thuộc vùng mức sinh thấp (21 tỉnh), nếu xã 3 năm liên tục đạt và vượt tỷ lệ 60% cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sinh đủ 2 con; xã 5 năm liên tục đạt và vượt tỷ lệ 60% cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sinh đủ 2 con được đề xuất UBND cấp tỉnh khen thưởng, kèm hỗ trợ.